Krzywaczka

Krzywaczka

wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	myślenicki
Gmina	Sułkowice
Wysokość	300 m n.p.m.
Liczba ludności (2006)	ok. 1500
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-442[2]
Tablice rejestracyjne	KMY
SIMC	0337047
Położenie na mapie Polski Krzywaczka
Położenie na mapie województwa małopolskiego Krzywaczka
Położenie na mapie powiatu myślenickiego Krzywaczka
Położenie na mapie gminy Sułkowice Krzywaczka
49°53′33″N 19°49′45″E/49,892500 19,829167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Krzywaczka – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Sułkowice, przy drodze krajowej nr 52.

W latach 1954–1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzywaczka, po jej zniesieniu w gromadzie Głogoczów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Położenie

Położona jest w widłach potoków Głogoczówka i Harbutówka, na Pogórzu Wielickim.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Krzywaczka^[3][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0337099	Brzezina	przysiółek
0337053	Dół	część wsi
0337060	Góra	część wsi
0337076	Jaworzna	część wsi
0337082	Skotnica	część wsi

Historia

We wsi znajduje się klasycystyczny dwór z XIX w., z charakterystycznymi ryzalitami oraz zabytkowy zespół karczmy wraz z zabudowaniami gospodarskimi.

We wsi znajduje się, pochodzący z początku XX w., kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej. Kamień węgielny pod tę murowaną świątynię położono w dniu 17 czerwca 1911 roku, a wybudowana została – z inicjatywy ks. Józefa Nowaka – w latach 1911–1924 w miejsce drewnianego kościoła – pomimo sprzeciwu konserwatora zabytków dr. Józefa Maczkowskiego. Konsekracji w dniu 20 maja 1924 roku, w obecności piętnastu kapłanów, dokonał biskup Anatol Nowak, ówczesny biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej. Kościół wykonany jest z cegły czerwonej, z lizenami, jednonawowy, z prezbiterium zamkniętym wielobocznie na planie krzyża. Dach siodłowy, niższy nad prezbiterium z attykami, kryty dachówką, zwieńczony czteroboczną wieżą i klasycystycznym hełmem oraz sygnaturką na osi prezbiterium i kaplic bocznych.

We wsi jest również cmentarz parafialny, gdzie znajduje się kaplica z 1887 roku – wybudowana na rzucie prostokąta, zamknięta od zachodu trójboczną absydą, jednonawowa, dach siodłowy kryty dachówką, wejście portalowe z piaskowca z motywem półkolumn ozdobione liściem lotosu. Dach zwieńczony sygnaturką z klasycystyczną wieżyczką wykutą z jednego kawałka kamienia. Drzwi dwuskrzydłowe dębowe. Ozdobą wnętrza tej gotyckiej kaplicy jest drewniany ołtarz. W podziemiach umieszczona jest krypta rodziny Schmidtów, fundatorów kaplicy.

Na terenie cmentarza znajdują się zabytkowe nagrobki pochodzące z XIX w. oraz kostnica cmentarna o konstrukcji zrębowej, zwęgłowanie na obłap, dach siodłowy kryty dachówką. Cmentarz porastają zabytkowe lipy, których obwód pozwala sądzić, że są one wiekowe.

Nie jest znana dokładna data erygowania parafii, ale dysponuje ona księgami metrykalnymi – zachowanymi prawie w komplecie – od początku XVII w.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[5].

• Zespół kościelny: kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej, otoczenie, starodrzew, ogrodzenie, zespół plebański (plebania, stodoła, budynek inwentarski), cmentarz z kaplicą, drzewostanem i nagrobkami z poł. XIX. wieku;
• zespół dworski: dwór, park;
• zespół zajazdu: karczma, wozownia ze stajnią, mur z bramami.

Religia

• Parafia Przenajświętszej Trójcy

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 63625
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 628 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-09] .

Linki zewnętrzne

• Krzywaczka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 799 .