Kępa Rzeczycka

Kępa Rzeczycka

wieś
Most kolejowy na Sanie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	stalowowolski
Gmina	Radomyśl nad Sanem
Liczba ludności (2021)	210[2]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	37-455[3]
Tablice rejestracyjne	RST
SIMC	0804885[4]
Położenie na mapie gminy Radomyśl nad Sanem Kępa Rzeczycka
Położenie na mapie Polski Kępa Rzeczycka
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Kępa Rzeczycka
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego Kępa Rzeczycka
50°38′31″N 22°02′02″E/50,641944 22,033889[1]

Linia kolejowa

Kępa Rzeczycka – wieś w Polsce położona nad Sanem w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Radomyśl nad Sanem^[4][5]. Przez wieś przepływa niewielka rzeka Łukawica.

Integralne części wsi Kępa Rzeczycka^[4][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0804891	Czarne	część wsi

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku i następnych rozbiorach była w zaborze Monarchii Habsburgów. Po I wojnie światowej Kępa Rzeczycka w II Rzeczypospolitej była w województwie lwowskim w powiecie tarnobrzeskim w gminie Charzewice. Po II wojnie wieś znalazła się w województwie rzeszowskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Urodził się tutaj polski duchowny rzymskokatolicki – biskup Edward Frankowski.

Historia.

Kępa Rzeczycka powstała wg źródeł historycznych na początku XVII wieku. Mimo braku informacji w spisach poborowych, wspominają o niej wizytacje kościelne, parafii w Charzewicach według których była w rękach Grodzkich, a następnie Kuczkowskich i Rozwadowskich.

W 1723 Kępa Rzeczycka, wykupiona od rodziny Rozwadowskich, stała się częścią rozległego klucza długorzeczyckiego Lubomirskich utworzonego przez Jerzego Ignacego Lubomirskiego. W 1785 roku mieszka­ło tu 75 osób, a według metryk józefińskich 14 poddanych (7 półrolników i 7 zagrodników). Spis wojskowy z 1808 roku wymieniał w Kępie Rzeczyckiej 17 domów i 123 mieszkańców. W 1900 roku wieś miała już 39 budyn­ków i 230 mieszkańców, w tym 8 Żydów.

Jeszcze w XVIII wieku wieś otaczało od wschodu wypełnione wodą obniżenie terenu stanowiące odgałęzienie prastarego, dużego jeziora ciągnącego się od granic Rze­czycy Długiej aż po Dąbrowę Rzeczycką. Teren ten do dziś jest nazywany przez mieszkańców wsi jeziorzyskiem.

Zanim usypano w latach 1891–1892, wały przeciwpowodziowe Sanu, wieś często doświadczały katastrofalne wylewy. Tak było, dla przykładu, w marcu 1888 roku, kiedy oprócz 3 domów pozostałe zostały zalane, a 160 mieszkań­ców wraz z inwentarzem musiało się ewakuować do Rzeczycy Długiej.

Pod koniec 1914 roku Rosjanie zaczęli w układać tory kolejowe z Lublina do Rozwadowa, bu­dując jednocześnie w Kępie Rzeczyckiej prowizoryczny, drewniany most na Sanie i przystanek kolejowy Kępa, położony tuż przy wale przeciwpowodziowym obok mostu. Walki pozycyjne austriacko-rosyjskie podczas I wojny światowej nad Sanem z lat 1914–1916 doprowadziły do zniszczenia we wsi kilkunastu gospodarstw i mostu. Stały stalowy most kolejowy zbu­dowany został tu dopiero w 1922 roku.

Spis powszechny z 1921 roku odnotował już 46 domów i 221 osób. W dal­szym ciągu mieszkały we wsi 2 rodziny żydowskie, które wyprowadziły się przed rokiem 1939^[6].

W latach 1925–1926, książę Jerzy Lubomirski, ostatni ordynat majątku w Charzewicach, do­konał likwidacji posiadłości dworskich Lubomirskich w Kępie Rzeczyckiej sprzedając je miejscowym chłopom^[7][6].

Od początku swego istnienia Kępa Rzeczycka należała do parafii w Charzewicach, a następnie w Rozwadowie^[8]. Od 1924 roku należy do utworzonej parafii w Woli Rzeczyckiej^[9].

W czasie II wojny kilka rodzin pomagało mieszkającej we wsi Dąbrowa Rzeczycka, żydowskiej rodzinie Mieczysława (Mojżesza) Lewinkopfa i Elżbiety Linieckiej Weinreich (rodzice Jerzego Kosińskiego)^[10].

Podczas II wojny światowej Kępa Rzeczycka nie została spacyfikowana, mimo aktów sabotażu wykolejenia przez oddziały partyzanckie kilku transportów kolejowych na trasie Lipa - Kępa Rzeczycka, nie ma też wzmianek o partyzantce^[6].

Na wale przeciwpowodziowym w okolicach Kępy Rzeczyckiej znajduje się stojący kamienny pomnik. Pomnik upamiętnia tragiczne wydarzenie, które miało tu miejsce w 1936 roku. Tu została zamordowana Felicja Lubomirska, a wydarzenia tego nigdy nie wyjaśniono. Felicja Lubomirska była nieślubną córką księcia Jerzego Lubomirskiego z Charzewic. Grób zamordowanej Felicji Lubomirskiej znajduje się na rozwadowskim cmentarzu^[11].

 Zobacz też: Most kolejowy na Sanie w Kępie Rzeczyckiej.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 52427
2. BIP gminy. 2020. Wykaz ilościowy mieszkańców. Stan na dzień 31.12.2021 str. 7 [dostęp 2022-02-07]
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 455 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Sołectwa - Gmina - Gmina Radomyśl nad Sanem [online], radomysl.pl [dostęp 2023-04-22] .
7. Turystyczny szlak gniazd rodowych Lubomirskich - Stalowa Wola - Kompas Turystyczny [online], web.archive.org, 26 kwietnia 2012 [dostęp 2023-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-26] .
8. RedxMCH, Stalowa Wola - Matki Bożej Szkaplerznej [online], Diecezja Sandomierska, 25 marca 2017 [dostęp 2023-04-25]  (pol.).
9. RedxMCH, Wola Rzeczycka - Nawiedzenia NMP [online], Diecezja Sandomierska, 1 maja 2017 [dostęp 2023-04-25]  (pol.).
10. Czarny ptasior | Joanna Siedlecka [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-04-22]  (pol.).
11. Kępa Rzeczycka - Tajemniczy pomnik. Atrakcje turystyczne Kępy Rzeczyckiej. Ciekawe miejsca Kępy Rzeczyckiej [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2023-04-28] .

Linki zewnętrzne

• Kępa 1(7) ''K. Rzeczycka'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 958 .
• http://www.radomysl.pl/asp/pliki/images/.doc autor Stanisław Myszka, Adam Pankowski