Kozara
 Lisina, widok z zachodu | |
| Kontynent |
Europa |
|---|---|
| Państwo | |
| Najwyższy szczyt |
Lisina (977 lub 978 m n.p.m.) |
| Długość |
35-40 km |
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny  | |
 44°58′15,53″N 16°58′38,71″E/44,970981 16,977419
| |
Kozara – pasmo górskie w Bośni i Hercegowinie, w Republice Serbskiej[1], część Gór Dynarskich, najwyższy szczyt: Lisina (977 lub 978 m n.p.m.).
Topografia
[edytuj | edytuj kod]Pasmo jest położone na północy Bośni i Hercegowiny[2], rozciąga się na odcinku około 35-40 km[3] (według innego źródła pasmo ma długość ponad 50 km[4]) z zachodu na wschód[4], ma szerokość od 10 do 18 km[3]; wysokość od 400 m n.p.m.[3], najwyższy szczyt to Lisina[5] (977[1] lub 978[4] m n.p.m.). Kozara stanowi wewnętrzną część Gór Dynarskich[2]. Ukształtowanie terenu bardzo urozmaicone[6], naprzemiennie występują głęboko wcięte doliny, górskie grzbiety i odosobnione szczyty[6].
Szczyty
[edytuj | edytuj kod]- Lisina[5] (977[1] lub 978[4] m n.p.m.)
- Mali Vis ( 898 m n.p.m.)[7]
- Raštovac ( 876 m n.p.m.)[7]
- Gola planina (874 m n.p.m.)[7]
- Krnjin ( 841 m n.p.m.)[7]
- Vinogreč (816 m n.p.m.)[6]
- Mrakovica (806 m n.p.m.)[6]
- Glavuša (793 m n.p.m.)[6]
- Cerik (745 m n.p.m.)[6]
- Jarčevica (736 m n.p.m.)[6]
- Kriva strana (723 m n.p.m.)[6]
- Slatinka glava (710 m n.p.m.)[6]
Geologia
[edytuj | edytuj kod]Pasmo złożone głównie ze starszych skał z paleozoiku i prekambru[8]. Często występują wapienie i dolomity[8]. W południowej części gór odsłonięciu uległy ofiolity ze strefy Wardaru[2], natomiast w części północnej na ofiolitach ze strefy Wardaru spoczywa jednostka magmowa, która powstawała od późnej kredy do wczesnego paleogenu[2], w tej części występują gabra, dajki diabazowe, bazaltowe lawy poduszkowe, ryolity[2].
Hydrografia
[edytuj | edytuj kod]Wody z północnej części Kozary należą do dorzecza Sawy i Uny[9], natomiast wody z części południowo-zachodniej należą do dorzecza Sany[9].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Flora Kozary nie została w pełni zbadana, obejmuje jednak co najmniej 865 gatunków roślin[10]. Fauna tego pasma również nie została w pełni zbadana, stwierdzono występowanie m.in. wilka szarego[11], żbika europejskiego[11]. Część pasma Kozary została objęta ochroną jako Park Narodowy Kozara (jeden z dwóch parków narodowych Republiki Serbskiej[12]) o powierzchni 3494,5 ha[12].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Gola planina -
Kozarački kamen -
Widok z Kozaračkiego kamena -
Zečiji kamen -
Widok z Zečijiego kamena -
Wieś Veliko Palančište
_na_Kozare,_podzim.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c GeoNames.org [online], www.geonames.org [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b c d e Kamil Ustaszewski i inni, Late Cretaceous intra-oceanic magmatism in the internal Dinarides (northern Bosnia and Herzegovina): Implications for the collision of the Adriatic and European plates. Abstract, „Lithos”, 108 (1), 2009, DOI: 10.1016/j.lithos.2008.09.010, ISSN 0024-4937 (ang.).
- ↑ a b c Ljubo Mihić, Kozara: priroda, čovjek, istorija, Dnevnik 1987, s. 22.
- ↑ a b c d Parki narodowe Jugosławii, „Ochrona Przyrody”, 36, 1971, s. 55.
- ↑ a b Dalibor Brozović, Hrvatska enciklopedija, t. 6, Zagreb: Leksikografski zavod "Miroslav Krleža", 1999, s. 209, ISBN 953-6036-29-0, OCLC 42476234 [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b c d e f g h i Reljef [online], www.npkozara.com [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b c d ., „Geografski pregled”, 21, 1977, s. 95.
- ↑ a b Geologija [online], www.npkozara.com [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b Hidrografija [online], www.npkozara.com [dostęp 2022-05-23].
- ↑ Flora [online], www.npkozara.com [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b Fauna [online], www.npkozara.com [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b Samir Đug, Nusret Drešković, Nature protection in Bosnia and Herzegovina: state and perspectives, „Revija za geografijo - Journal for Geography”, 7, 1, 2012.