Kokan Shiren

Kokan Shiren
虎関師錬
Ilustracja
Mistrz zen Kokan Shiren
Data i miejsce urodzenia

1278
Kioto

Data śmierci

1346

Szkoła

rinzai

Linia przekazu
Dharmy zen

Enni Ben’en

Nauczyciel

Tōzan Tanshō

Zakon

zen

Kaligrafia Kokana Shirana – Wiersz o cukrze

Kokan Shiren (jap. 虎関師錬; ur. 9 maja 1278 w Kioto, zm. 11 sierpnia 1346) – japoński mistrz zen szkoły rinzai, poeta i kaligraf.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Kioto. Był synem matki z arystokratycznego klanu Minamoto i oficera straży pałacowej. Gdy miał osiem lat powierzono go pieczy mnicha Hōkaku z góry Hiei. W wieku 10 lat został nowicjuszem w Enryaku-ji, głównym klasztorze szkoły tendai. Po jakimś czasie przeniósł się do klasztoru Nanzen, gdzie praktykował zen pod kierunkiem jego drugiego opata Kiana Soena (1261-1313). Trzecim opatem tego klasztoru został chiński mistrz chan Yishan Yining (1247-1317), prekursor kultury ruchu gozan w Japonii, przedstawiciel wysokiej kultury z końcowego okresu dynastii Song łączącej elementy kulturalno-religijne. Kokan studiował u niego i wpływ Yishana wpłynął na przyszłość ucznia[1].

Pod wpływem Yishana ujawnił się poetycki talent Kokana, który zaczął intensywne studia literatury chińskiej pod kierunkiem mistrza. Po jakimś czasie jego talent został zauważony przez byłego cesarza Kameyamę (亀山, pan. 1260-1274). Kokan i Yishan zapoczątkowali złotą erę literatury gozan w Japonii. Kokan zasadniczo pozostał wierny tradycji południowej dynastii Song[1]. Studiował także kaligrafię u chińskiego mistrza Huanga Shangu.

Następnie został uczniem mistrza zen Tōzana Tanshō (1231-1291), najbardziej znanego z uczniów mistrza Enniego Ben’ena. Po otrzymaniu potwierdzenia oświecenia i zostania spadkobiercą Dharmy swojego nauczyciela, Kokan rozpoczął okres wędrówek po klasztorach i świątyniach w całej Japonii.

W 1313 roku powrócił do Kioto. Cieszył się zaufaniem cesarza Go-Fushimi (後伏見, pan. 1298-1301) i często bywał zapraszany na dwór cesarski z naukami zen. Ostatecznie został opatem najbardziej prestiżowych klasztorów zen w Japonii: Nanzen i Kenchō. Zyskał wtedy wielką sławę[1].

Jego najsłynniejszym dziełem niepoetyckim była praca Genkō shakusho (元亨釈書), pierwsza historia buddyzmu w Japonii, zawierająca biografie ponad 450 mnichów japońskich. Charakterystyczna jest w niej niska ocena Dainichi Nōnina i jego szkoły Daruma-shū w kontraście z wysoką oceną Myōana Eisaia, którego Kokan traktuje z empatią, gdyż był on pierwszym, który przeniósł nauki chan bezpośrednio z Chin do Japonii[2].

Pod koniec życia cesarz Go-Murakami (後村上, pan. 1339-1368) nadał mu tytuł Kokushi (Narodowy Nauczyciel).

Mistrz zen Kokan Shiren zmarł 11 sierpnia 1346 roku.

Portret Kokana znajduje się w Kaizo-in w klasztorze Tōfuku-ji w Kioto.

Wiersz

[edytuj | edytuj kod]
               Księżyc zimą

Otwieram okno o północy, chłodne nocne powietrze,
Ogród i dach jaśnieją biało,
Idę na werandę, wyciągam rękę, aby wziąć trochę śniegu –
Czyż nie wiedziałem, że światło księżyca nie zrobi śnieżki?

Prace literackie

[edytuj | edytuj kod]
  • Saihokushū – zbiór poezji i esejów
  • Genko Shakusho – (Biografie wybitnych mnichów [napisane] w erze genkō) – historia buddyzmu
  • Jubun-in-ryaku (5 tomów)
  • Kokan Osho Juzenshiroku (3 tomy)
  • Butsugo Shinron (18 tomów)

Linia przekazu Dharmy zen

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28. Patriarchy Indii i 1. Patriarchy Chin.

Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w danym kraju.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. s. 170.
  2. ↑ Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. s. 9.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Heinrich Dumoulin: Zen Buddhism: A History. Japan''. Nowy Jork: Macmillan Publishing Company, 1988, s. 509. ISBN 0-02-908250-1.