Język kapauri

Kapauri

Obszar	Papua (Indonezja)
Liczba mówiących	200 (2009)
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki kaure Język kapauri
Status oficjalny
UNESCO	5 krytycznie zagrożony↗
Ethnologue	6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3	khp
IETF	khp
Glottolog	kapo1250
Ethnologue	khp
BPS	0990 3
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kapauri (a. kapaori, kapaoli, kapori)^[1][2][3], także: neka, kapa^[1] – język papuaski używany w prowincji Papua w Indonezji. Według danych z 2009 roku posługuje się nim 200 osób^[1].

Jego obszar obejmuje miejscowości Pagai, Kamikaru i Makri (Magri) w dystrykcie Airu (kabupaten Jayapura)^[1][4]. We wsi Pagai obecna jest również ludność Kosare. Dawniej grupy Kapauri i Kosare prowadziły nomadyczny tryb życia^[1][5].

W 2006 r. stwierdzono, że kapauri pozostaje preferowanym środkiem komunikacji w większości sfer życia. W szerokim użyciu są również odmiany malajskiego (malajski papuaski i standardowy indonezyjski), zwłaszcza w edukacji i kontaktach międzygrupowych. Wśród Kapauri znany jest także język kosare. Zagrożeniami dla żywotności kapauri mogłyby być migracje ludności i małżeństwa mieszane, przy czym odnotowano, że osoby z zewnątrz często przyswajają lokalny język. Nieliczne osoby nie posługują się językiem narodowym^[6].

W.A. Foley (2018) rozpatruje go jako samodzielną gałąź rodziny języków kaure (prawdopodobnej grupy transnowogwinejskiej), obok gałęzi, na którą składają się języki kaure, kosare i narau^[7]. Taką też klasyfikację prezentuje katalog Ethnologue (wyd. 25), bez uwzględnienia narau^[8]. Wcześniej C.L. Voorhoeve (1975) i S.A. Wurm (1982) wyróżnili grupę kaure obejmującą kaure i narau (od 1982 r. także kosare) oraz odosobnione języki sause i kapauri^[9][10]. Niewykluczone, że kapauri to izolat (wyróżniono jedynie niewielką grupę możliwych wyrazów pokrewnych)^[11]. Pośród izolatów wymienia go H. Hammarström (2018)^[12]. T. Usher zalicza ten język do zachodniej grupy języków łańcucha Foja, sugerując związek z sause^[1]. S. Wichmann (2013) łączy kapauri z rodziną nimboran oraz językami granicznymi^[13].

Kapauri jest wykorzystywany w komunikacji pisanej, aczkolwiek w ograniczonym zakresie^[14].

Przypisy

1. Timothy Usher: Kapauri. NewGuineaWorld. [dostęp 2022-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-11)]. (ang.).
2. David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Kapauri, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06]  (ang.).
3. Bahasa Kapori (Kapauri). [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-11)]. (indonez.).
4. Menanti i Rumaropen 2022 ↓, s. 1.
5. Menanti i Rumaropen 2022 ↓, s. 4.
6. Menanti i Rumaropen 2022 ↓, s. 16–18.
7. Foley 2018 ↓, s. 454.
8. David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Kaure, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas: SIL International, 2022 [dostęp 2022-08-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-11]  (ang.).
9. Clemens L. Voorhoeve: Languages of Irian Jaya: Checklist, Preliminary Classification, Language Maps, Wordlists. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1975, s. 18, 45, seria: Pacific Linguistics B-31. DOI: 10.15144/PL-B31. ISBN 0-85883-128-7. OCLC 2965671. (ang.).
10. Stephen A. Wurm: Papuan Languages of Oceania. Tübingen: Narr, 1982, s. 197, seria: Ars linguistica 7. ISBN 3-87808-357-2. OCLC 8592292. (ang.).
11. Foley 2018 ↓, s. 455.
12. Hammarström 2018 ↓, s. 292.
13. Wichmann 2013 ↓, s. 337–339.
14. Menanti i Rumaropen 2022 ↓, s. 7.

Bibliografia

• William A. Foley: The languages of Northwest New Guinea. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 433–568, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-004. ISBN 978-3-11-028642-7. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
• Harald Hammarström: Language isolates in the New Guinea region. W: Lyle Campbell (red.): Language Isolates. Abingdon–New York: Routledge, 2018, s. 287–322, seria: Routledge Language Family Series. DOI: 10.4324/9781315750026-11. ISBN 978-1-138-82105-7. ISBN 978-1-315-75002-6. OCLC 1000447105. (ang.).
• Jacqualine Menanti, Ben Rumaropen: Survey Report on the Kapauri Language of Papua, Indonesia. Dallas: SIL International, 2022, seria: Journal of Language Survey Reports 2022-026. [dostęp 2024-09-04]. (ang.).
• Søren Wichmann: A classification of Papuan languages. W: Harald Hammarström, Wilco van den Heuvel (red.): History, contact and classification of Papuan languages. Port Moresby: Linguistic Society of Papua New Guinea, 2013, s. 313–386, seria: Language and Linguistics in Melanesia, Special Issue 2012. (ang.).