Josef Velker

Josef Velker[a]
Јозеф Beлкep
Data i miejsce urodzenia

5 grudnia 1912
Šove

Data i miejsce śmierci

29 listopada 1995
Huntsburg

Pozycja

lewoskrzydłowy

Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1931–1937 NAK Novi Sad
1937–1941 FK Vojvodina
1941–1944 Újvidéki AC 76 (38)
1945–1951 FK Vojvodina
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1938–1940  Jugosławia 3 (2)
  1. ↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Josef Velker (serb. Јосиф Велкер, Josif Velker, chorw. Josip Velker, węg. József Welker, niem. Josef Wölker, ur. 5 grudnia 1912 w Šove, zm. 29 listopada 1995 w Huntsburgu) – jugosłowiański piłkarz narodowości niemieckiej występujący na pozycji pomocnika, reprezentant Jugosławii w latach 1938–1940.

Kariera klubowa

[edytuj | edytuj kod]

Grę w piłkę nożną na poziomie seniorskim rozpoczął w wieku 19 lat w NAK Novi Sad[1]. W barwach tego klubu występował w mistrzostwach Nowosadzkiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, stanowiących II poziom ligowy[2]. W 1933 i 1936 roku wywalczył z NAK mistrzostwo okręgu Nowosadzkiego[3]. W sezonie 1935/36 uzyskał z tym klubem prawo gry w Prvenstvo Jugoslavije, w której dotarł do półfinału, przegrywając w nim z FK Slavija Sarajewo[4]. Jesienią 1937 roku przeniósł się do FK Vojvodina, która dzięki wysokiemu budżetowi ściągała do siebie czołowych zawodników w kraju[1][5]. W pierwszym sezonie po przybyciu został z 31 bramkami najskuteczniejszym strzelcem zespołu[6]. W latach 1937–1940 czterokrotnie zwyciężył z FK Vojvodina w mistrzostwach okręgu Nowosadzkiego[3].

Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji Jugosławii klub został rozwiązany a jego własność w całości skonfiskowana i przekazana węgierskim nazistom, którzy reaktywowali go pod nazwą Újvidéki AC[2][5]. Velker, jako członek mniejszości niemieckiej, otrzymał nakaz wstąpienia do SS, jednak zdezerterował i ukrywał się w okolicach Vrbasu[1][2]. Działacze Újvidéki AC nawiązali z nim kontakt i złożyli mu ofertę amnestii i gry w klubie pod groźbą osadzenia go i członków jego rodziny w obozie koncentracyjnym, na którą przystał[1][2]. 31 sierpnia 1941 zadebiutował w Nemzeti Bajnokság I w wygranym 3:1 meczu przeciwko MÁVAG SK. W sezonie 1943/44 wraz z Bélą Pálfim został z 15 bramkami najlepszym strzelcem zespołu[7]. Łącznie w latach 1941–1944 rozegrał w węgierskiej ekstraklasie 76 spotkań i zdobył 36 bramek.

Po zakończeniu II wojny światowej grał ponownie w odbudowanej FK Vojvodina[6]. W okresie rządów Komunistycznej Partii Jugosławii klub z przyczyn politycznych i ideologicznych był represjonowany przez władze[2][6]. Zmieniono jego nazwę na FK Sloga i przydzielono miejsce w Lidze Republikańskiej[1][6]. Ponadto piłkarze spotykali się ze stronniczością arbitrów i działaczy związkowych[2][6]. Velker, z powodu nadmiaru obowiązków w gospodarstwie rolnym, ograniczał stopniowo częstotliwość występów; jednocześnie wspierał klub finansowo, samemu nie pobierając żadnej pensji[2]. Latem 1951 roku, po awansie Vojvodiny do Prvej Ligi Jugoslavije, zakończył karierę i przeprowadził się do zamieszkałej w Stanach Zjednoczonych żony[2]. Uznawany jest za najlepszego i najbardziej rozpoznawanego piłkarza w przedwojennej historii FK Vojvodina[2][6].

Kariera reprezentacyjna

[edytuj | edytuj kod]

25 września 1938 zadebiutował w reprezentacji Jugosławii w zremisowanym 4:4 towarzyskim meczu z Polską w Warszawie, w którym zdobył dwie bramki. Łącznie w latach 1938–1940 rozegrał w drużynie narodowej 3 spotkania i strzelił 2 gole.

Bramki w reprezentacji

[edytuj | edytuj kod]
LP Data Miejsce Przeciwnik Bramka Rezultat Ranga meczu 
1. 25 września 1938 Stadion Wojska Polskiego, Warszawa  Polska 1:2[b] 4:4 Mecz towarzyski
2. 25 września 1938 Stadion Wojska Polskiego, Warszawa  Polska 3:3 4:4 Mecz towarzyski

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w zamożnej rodzinie niemieckich właścicieli ziemskich, przybyłych na tereny Wojwodiny za panowania Marii Teresy Habsburg[2][6]. Ukończył gimnazjum w Novim Vrbasie a następnie szkołę średnią w Nowym Sadzie[1][2]. W 1931 roku poślubił Amerykankę imieniem Catherine[2]. Po zakończeniu kariery piłkarskiej przeniósł się z żoną do Cleveland w Stanach Zjednoczonych, gdzie pozostał na stałe[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Јозеф Велкер. fkvojvodina.rs. [dostęp 2020-01-27]. (serb.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Premotavanje: Prozaida za Velkera. mozzartsport.com. [dostęp 2020-01-26]. (serb.).
  3. ↑ a b Serbia - List of Regional Champions 1920-1940. rsssf.com. [dostęp 2020-01-27]. (ang.).
  4. ↑ Yugoslavia - List of Final Tables. rsssf.com. [dostęp 2020-01-26]. (ang.).
  5. ↑ a b FK Vojvodina. liberoguide.com. [dostęp 2020-01-27]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g Оснивање и историја. fkvojvodina.rs. [dostęp 2020-01-27]. (serb.).
  7. ↑ 1943-44. évi Nemzeti Bajnokság. mla.hu. [dostęp 2020-01-27]. (węg.).

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nosił niemieckie imię Josef (serb. Јозеф), lecz w zależności od okresu historycznego posługiwał się chorwackim imieniem Josip (serb. Јосип) lub węgierskim József (serb. Joжeф) a także zdrobnieniami: Jožika (serb. Joжика) i Joška (serb. Joшка)
  2. ↑ Według źródeł serbskich gol ten zdobyty został przez Franjo Wölfla

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]