Josif Bageri
| |
| Imię i nazwisko |
Josif Jovan Bageri |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 sierpnia 1868 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
albańska |
| Język |
albański |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
Kopësht Malsori | |
Josif Jovan Bageri mac. Јосиф Јован Багери (ur. 15 sierpnia 1868 we wsi Nistrova (dzis. Nistrowo we wschodniej Macedonii), zm. 15 czerwca 1915 w Prisztinie[1]) – albański poeta, dziennikarz i działacz narodowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w albańskiej rodzinie prawosławnej, mieszkającej w wilajecie kosowskim. W młodości wyemigrował do Sofii, gdzie pracował jako szewc[2]. Tam też w 1887 związał się z albańskim ruchem narodowym[3]. W styczniu 1893 założył stowarzyszenie kulturalne Dëshira (Pragnienie), które działało na rzecz rozwoju języka albańskiego i szkół albańskich[1]. Zaangażowany w działalność narodową syn Bageriego, Kristo zginął w 1906 w Macedonii z rąk oddziału WMRO[1].
W 1908, na fali przemian w Imperium Osmańskim doszło do tworzenia szkół z językiem albańskim, taką szkołę Bageri założył w rodzinnej wsi[3]. W latach 1909–1911 Bageri wydawał w Sofii dwujęzyczne czasopismo Shqypeja e Shqypenis / Albanski orel, które podejmowało zagadnienia polityczne i edukacyjne[1]. W listopadzie 1910, wspólnie z Kostą Trebicką zorganizował w Sofii protest albańskiej diaspory przeciwko zbrodniom popełnianym przez Turków w Kosowie[4]. Po ogłoszeniu albańskiej Deklaracji Niepodległości, Bagerii przyjechał do Durrësu, gdzie wydawał tygodnik Ushtimi i Krujës (Echo Kruji)[2]. Pismo ukazywało się w latach 1913-1914 w języku albańskim i francuskim. Zmarł w Prisztinie, w czasie podróży do Sofii[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Dorobek twórczy Bageriego obejmuje tomiki poezji, utwory prozą, a także bogaty zbiór artykułów o tematyce politycznej[1]. W 1910 wydał w Sofii zbiór utworów poświęconych Albanii Kopësht Malsori (Ogród Górali)[1]. W 1995 w Tetowie ukazała się kolekcja utworów Bageriego (Reka, vendi im. Vjersha nga Josif Bageri)
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]
W Macedonii działa stowarzyszenie noszące imię Bageriego, które zajmuje się promocją jego twórczości wśród Albańczyków mieszkających w tym kraju. Imię Bageriego noszą ulica w Peshkopii i w Debarze, jego popiersie znajdują się w Debarze i na jednym z mostów pamięci w Skopju.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 23–24. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ↑ a b Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 151. (alb.).
- ↑ a b Josif Bageri (1868-1915) = 2021-09-06 [online], radiokosovaelire.com, 2018 (alb.).
- ↑ Enis Halimi. AKTET POLITIKE TË RILINDJES KOMBËTARE DHE SHPALLJA E PAVARËSISË (1908–1912)". „Gjurmime Albanologjike - Seria e shkencave historike”. 41-42, s. 134, 2011.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 23–24. ISBN 978-1-78076-431-3.