Kulkówkowate (Sphaeriidae[2][3]) – rodzina słodkowodnych małży z rzędu Veneroida obejmująca około 150 gatunków o kulistych muszlach perforowanych licznymi kanałami[4]. Są to drobne małże o rozmiarach 2–30 mm, występujące na wszystkich kontynentach[4]. W Polsce stwierdzono występowanie 23 przedstawicieli tej rodziny[5].
Przedstawiciele tej rodziny małży są w języku polskim określani nazwami groszkówkowate[5] lub kulkowate[6]. Zgodnie z zasadami nomenklatury zoologicznej nazwa rodziny pochodzi od nazwy typu nomenklatorycznego. Rodzajem typowym rodziny Sphaeriidae jest Sphaerium, dawniej określany polską nazwą zwyczajową gałeczka[7], obecnie przyjmuje się dla niego nazwę kulkówka, a dla rodziny Sphaeriidae – kulkówkowate[4][8]. Natomiast zwyczajową nazwą rodzajową groszkówka określani są przedstawiciele (najliczniejszego gatunkowo w Polsce) rodzaju Pisidium.
Rodzina Sphaeriidae obejmuje rodzaje[9]:
- ↑ Sphaeriidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Nazwa Sphaeriidae została użyta również przez Erichsona w 1845 dla rodziny chrząszczy – obecnie uznawana jest za synonim Sphaeriusidae
- ↑ Opinion 1957. Sphaerius Waltl, 1838 (Insecta, Coleoptera): conserved; and Sphaeriidae Erichson, 1845 (Coleoptera): spelling emended to Sphaeriusidae, so removing the homonymy with Sphaeriidae Deshayes 1854 (1820) (Mollusca, Bivalvia). „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 57 (3), s. 182–184, 2000. International Commission On Zoological Nomenclature. (ang.).
- ↑ a b c Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 550. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ a b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 366. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt użyto nazwy kulkowate. Zbigniew Głowaciński i Janusz Nowacki: Polska Czerwona Księga Zwierząt. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-05-15].
- ↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6. Brak numerów stron w książce
- ↑ Kołodziejczyk i inni: Klucz do oznaczania słodkowodnej makrofauny bezkręgowej. na podstawie publikacji © 1998 Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska z serii: BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA. [dostęp 2011-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 stycznia 2011)]. (pol.).
- ↑ Gofas, S.: Sphaeriidae. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-05-15]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: