Karabin Bor

BOR 7,62

Państwo	Polska
Producent	Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A.
Rodzaj	karabin wyborowy
Historia
Prototypy	2005
Produkcja	2005 – do chwili obecnej
Wyprodukowano	829 sztuk
Dane techniczne
Kaliber	7,62 mm
Nabój	7,62 × 51 mm NATO
Magazynek	10 nab., 5 nab.
Wymiary
Długość	1038 mm (z urządzeniem wylotowym) 980 mm (bez urządzenia wylotowego)
Długość lufy	660 mm
Masa
broni	6,5 kg (bez celownika optycznego i amunicji)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	870 m/s
Energia pocz. pocisku	3500 J
Zasięg skuteczny	1 000 – 1 600 m
Siła spustu	9-25 N
Multimedia w Wikimedia Commons

BOR 7,62 – polski powtarzalny karabin wyborowy.

Historia

Po zakończeniu w 2005 r. prac nad wielkokalibrowym karabinem wyborowym Tor (WKW Wilk) w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie postanowiono kontynuować prace nad bronią wyborową. Postanowiono, że obok Tora w OBR powstaną także karabiny wyborowe kalibru 5,56 mm, 7,62 mm i ok. 20 mm.

Jako pierwszy postanowiono opracować karabin kalibru 7,62 × 51 mm NATO. Prace nad nim zostały dofinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Konstruktorem nowego karabinu jest Aleksander Leżucha. Od jego imienia nowy karabin otrzymał zakładową nazwę Alex.

Próby zakładowe modelu nowego karabinu (z lufą 680 mm) rozpoczęły się 18 lipca 2005. W 2006 karabin otrzymał oficjalną nazwę wojskową BOR. Na etapie prototypu A. Leżucha opracował lekko „odchudzoną” wersję karabinu z lufą o długości 660 mm oraz wersję short o długości lufy 560 mm.

Państwowe badania prototypów zostały zakończone pod koniec grudnia 2006 roku z wynikiem pozytywnym. Podjęto prace nad zastosowaniem łoża z włókna węglowego.

Bor jest karabinem powtarzalnym w układzie bullpup. Zasilanie z magazynka pudełkowego o pojemności 5 nabojów lub dwurzędowego na 10 naboi. Wyposażony jest w uniwersalną szynę montażową do celownika optycznego i dodatkowy zestaw szyn montażowych do mocowania innych urządzeń (np. przystawki noktowizyjnej)^[1]. Standardowo jest obecnie wyposażany w komercyjny celownik optyczny Schmidt & Bender 3-12×50 PM II/LP (wcześniej Leupold Mark IV Long, Range Tactical 4,5-14×50 M1)^[2]. Broń wyposażono w hamulec wylotowy oraz składany dwójnóg i podporę tylną.

Zamówienia

7 września 2008 roku Ministerstwo Obrony Narodowej zakupiło w OBR Tarnów 51 karabinów Bor. 31 z nich miało być dostarczonych w 2008 roku, pozostałe 20 w roku następnym^[3]. Zamówienie zostało rozszerzone o dodatkowych 30 egzemplarzy dostarczonych w 2010 roku^[4].

Drugie zamówienie na dostawy karabinów Bor zawarte zostało 8 czerwca 2011. Zakupiono wówczas 55 sztuk broni^[4].

W 2014 roku Inspektorat Uzbrojenia WP rozpoczął negocjacje z ZM Tarnów w sprawie kupna kolejnej, trzeciej partii karabinów Bor^[4]. W wyniku postępowania udzielono zamówienia na 60 sztuk broni. Jednocześnie poinformowano o prowadzonych negocjacjach mających na celu zakup wersji na nabój .338 Lapua Magnum^[5].

6 września 2017 roku na MSPO 2017 w Kielcach Inspektorat Uzbrojenia MON w obecności wiceministra Bartosza Kownackiego podpisał umowę na zakup 657 karabinów BOR za niecałe 24 mln zł^[6].

Pod koniec marca 2023 roku Agencja Uzbrojenia podpisała z Zakładami Mechanicznymi Tarnów S.A. umowę na dostawę kolejnych 50 egz. 7,62 mm karabinów wyborowych BOR. Wartość umowy wyniosła niecałe 2,9 mln zł brutto, a karabiny trafią do Polskich Sił Zbrojnych w latach 2023–2024^[2].

