Język fordata

vai fordata
Obszar

Wyspy Tanimbar (Indonezja)

Liczba mówiących

50 tys. (2000)[1]

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3 frd
IETF frd
Glottolog ford1242
Ethnologue frd
BPS 0684 5
WALS frd
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język fordata, także: fordat[2][3], larat, vai fordata, vai sera-larat-fordata, vai tnebar, vaidida[1] – język austronezyjski używany w prowincji Moluki w Indonezji, przez grupę ludności w północnej części wysp Tanimbar[4]. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 50 tys. osób[1].

Jego użytkownicy zamieszkują wyspy: Fordata, Larat, Lutur, Nuswotar, Labobar, Teneman, Molo, Maru, Yamdena (północno-zachodni fragment) oraz Sera (południowa część wysp Tanimbar)[4]. Dzieli się na cztery dialekty: fordata-larat I, fordata-larat II, molo (molo-maru), sera (seira); przy czym dialekt sera jest najbardziej odrębny[1]. Według innej propozycji (2000) można wyodrębnić następujące cztery dialekty: romean, sofyanin, molo, sera. Różnice między tymi odmianami dotyczą cech leksyki, fonologii i intonacji[5].

Jest blisko spokrewniony z językiem kei, z archipelagu Kei (160 km na północny wschód od Tanimbar)[4]. Tradycyjnie służy jako język rytualny wysp Tanimbar, a dawniej funkcjonował również jako regionalna lingua franca[6][7]. Pozostaje w powszechnym użyciu w kontaktach domowych i na poziomie lokalnym, jest przyswajany przez dzieci[8].

W użyciu są również języki indonezyjski i malajski amboński (m.in. w edukacji i sferze religijnej)[9]; prawie wszyscy znają lokalny malajski, ale indonezyjski stanowi dopiero trzeci język[8]. Odnotowano wzrastający wpływ malajskiego, który jest przyswajany równolegle z fordata[9].

Wielu użytkowników tego języka zamieszkuje Saumlaki(inne języki), Ambon[4], a także Dżakartę i inne miasta Indonezji[1].

Najwcześniejsze informacje nt. tego języka pochodzą z I poł. XX w.[4] P. Drabbe(inne języki) sporządził skrótowy opis jego gramatyki (1926)[10] oraz słownik (1932)[11].

Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Fordata, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-03-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
  2. ↑ Voegelin i Voegelin 1965 ↓, s. 33.
  3. ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  4. ↑ a b c d e Marshall 2000 ↓, s. 181.
  5. ↑ Marshall 2000 ↓, s. 183.
  6. ↑ Hughes 1987 ↓, s. 102.
  7. ↑ Adelaar 1996 ↓, s. 707.
  8. ↑ a b B. Grimes: Southeast Maluku languages. W: William Frawley (red.): International Encyclopedia of Linguistics: 4-Volume Set. Wyd. 2. Oxford: Oxford University Press, USA, 2003, s. 4:130–131. DOI: 10.1093/acref/9780195139778.001.0001. ISBN 978-0-19-513977-8. OCLC 51478240. (ang.).
  9. ↑ a b Marshall 2000 ↓, s. 182.
  10. ↑ Peter Drabbe: Spraakkunst der Fordaatsche taal. ’s Gravenhage: M. Nijhoff, 1926, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen 67:1. OCLC 14050692. [dostęp 2023-11-14]. (niderl.).
  11. ↑ Peter Drabbe: Woordenboek der fordaatsche taal. Bandoeng: A.C. Nix, 1932, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen 71:2. OCLC 245696918. [dostęp 2023-11-14]. (niderl.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • K. Alexander Adelaar: Contact languages in Indonesia and Malaysia other than Malay. W: Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon (red.): Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas: Vol I: Maps. Vol II: Texts. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1996, s. 695–711, seria: Trends in Linguistics. Documentation 13. DOI: 10.1515/9783110819724.2.695. ISBN 978-3-11-081972-4. OCLC 1013949454. (ang.).
  • Craig Marshall: A phonological description of Fordata. W: Charles E. Grimes (red.): Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2000, s. 181–235, seria: Pacific Linguistics 503. DOI: 10.15144/PL-503.181. ISBN 978-0-85883-460-6. OCLC 46827844. (ang.).
  • Jock Hughes: The languages of Kei, Tanimbar and Aru: Lexicostatistic classification. W: Soenjono Dardjowidjojo (red.): Miscellaneous studies of Indonesian and other languages in Indonesia. Cz. 9. Jakarta: Badan Penyelenggara Seri Nusa, Universitas Atma Jaya, 1987, s. 71–111, seria: NUSA: Linguistic studies in Indonesian and languages in Indonesia 27. OCLC 896429711. (ang.).
  • C. F. Voegelin, F. M. Voegelin. Languages of the World: Indo-Pacific Fascicle Four. „Anthropological Linguistics”. 7 (2), s. 1–297, 1965. ISSN 0003-5483. OCLC 5547207734. JSTOR: 30022490. (ang.). 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • The Fordata Language. bahasafordata.org. [dostęp 2023-11-14]. (ang. • indonez.).
  • Fordata Dictionary. [w:] Webonary – Dictionaries and Grammars of the World [on-line]. SIL International. [dostęp 2024-07-19]. (ang. • indonez.).