Kłębuszkowe białko nabłonkowe 1

Kłębuszkowe białko nabłonkowe 1 (ang. glomerular epithelial protein 1, GLEPP1) – jest integralnym białkiem błonowym o ciężarze 132kDa, o właściwościach fosfatazy tyrozynowej. Białko to ma dużą część pozakomórkową, zawierającą m.in. domenę fibronektyny, hydrofobową domenę przezbłonową oraz fragment cytoplazmatyczny, odpowiadający fosfatazie tyrozynowej. Białko to jest umieszczone w szczytowej powierzchni wyrostków stopowatych podocytów^[1]. GLEPP1 jest zaangażowane w regulację struktury i funkcji wyrostków stopowatych przez udział w fosforylacji tyrozyny białek podocytów. Pojawienie się ekspresji GLEPP1 świadczy o końcowym zróżnicowaniu komórkowym podocytów.

Białko GLEPP1 zostało odkryte jako 25 gen, którego ekspresja w linii komórkowej białaczki U937 zachodzi jako nadekspresja w obecności estru forbolu. Gen ulega ekspresji w makrofagach, w nerce, w mózgu^[2] oraz limfocytach B^[3].

Efekt braku genu GLEPP1

W badaniach doświadczalnych na myszy z uszkodzonym genem GLEPP1 (Ptpro-/-) obserwowano zmiany morfologiczne nefronów - wyrostki stopowate podocytów były szersze i mniej wyraźna niż u myszy typu dzikiego (Ptpro+/+). Ogólna struktura podocyty jest bardziej ameboidalna (ang. amoeboid) w porównaniu ze strukturą "podobną do ośmiornicy" (ang. octopoid) typu dzikiego typu. Natomiast mimo zmniejszenia powierzchni filtracyjnej nie obserwowano wzrostu wydalania albumin z moczem u myszy Ptpro -/-. Natomiast stwierdzano wyższą tendencję do nadciśnienie (po usunięciu jednego lub więcej nerek, myszy Ptpro -/- były wyższe ciśnienie niż ich miotu typu dzikiego). Dane te potwierdzają wniosek, że biało GLEPP1 (Ptpro) odgrywa rolę w regulowaniu ciśnienia w kłębuszkach nerkowych^[4].

Znaczenie kliniczne

W różnych pracach używano GLEPP1 jako wskaźnika dla podocytów, jednakże wydaje się, że nie może ono być samodzielnym markerem uszkodzenia podocyta decydującym o postawieniu rozpoznania. Większa ekspresja GLEEP1 została wykazana w submikroskopowym kłębuszkowym zapaleniu nerek oraz nefropatii błoniastej, natomiast w przypadku ogniskowego segmentalnego szkliwienie kłębuszków nerkowych (ang. FSGS) wykazano jego znaczną redukcję^[5].

Synonimy genu GLEPP1

W literaturze obecne są różne nazwy odnoszące się genu kodującego do białka nabłonkowego kłębuszków, jak: Ptpro (ang. protein tyrosine phosphatase), D28, PTP-BK, Ptpn15, PTP-oc, PTP-phi, PTPROt, PTP-U2. Nazwy te są używane szczególnie wobec genów i białek kodowane przez nie u innych niż człowiek ssaków (myszy, króliki)^[6].

Przypisy

1. D. H. Yang, M. Goyal, K. Sharif, D. Kershaw i inni. Glomerular epithelial protein 1 and podocalyxin-like protein 1 in inflammatory glomerular disease (crescentic nephritis) in rabbit and man. „Laboratory Investigation; a Journal of Technical Methods and Pathology”. 74 (3), s. 571-584, 1996-03-01. ISSN 0023-6837. PMID: 8600307. 
2. Differential expression of protein tyrosine phosphatase genes during phorbol ester-induced differentiation of human leukemia U937 cells. cgd.aacrjournals.org, 1993-12-01. [dostęp 2015-11-11].
3. Ricardo C. T. Aguiar, Yoshihiro Yakushijin, Samir Kharbanda, Sanjay Tiwari i inni. PTPROt: An Alternatively Spliced and Developmentally Regulated B-Lymphoid Phosphatase That Promotes G0/G1 Arrest. „Blood”. 94 (7), s. 2403-2413, 1999-10-01. ISSN 0006-4971. PMID: 10498613. [dostęp 2015-11-11]. (ang.). 
4. Altered podocyte structure in GLEPP1 (Ptpro)-deficient mice associated with hypertension and low glomerular filtration rate. www.jci.org, 2000-11-15. [dostęp 2015-11-11]. (ang.).
5. Laura Barisoni, Wilhelm Kriz, Peter Mundel, Vivette D'agati. The Dysregulated Podocyte Phenotype A Novel Concept in the Pathogenesis of Collapsing Idiopathic Focal Segmental Glomerulosclerosis and HIV-Associated Nephropathy. „Journal of the American Society of Nephrology”. 10 (1), s. 51-61, 1999-01-01. ISSN 1046-6673. PMID: 9890309. [dostęp 2015-11-11]. (ang.). 
6. Ptpro MGI Mouse Gene Detail - MGI:1097152 - protein tyrosine phosphatase, receptor type, O. www.informatics.jax.org. [dostęp 2015-11-11].