Alex-338

Polski karabin wyborowy Alex-338

W 2008 opracowano wersję na nabój .338 Lapua Magnum (8.6x70 mm), nazwaną ALEX-338^[7].

Zachowane zostały niemal identyczne wymiary zewnętrzne jak w modelu BOR 7,62. Długość karabinu to 985 mm a masa bez optyki to 6,5 kg (z lunetą 7,3 kg). Broń wyposażono w lufę o długości 660 mm.

W odróżnieniu od Bora, Alex-338 ma niższy wspornik pod uniwersalną szynę montażową Picatinny, inny kształt komory spustowej i długiego łoża. Łoże przystosowano do mocowania dodatkowej przedniej szyny montażowej (można na niej zainstalować np. przystawkę noktowizyjną do celownika optycznego)^[8].

Karabin charakteryzuje się dużym zasięgiem i siłą rażenia przy zachowaniu bardzo dobrej celności oraz niewielkiej masy. Przeznaczony jest do precyzyjnego rażenia celów punktowych na bardzo dalekich dystansach, do siły żywej – 2000m i celów lekko opancerzonych – 1000 m^[9].

Karabiny Alex-338 były między 2014 a 2016 rokiem przedmiotem eksportu dla armii Nigerii^[10].

Alex Tactical Sport 308 Winchester

Jest to wersja przeznaczona do masowej sprzedaży, w kalibrze .308 Winchester. Jest ona dostosowana do wymogów sportowych (z dodatkowym przeznaczeniem m.in. dla myśliwych, służb wsparcia policji), a konstrukcja została uproszczona – liczba części składowych zredukowana. Masa 5,3 kg; broń powtarzalna, fabrycznie dodawany 10-nabojowy, dwurzędowy magazynek. Zaprezentowana w dniach 8–11 marca 2013 na targach IWA 2013 & OutdoorClassics w Norymberdze^[11].

Przypisy

1. POWTARZALNY KARABIN WYBOROWY BOR 7,62 – Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A [online], zmt.tarnow.pl [dostęp 2024-04-23]  (pol.).
2. Kolejna partia karabinów wyborowych Bor dla Wojska Polskiego [online], zbiam.pl [dostęp 2024-04-23]  (pol.).
3. Biuletyn Informacji Publicznej MON :: Struktura i zadania MON [online], www.biuletyn.mon.gov.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-15]  (ang.).
4. Altair: Nowe Bory dla WP. Altair Agencja Lotnicza Sp. z o.o, 2014-03-22. [dostęp 2014-06-04]. (pol.).
5. Altair: WP zamawia kolejne Bory z Tarnowa. Altair Agencja Lotnicza Sp. z o.o, 2014-06-07. [dostęp 2014-06-10]. (pol.).
6. MSPO 2017: Pięć umów za 189 mln zł na dostawy dla Wojska Polskiego [online], defence24.pl, 6 września 2017 [dostęp 2017-09-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-07] .
7. Nowy karabin Alex-338 [online], 12 czerwca 2008 [zarchiwizowane z adresu 2012-02-17] .
8. Karabin wyborowy Alex-338 z ZM Tarnów | Defence24 [online], defence24.pl [dostęp 2024-04-27]  (pol.).
9. KARABIN WYBOROWY ALEX-338 – Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A [online], zmt.tarnow.pl [dostęp 2024-04-23]  (pol.).
10. Nigeryjskie sukcesy polskiej zbrojeniówki. Agencja Lotnicza Altair, 2016-09-08. [dostęp 2021-03-10].
11. Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A. – Kochanowskiego 30, 33-100 Tarnów [online], www.zmt.tarnow.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03]  (pol.).

Bibliografia

• Remigiusz (REMOV) Wilk. Alex, młodszy brat WKW. „Raport-wto”. 2005. nr 9. s. 44-46. ISSN 1479-270X. 
• Aleksander Leżucha. Karabin wyborowy Bor. „Broń i amunicja”. 2006. nr 6. s. 22-24. ISSN 1644-339X. 
• MSPO 2017: Pięć umów za 189 mln zł na dostawy dla Wojska Polskiego [online], defence24.pl, 6 września 2017 [zarchiwizowane z adresu 2017-09-07] .