Krocionóg piaskowy

Krocionóg piaskowy
	Ommatoiulus sabulosus
	(Linnaeus, 1758)
	; Krocionóg piaskowy, Szkocja
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	wije
Gromada	dwuparce
Rząd	krocionogi właściwe
Rodzina	krocionogowate
Rodzaj	Ommatoiulus
Gatunek	krocionóg piaskowy
Synonimy
	Julus sabulosus Linnaeus, 1758; Archiulus sabulosus Berlese, 1886; Schizophyllum sabulosum Verhoeff, 1895;
	Julus sabulosus Linnaeus, 1758; Archiulus sabulosus Berlese, 1886; Schizophyllum sabulosum Verhoeff, 1895;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krocionóg piaskowy (Ommatoiulus sabulosus) – gatunek wija z gromady dwuparców występujący w Europie.

Krocionóg piaskowy został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. edycji Systema Naturae, pod łacińską nazwą Julus sabulosus. W utworzonym w 1884 przez Latzela rodzaju Ommatoiulus umieścił go w 1968 Jeekel^[1].

Jego ciało jest połyskujące, ciemnobrązowe, długie, walcowate, pokrywa je twardy pancerz. Widoczne są na nim dwa długie pomarańczowo-czerwone pasy, rozciągające się wzdłuż całego ciała, skąd pochodzi jego angielska nazwa – striped millipede. Posiada minimum trzydzieści pięć segmentów. Z wyjątkiem pierwszych trzech i ostatniego, każdy z członków jest zaopatrzony w dwie pary nóg. Będąc w niebezpieczeństwie, krocionóg zwija się w spiralę, w centrum której zawsze jest głowa. Oprócz mocnego pancerza dodatkową ochroną są uchodzące z boku segmentów gruczoły wydzielające trującą ciecz, która zawiera m.in. kwas cyjanowodorowy^[2].

Krocionóg piaskowy to gatunek pospolity, rozpowszechniony w całej kontynentalnej Europie^[1] oraz na Wyspach Brytyjskich, w tym na Irlandii^[3]. Zasiedla niemal wszystkie typy siedlisk^[3]: lasy, łąki, tereny otwarte, suche stoki oraz ściółkę różnych zespołów roślinnych, takich jak: bór sosnowy czernicowy (Vaccinio myrtilli-Pinetum), bór mieszany (Pino–Quercetum), grąd Tilio-Carpinetum, czy żyzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae-Fagetum); występuje także na glebach piaszczystych. W piętrze alpejskim występuje do wysokości 2800 m n.p.m.^[1]

W przeciwieństwie do większości krocionogów krocionóg piaskowy jest aktywny głównie w ciągu dnia. Podczas masowych pojawów można spotkać je bardzo licznie, niekiedy w pobliżu siedzib ludzkich – gromadzą się wówczas na trawnikach, wokół domów, zabudowań oraz w piwnicach. Pożywiają się cząsteczkami ziemi, zbutwiałymi liśćmi, resztkami roślin oraz drewnem.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kania, Grzegorz, & Tracz, Henryk (2005). Mass occurrence and migration of Ommatoiulus sabulosus (Linnaeus, 1758)(Diplopoda: Julida: Julidae) in Poland. Peckiana, 4, 57–66.
↑ William A. Shear (2015). The chemical defenses of millipedes (diplopoda): Biochemistry, physiology and ecology. Biochemical Systematics and Ecology, 61, 78–117.
↑ ^a ^b Ommatoiulus sabulosus. [w:] British Myriapod & Isopod Group [on-line]. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).

[Kania&Tracz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kania, Grzegorz, & Tracz, Henryk (2005). Mass occurrence and migration of Ommatoiulus sabulosus (Linnaeus, 1758)(Diplopoda: Julida: Julidae) in Poland. Peckiana, 4, 57–66.

[Shear-2] William A. Shear (2015). The chemical defenses of millipedes (diplopoda): Biochemistry, physiology and ecology. Biochemical Systematics and Ecology, 61, 78–117.

[BMIG-3] Ommatoiulus sabulosus. [w:] British Myriapod & Isopod Group [on-line]. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).

[1]

[2]

[3]