Komarów-Osada

Komarów-Osada
	wieś
	; Kościół w Komarowie
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	zamojski
Gmina	Komarów-Osada
Liczba ludności (2021)	777
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	22-435
Tablice rejestracyjne	LZA
SIMC	0890726
	Położenie na mapie gminy Komarów-Osada Komarów-Osada
	Położenie na mapie Polski Komarów-Osada
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Komarów-Osada
	Położenie na mapie powiatu zamojskiego Komarów-Osada
	50°37′42″N 23°28′33″E/50,628333 23,475833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Komarów-Osada – wieś (dawne miasto) w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Komarów-Osada^[6]^[5].

Komarów uzyskał lokację miejską w 1748 roku, zdegradowany w 1869 roku^[7]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Komarów-Osada. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Miejscowość jest sołectwem, siedzibą gminy Komarów-Osada^[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 899 mieszkańców^[9].

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Trójcy Przenajświętszej w Komarowie-Osadzie^[10].

Części wsi

Integralne części wsi Komarów-Osada^[6]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0890732	Borowinka	część wsi
0890749	Kątek	część wsi
0890755	Podgórze	część wsi
0890761	Przedmieście	część wsi
0890778	Przymiarki	część wsi

Geografia

Zarówno Komarów-Osada, jak i gmina Komarów-Osada leżą na pograniczu trzech krain geograficznych: Grzędy Sokalskiej, Kotliny Hrubieszowskiej i Padołu Zamojskiego. Sama miejscowość jest też niejako granicą między pierwszą z nich – pagórkowatą i pozostałymi – płaskimi. W pobliżu Komarowa przepływa rzeka Sieniocha – dopływ Huczwy, do której uchodzi wiele drobnych cieków wodnych.

Klimat można określić jako umiarkowany ciepły przejściowy z cechami kontynentalnego. Lata są dość gorące, a zimy mroźne. Opady wynoszą ok. 600 mm rocznie.

Gospodarka

W okresie PRL-u funkcjonowały tu niewielkie zakłady przemysłowe, takie jak mleczarnia lub filia Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku. Obecnie jest to wieś o charakterze typowo rolniczym, działają tu też małe firmy usługowe (sklepy, apteki).

W okolicy Komarowa-Osady odkryto w latach 70. XX wieku złoża gazu ziemnego. Obszar gminy znajduje się na terenie Lubelskiego Zagłębia Węglowego.

Historia

13 stycznia 1870 r. pozbawiono Komarów praw miejskich^[11].

W XX stuleciu w okolicach Komarowa rozegrały się dwie duże bitwy. Pierwsza z nich, w okresie I wojny światowej, rozegrała się od 23 sierpnia do 1 września 1914 r., kiedy wojska austro-węgierskie pokonały armię rosyjską.

Osobne artykuły: Bitwa pod Komarowem w roku 1914 i Bitwa pod Komarowem w wojnie polsko-bolszewickiej.

Druga natomiast to słynna zwycięska bitwa w sierpniu 1920 r. pomiędzy wojskami polskimi pod dowództwem Juliusza Rómmla a bolszewicką I Armią Konną Siemiona Budionnego

W okresie międzywojennym Komarów pełnił rolę siedziby gminy (w ówczesnym powiecie tomaszowskim) o obszarze 10,166 km² mającej ludności 12 892 osób.

Podczas okupacji hitlerowskiej osada była dwukrotnie (14 grudnia 1942 i 17 stycznia 1943 r.) pacyfikowana. W obu łącznie zginęło 51 osób, w tym 16 kobiet i 3 dzieci. Spłonęło kilka zabudowań. Komarów został wysiedlony przez Niemców w grudniu 1942 r. Ludność polską wywieziono do obozu w Zamościu, zaś w jej miejsce przywieziono Niemców z Besarabii i Chorwacji.

W latach 1904–1911 wybudowano tu neogotycki kościół pw. Świętej Trójcy według projektu Kazimierza Skórewicza.

Zobacz też: Miejscowości w Polsce pozbawione praw miejskich.

Z Komarowa-Osady pochodzą dwaj dowódcy Armii Krajowej, majorowie Zenon Jachymek ps. „Wiktor” i Hieronim Białowolski. Walczyli oni zarówno z niemieckim okupantem, jak i UPA po 1944 roku. Major Jachymek był po wojnie skazany przez władze komunistyczne na karę śmierci, został zwolniony w 1956 roku, po dojściu do władzy Władysława Gomułki.

Getto w Komarowie-Osadzie

W czasie okupacji niemieckiej, w pierwszej połowie 1942 roku utworzono tu getto, zlikwidowane 10 listopada 1942 roku. Przebywała w nim ludność żydowska m.in. z Łodzi, Włocławka, Sierpca i Zamościa (400 osób) oraz ponad 700 Żydów z Czechosłowacji, ogółem ok. 2500 osób. 23 maja 1942 roku wysłano z getta transport Żydów do ośrodka zagłady w Bełżcu, w październiku 1942 roku część ludności rozstrzelano. W czasie likwidacji getta pozostałych mieszkańców wywieziono do ośrodka zagłady w Bełżcu^[12].

