Józef Maroszek (historyk)

Józef Maroszek
Data i miejsce urodzenia

18 października 1950
Białystok

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 2024
Białystok

doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: historia nowożytna, zabytkoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1981

Habilitacja

21 listopada 2000
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet w Białymstoku

Józef Maroszek (ur. 18 października 1950 w Białymstoku, zm. 20 sierpnia 2024 tamże[1]) – polski historyk[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był bratankiem konstruktora broni i wieloletniego wykładowcy Politechniki Warszawskiej, także Józefa Maroszka[3].

W 1974 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim, w 1981 uzyskał tam stopień naukowy doktora. W 2000 habilitował się na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 2002 był profesorem Uniwersytetu w Białymstoku, gdzie pracował w Instytucie Historii i Nauk Politycznych[4]. Aktywny w tworzeniu białostockiego środowiska historycznego, promotor 6 obronionych tam doktoratów[5].

W 2015 roku został odznaczony za ratowanie polskiego dziedzictwa kulturowego[6].

Profesor Józef Maroszek przez wiele lat był wykładowcą Instytutu Historii Uniwersytetu Białymstoku (kierował Zakładem Historii Regionalnej) oraz prezesem Białostockiego Towarzystwa Naukowego.

W swej pracy naukowej podejmował badania, m.in. nad:

  • nowożytnymi dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego i Podlasia, ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza na linii rzek Biebrza i Brzozówka,
  • ochroną dziedzictwa kulturowego Litwy i Korony,
  • losami Polaków na Kresach północno-wschodnich w XX w.

Publikacje Józefa Maroszka, szczególnie te z dziedziny historii regionalnej (od Drohiczyna, Białowieży poprzez Jałówkę, Supraśl, Świętą Wodę, Korycin, Knyszyn, Trzcianne, Goniądz po Bobrę Wielką, Pawłowicze, Łosośnę Małą, Tołoczki Wielkie i jeszcze dalej na Wschód – na szlak mickiewiczowski[7] – oraz po Raków, Rudawę i Iwieniec) – poświęcone są tematyce przybliżającej dzieje okolicznych ziem[8].

Jego zainteresowania naukowe ewoluowały od historii gospodarczo-społecznej do badań nad dziejami osadnictwa oraz przemian gospodarczych i kulturowych na terenie Podla­sia, czyli Polski, a nie „kraju przy granicy z Polską” czy „krainy pod lasem”.[9]

Większość prac, które wyszły spod pióra Józefa Maroszka kon­centruje się na problematyce historii dawnego pogranicza Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego w okresie od wczesnego średnio­wiecza po wiek XX[10].

W 2020 roku Profesorowi Józefowi Maroszkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, pod red. Ewy Rogalewskiej - zostały ofiarowane prace pt. "Historia, tradycja, pamięć" (Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego , ISSN 0067-6470 ; nr 54)[11].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Rzemiosło w miastach podlaskich w XVI-XVIII w., Warszawa 1976
  • Katalog parków i ogrodów zabytkowych woj. białostockiego, t. I-XII, Białystok 1988
  • Targowiska wiejskie w Koronie Polskiej w XVII i XVIII w., Białystok 1990
  • Prawa i przywileje miasta i dóbr ziemskich Zabłudów, Białystok 1994
  • Klasztory Podlasia – źródła kultury i świadomości narodowej, Białystok 1995
  • Dziedzictwo unii kościelnej w krajobrazie kulturowym Podlasia, Białystok 1996
  • Księga wizyty dziekańskiej dekanatu podlaskiego, Białystok 1996
  • Akta albo sprawy Knyszyna 1553-1580 (wstęp i opracowanie J. Maroszek), Białystok 1999
  • Pogranicze Litwy i Korony w planach króla Zygmunta Augusta – z dziejów realizacji myśli monarszej między Niemnem a Narwią, Białystok 1999

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ PLanR, Zmarł prof. Józef Maroszek, twórca białostockiej szkoły historycznej. Wieloletni wykładowca Uniwersytetu w Białymstoku miał 73 lata, https://poranny.pl/zmarl-prof-jozef-maroszek-tworca-bialostockiej-szkoly-historycznej-wieloletni-wykladowca-uniwersytetu-w-bialymstoku-mial-73-lata/ar/c5-18753133, 20 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-21] (pol.).
  2. ↑ Leonard Drożdżewicz, Józef Maroszek – badacz dziejów wschodnich, „Znad Wilii”, nr 3 (83), 2020, s. 120-123.
  3. ↑ Józef Maroszek: Wspomnienie o profesorze Politechniki Warszawskiej inż. Józefie Maroszku (1904–1985), konstruktorze karabinów samopowtarzalnych wz. 32, wz. 38 „M” i przeciwpancernego „UR” wz. 35. W: Społeczeństwo, wojsko, polityka: studia i szkice ofiarowane profesorowi Adamowi Czesławowi Dobrońskiemu w okazji 70 urodzin. Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski, Tomasz Wesołowski (red. nauk.), Juliusz Łukasiewicz (rec.). Białystok: Wydawnictwo PRYMAT Mariusz Śliwowski, 2013, s. 313. PB 2014/25973. ISBN 978-83-7657-192-8. OCLC 876451312. (pol.).
  4. ↑ Instytut Historii i Nauk Politycznych • Katedry i Zakłady. Instytut Historii i Nauk Politycznych UWB. [dostęp 2019-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-20)].
  5. ↑ Stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie Historia nadany przez Radę Naukową Instytutu Historii i Nauk Politycznych (1997-2019), historia.uwb.edu.pl, 24 września 2020 [zarchiwizowane 2020-09-24].
  6. ↑ Uniwersytet w Białymstoku, Prof. Józef Maroszek odznaczony za ratowanie polskiego dziedzictwa kulturowego, [online], 5 października 2015 [dostęp 2021-03-22].
  7. ↑ Józef Maroszek, Borys Klein, Szlak mickiewiczowski [online], 1992 [dostęp 2024-09-20] (pol.).
  8. ↑ Leonard Drożdżewicz, Jubileusz Profesora Józefa Maroszka [online] [dostęp 2020-12-23] (pol.).
  9. ↑ Nie żyje Józef Maroszek – wybitny historyk, krewny znanego konstruktora broni [online], histmag.org [dostęp 2024-08-23].
  10. ↑ Leonard Drożdżewicz, Benefis Profesora Józefa Maroszka, „Znad Wilii”, nr 4(88), 2021, s. 92.
  11. ↑ Historia, tradycja, pamięć : prace ofiarowane Profesorowi Józefowi Maroszkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin / pod red. Ewy Rogalewskiej [online], NUKAT.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]