Język jarai

Jarai
Obszar

Wietnam, Kambodża

Liczba mówiących

435 tys. (2008–2009)

Pismo/alfabet

łacińskie, khmerskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy
Kody języka
ISO 639-3 jra
IETF jra
Glottolog jara1266
Ethnologue jra
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język jarai (a. jahrai, gia rai[1]; wiet. Tiếng Gia Rai[2][3]), pol. również język dżarajski[4]język austronezyjski używany w Wietnamie i Kambodży, przez grupę etniczną Gia Rai. Jeden z najbardziej znaczących języków czamskich pod względem liczby użytkowników. Według danych z pocz. XXI w. posługiwało się nim wówczas 435 tys. osób (410 tys. w Wietnamie, 25 tys. w Kambodży)[5].

Jest zróżnicowany dialektalnie (dialekty z Kambodży są odrębne od wietnamskich)[6]. Alternatywne warianty i formy zapisu jego nazwy to: gio-rai, gia-rai, chor, chrai, cho-rai, djarai, jorai[2].

Jest blisko spokrewniony z językiem rade. Dodatkowo języki jarai i rade zapożyczyły od siebie wiele cech, ze względu na intensywny kontakt[7].

Jest językiem izolującym (nie występuje morfologia fleksyjna, a morfologia derywacyjna jest uboga). Reduplikacja ma w dużej mierze charakter nieproduktywny[8].

Materiały nt. tego języka są dość ograniczone[9]. Poświęcono mu m.in. krótkie opracowanie gramatyczne (An outline of Jarai grammar, 1975)[10] oraz opis składni (Jarai Clauses and Noun Phrases, 2014)[11]. W piśmie stosuje się przede wszystkim alfabet łaciński. W użyciu są przynajmniej dwie wersje ortografii[12]. W Kambodży używa się pisma khmerskiego[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  2. a b Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Jarai. Glottolog 4.6. [dostęp 2024-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-30)]. (ang.).
  3. Dân tộc Ba Na ở Việt Nam, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 2006, s. 42, OCLC 181092282 [dostęp 2023-10-12] (wiet.).
  4. Gawlikowski 2002 ↓, s. 31.
  5. Brunelle i Jensen 2024 ↓, s. 455.
  6. a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Jarai, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
  7. Jensen 2014 ↓, s. 3.
  8. Jensen 2014 ↓, s. 14–17.
  9. Jensen 2014 ↓, s. 4.
  10. Nguyễn Nang Tong, An outline of Jarai grammar, Huntington Beach: Summer Institute of Linguistics, 1975 (Vietnam data microfiche VD55-01) (ang.).
  11. Jensen 2014 ↓.
  12. Jensen 2014 ↓, s. 12.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]