Koniczyna kasztanowata

Koniczyna kasztanowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

koniczyna

Gatunek

koniczyna kasztanowata

Nazwa systematyczna
Trifolium spadiceum L.
Fl. Suec., ed. 2: 261 (1755)[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Koniczyna kasztanowata[4] (Trifolium spadiceum L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny bobowatych. Występuje w Europie z wyjątkiem jej południowych, zachodnich i północnych krańców oraz w zachodniej Azji po Iran, Kazachstan i zachodnią Syberię. Introdukowany został także w pozostałej części azjatyckiej Rosji, włącznie z Rosyjskim Dalekim Wschodem[3]. W Polsce rośnie na obszarach górskich na południu, poza tym na pojedynczych stanowiskach na wschodzie, głównie w Puszczy Rominckiej i Białowieskiej[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Roślina zielna o wzniesionej i słabo rozgałęzionej łodydze osiągającej 10–40 cm wysokości. W dole jest zwykle naga, w górze jest silniej, przylegająco owłosiona. Brak rozet liściowych u nasady pędu[6].
Liście
Trójlistkowe, wsparte lancetowatymi, zaostrzonymi przylistkami. Liście dolne z długimi ogonkami, górne z krótkimi. Listki nagie, siedzące osiągają do 2 cm długości, są eliptyczne lub odwrotnie jajowate, w przypadku liści dolnych listki są szersze i krótsze. Listki mają 15–25 par nerwów bocznych[6].
Kwiaty
Kwiaty motylkowe zebrane w gęste główki wyrastające na szczycie łodygi pojedynczo lub po dwie. Główki mają średnicę od 1 do 1,4 cm. Początkowo są jajowate, przekwitając wydłużają się walcowato osiągając do 2 cm długości. Poszczególne kwiatki mają długość 4–5 mm podczas kwitnienia, 5–6 mm podczas owocowania. Kielich jest dzwonkowaty, ma poniżej 1 mm długości, jest nagi, z wyjątkiem orzęsionych ząbków (ząbki dolne są dłuższe od rurki, górne krótsze). Korona jest w czasie kwitnienia są żółta, po przekwitnięciu kasztanowobrunatna. Podłużnie zmarszczony żagielek korony od nasady jest sklepiony. Skrzydełka i łódeczka są od niego krótsze[6].
Owoce
Jednonasienne strąki o długości ok. 4-krotnie większej od szyjki[6].
Gatunek podobny
Koniczyna brunatna T. badium jest byliną z płonnymi rozetami liści u nasady pędu. Poszczególne listki osiągają do 3 cm długości i mają od 20 do 30 par nerwów bocznych. Kwiatostany po przekwitnieniu są co najwyżej jajowate (nie wydłużają się walcowato). Strąki są tylko ok. 2-krotnie dłuższe od szyjki słupka[6].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Rośnie na mokrych, torfiastych łąkach, na polanach leśnych i w widnych lasach. W polskich górach sięga po regiel górny (w Tatrach do 1400 m n.p.m.)[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-01-31] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-31] (ang.).
  3. ↑ a b Trifolium spadiceum L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-31].
  4. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 194-195, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 562, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. ↑ a b c d e f Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. VIII, Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 58.