Krzyż Zasługi dla Kobiet (Prusy)

Krzyż Zasługi dla Kobiet
Frauen-Verdienstkreuz

Awers
Awers orderu na kokardzie
Baretka
Ustanowiono	1907
Wycofano	1918
Wydano	458
Powyżej	Order Luizy
Poniżej	Krzyż Żelazny
Multimedia w Wikimedia Commons

Krzyż Zasługi dla Kobiet (niem. Frauen-Verdienstkreuz)^[1]  – damskie odznaczenie Królestwa Prus nadawane w latach 1907-1918.

Historia

Ten dość rzadki krzyż był w rzeczywistości medalem. Ustanowiony został 22 października 1907^[2]  jako dwuklasowe odznaczenie (ze złotą i srebrną odznaką) przez małżonkę cesarza niemieckiego i króla Prus Wilhelma II, cesarzową Augustę Wiktorię w celu uhonorowania kobiet zajmujących się działalnością charytatywną. W sumie został nadany 458 paniom.

Po upadku pruskiej monarchii w 1918 nie był nadawany, a w 1919 został zniesiony jako odznaczenie państwowe^[a]

Wygląd

Odznaką był okrągły, złoty lub srebrny medal, otoczony obwódką z emaliowanym na niebiesko napisem: „FÜR VERDIENSTE” („ZA ZASŁUGI”), utrzymanym w literach przypominających gotyckie liternictwo. W dolnej części obwódki znajdował się spleciony monogram cesarzowej – „AV”, z którego wychodziły emaliowane na niebiesko gałązki wawrzynu. Na awersie odznaczenia znajdował się srebrny lub złoty krzyż heraldyczny liliowy (trójlistny) z liśćmi akantu między ramionami. Rewers odznaczenia był gładki z miejscem na wygrawerowanie imienia i nazwiska odznaczonej. Uwieńczony był pruską koroną królewską, a według niektórych źródeł występują też egzemplarze zwieńczone niemiecką koroną cesarską modelu II Rzeszy^[3] .

Krzyż był noszony nad lewą piersią na białej wstążce uformowanej na kształt damskiej kokardy.

Uwagi

1. Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs ("Weimarer Reichsverfassung") vom 11. August 1919)

Przypisy

1. Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy... ↓.
2. Handbuch über den Königlich Preussischen... ↓.
3. Deutschland, Orden und Ehrenzeichen... ↓.

Bibliografia

• Jörg Nimmergut: Deutschland, Orden und Ehrenzeichen 1800-1945. Monachium: 1979
• P. Sauerwald, Das Frauenverdienstkreuz – ein königlich preußischer Orden, BDOS, Jahrbuch 2002
• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 446.
• Handbuch über den Königlich Preussischen Hof und Staat. Berlin: 1911, s. 46.

Linki zewnętrzne

• Goldenes Frauen-Verdienstkreuz 1. Form, www.ehrenzeichen-orden.de
• Silbernes Frauen-Verdienstkreuz 1. Form mit Kaiserinnenkrone, www.ehrenzeichen-orden.de
• Silbernes Frauen-Verdienstkreuz 2.Form, www.ehrenzeichen-orden.de