Lagarosyfon
.jpg)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
lagarosyfon |
| Nazwa systematyczna | |
| Lagarosiphon Harv. J. Bot. (Hooker) 4: 230 (1842) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Lagarosiphon muscoides Harv.[3] | |
Lagarosyfon (Lagarosiphon Harv.) – rodzaj wieloletnich, wodnych hydrochamefitów, należący do rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae), obejmujący 9 gatunków pochodzących z tropikalnej i południowej Afryki i Madagaskaru. Jeden z gatunków, lagarosyfon wielki, został introdukowany i naturalizowany w Europie (na Wyspy Brytyjskie, w Austrii, Niemczech, Holandii, Szwajcarii, Francji i Włoszech) oraz zawleczony do Nowej Zelandii[4], Stanów Zjednoczonych[5] i Australii[6]. W miejscach introdukcji jest gatunkiem inwazyjnym, wypierającym florę rodzimą. Paradoksalnie, w miejscach naturalnego występowania, uważany jest on za gatunek zagrożony wyginięciem.
Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów λαγαρός (lagaros – ścieńczony, wąski) i σιφόνι (sifoni – syfon, rura) i odnosi się do budowy korony kwiatu tych roślin[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny wodne osiągające 5 metrów długości (lagarosyfon wielki), tworzące masywne, podwodne lub wpół wynurzone "dywany" ze splątanych osobników[8].
- Łodyga
- Wydłużone, regularnie rozgałęzione.
- Liście
- Położone skrętolegle, w spiralach, rzadziej naprzeciwlegle w 3 lub więcej okółkach, łuskowate i mniej więcej trójkątne lub właściwe i równowąsko-lancetowate.
- Kwiaty
- Rośliny dwupienne, rzadko jednopienne. Kwiaty jednopłciowe, zebrane w kwiatostany, wyrastające z wierzchołka łodygi. Kwiatostany kwiatów męskich osadzone na szypule, kuliste, wielokwiatowe. Kwiaty żeńskie pojedyncze, siedzące. Okwiat podwójny, trójdziałkowy i trójpłatkowy. Kwiaty męskie drobne, 6-pręcikowe, przy czym 3 pręciki są płodne i położone równolegle do powierzchni wody, a 3 pręciki są nitkowate, bezpłodne, położone prostopadle i pełniące funkcję "żagli". Kwiaty żeńskie z nitkowatym hypancjum wynoszącym kwiat nad powierzchnię wody, z 3 równowąskimi prątniczkami, trójowocolistkowe. Kwiaty obupłciowe były zaobserwowane w populacjach na Madagaskarze.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Jeden z 7 rodzajów wyróżnianych w obrębie podrodziny Anacharidoideae wchodzącej w skład rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae)[2].
- Gatunki[10]
- Lagarosiphon cordofanus Casp. – lagarosyfon delikatny
- Lagarosiphon hydrilloides Rendle
- Lagarosiphon ilicifolius Oberm.
- Lagarosiphon madagascariensis Casp. – lagarosyfon madagarski
- Lagarosiphon major (Ridl.) Moss – lagarosyfon wielki
- Lagarosiphon muscoides Harv. – lagarosyfon mszysty[11]
- Lagarosiphon rubellus Ridl.
- Lagarosiphon steudneri Casp. in G.Schweinfurth
- Lagarosiphon verticillifolius Oberm.
Zagrożenie i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Siedem gatunków Lagarosiphon zostało uwzględnionych w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych[12]:
- Lagarosiphon cordofanus – ze statusem LC (mniejszej troski)
- Lagarosiphon hydrilloides – ze statusem DD (o nieokreślonym stopniu zagrożenia)
- Lagarosiphon ilicifolius – ze statusem LC (mniejszej troski)
- Lagarosiphon major – ze statusem LC (mniejszej troski)
- Lagarosiphon rubellus – ze statusem DD (o nieokreślonym stopniu zagrożenia)
- Lagarosiphon steudneri – ze statusem VU (narażony)
- Lagarosiphon verticillifolius – ze statusem LC (mniejszej troski)
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Wybrane gatunki Lagarosiphon uprawiane są w stawach i oczkach jako wodne rośliny ozdobne[13], a także stosowane są jako rośliny akwariowe[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-12-13] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
- ↑ Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
- ↑ National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program.
- ↑ W. J. Parsons, E. G. Cuthbertson: Noxious weeds of Australia. Melbourne: CSIRO Publishing, 2000, s. 71. ISBN 0-643-06514-8.
- ↑ D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 228. ISBN 978-0-521-86645-3.
- ↑ Invasive plants and animals. Lagarosiphon major. [dostęp 2011-01-29].
- ↑ Klaus Kubitzki, Herbert Huber: Flowering plants, Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). New York: Springer-Verlag, 1998, s. 246. ISBN 3-540-64061-4.
- ↑ The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet. [dostęp 2011-01-29].
- ↑ Stanisław Sławiński, Mieczysław Tokarski: Rośliny wodne w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, s. 129.
- ↑ IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4. [dostęp 2011-01-29].
- ↑ C. Greg Speichert, Sue Speichert: Encyclopedia of water garden plant. Portland: Timber Press, 2004, s. 350. ISBN 978-0-88192-625-5.
- ↑ Robert Allgayer: Plantes d'aquarium. 2007, s. 71.