Ludzie związani z Komarowem-Osadą

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Komarowie-Osadzie.

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56587
↑ Wieś Komarów-Osada w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 493 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 40-41.
↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-11-15]
↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-08-30].
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471)
↑ Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny, Warszawa 1979, s. 239.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56587

[pwl-2] Wieś Komarów-Osada w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09] .

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 493 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].

[teryt1-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[7] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 40-41.

[bip-8] Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-11-15]

[GUS-9] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-08-30].

[par-10] Opis parafii na stronie diecezji

[11] Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471)

[12] Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny, Warszawa 1979, s. 239.

[a-13] za II RP w pow. rawskim

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[A]

Wsie	Antoniówka Dub Huta Komarowska Janówka Wschodnia Janówka Zachodnia Kadłubiska Komarów Dolny Komarów Górny Komarów-Osada Komarów-Wieś Kraczew Krzywystok Krzywystok-Kolonia Księżostany Księżostany-Kolonia Ruszczyzna Sosnowa-Dębowa Swaryczów Śniatycze Tomaszówka Wolica Brzozowa Wolica Brzozowa-Kolonia Wolica Śniatycka Zubowice Zubowice-Kolonia
Kolonie	Berestki Szczerbiki Tuczapy
Integralne części wsi	Borowinka Brzęczyna Dębowa Dub-Kolonia Kątek Kociuba Kolonia (Komarów-Wieś) Kolonia (Swaryczów) Kolonia Dolna Kolonia Górna Korycina Kuba Majdan Śniatycki Majdanek (Wolica Śniatycka) Majdanek (Zubowice) Międzybłocie Nowa Antoniówka Obszarek Podduchowna Podgórze Podlas Podniwki Popówka Przedmieście Przymiarki Pustki Sosnowa Stara Antoniówka Zahajcze

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1912) gubernia chełmska (1912–1915) woj. lubelskie (II RP) (1919–1939) woj. lubelskie (PRL) (1945–1975)
Miasta	Jarczów (do 1870) Komarów (do 1870) Łaszczów (do 1870) Tomaszów (Lubelski) (do 1940 → i ← od 1944) Tyszowce (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Bełżec^[A] (← 1944–54) Czerkasy (1874–1922) Dołhobyczów (do 1905 →) Jarczów (do 1940 → i ← od 1944) Komarów(-Osada) (do 1940 → i ← od 1944) Kotlice (do 1940 → i ← 1944–54) Krynice (do 1940 → i ← od 1944) Lubycza Królewska^[A] (← od 1945) Łaszczów (do 1874; 1922–40 → i ← od 1944) Machnów (1951–1954) Majdan Górny (do 1940 → i ← 1944–54) Majdan Sopocki (← 1923–40 → i ← 1944–54) Pasieki (1915–1940 → i ← 1944–54) Rogoźno (do 1874) Poturzyn (do 1940 → i ← 1944–54) Rachanie (do 1940 → i ← od 1944) Susiec (od 1973) Tarnawatka (do 1940 → i ← od 1944) Tarnoszyn (← 1945–1951) Telatyn (do 1940 → i ← od 1944) Tomaszów (1874–1915) Tomaszów Lubelski (od 1973) Tyszowce (do 1940 → i ← od 1944) Uhnów (← 1944–51) Ulhówek (od 1951)
Gromady (1954–72)	Antoniówka (1954–61) Bełżec (1954–72) Ciotusza Nowa (1954–59) Czartowiec (1954–59) Dobużek (1954–57) Dyniska (1954–59) Dzierążnia (1954–68) Gródek (1954–61) Hrebenne (1954–59) Jarczów (1954–72) Kazimierówka (1954–59) Komarów (1954–59) Komarów-Osada (1954–72) Korczmin (1954–57) Kotlice (1954–57 →) Krynice (1954–72) Kunki (1954–58) Lubycza Królewska (1954–72) Łaszczów (1954–72) Łosiniec (1954–61) Łykoszyn (1954–58) Machnów (1954–68) Majdan Górny (1954–68) Majdan Sopocki (1954–72) Majdan Wielki (1954–59 →) Niemirówek (1954–59) Niewirków (1954–57 →) Nowosiółki (1954–61) Paary (1954–59) Perespa (1954–72) Podhorce (1954–61) Posadów (1954–57) Rachanie (1954–72) Ruda Wołoska (1954–59) Skwarki (1954–61) Susiec (1962–72) Szarowola (1954–61) Tarnawatka (1954–72) Telatyn (1954–72) Tomaszów (1954–72) Tymin (1954–58) Typin (1962–72) Tyszowce (1954–72) Ulhówek (1954–72) Wieprzów Tarnawacki (1954–59) Wożuczyn (1954–72) Wólka Pukarzowska (1954–68) Zimno (1954–59) Zubowice (1954–59) Żurawce (1954–58)