Dipsocoromorpha |
| ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Enicocephalomorpha |
| ||||||||||||||
Pluskwiaki półwodne |
| ||||||||||||||
Leptopodomorpha |
| ||||||||||||||
Pluskwiaki wodne właściwe |
| ||||||||||||||
Cimicomorpha |
| ||||||||||||||
Pentatomomorpha |
|
czerwce |
| ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
koliszki | |||||||||||||||||
mączliki | |||||||||||||||||
mszyce |
| ||||||||||||||||
incertae sedis |
Largidae | |||
Amyot et Serville, 1843 | |||
Physopelta cincticollis z plemienia Physopeltini i podrodziny Physopeltinae | |||
Parka Largus davisi z podrodziny Larginae | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Rząd | |||
(bez rangi) | Euhemiptera | ||
(bez rangi) | Heteropterodea | ||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina |
Largidae | ||
Synonimy | |||
|
Largidae – rodzina owadów z rzędu pluskwiaków i podrzędu różnoskrzydłych. Kosmopolityczna. Obejmuje ponad 100 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w 18 rodzajach.
Pluskwiaki rozmiarów średnich do dużych[1][2], o ciele długości do 55 mm, zwykle o kształcie jajowatym, podługowatym lub wydłużonym, często z krótkimi czułkami i odnóżami, ale należą tu także formy upodobnione do mrówek[3]. Ubarwienie często jest jaskrawe, ostrzegawcze, u licznych gatunków czerwono-czarne, pomarańczowo-czarne lub żółto-czarne, ale należy tu też wiele gatunków o maskującej, ciemnej kolorystyce[3][2][1].
Głowa zaopatrzona jest w oczy złożone, natomiast brak na niej przyoczek. Czułki zbudowane są z czterech członów[3][2][1] i osadzone poniżej linii przeprowadzonej przez środki oczu złożonych[3][2]. Panewki czułkowe zauważalne są w widoku grzbietowym[1]. Kłujkę budują cztery człony[2].
Półpokrywy mają na zakrywkach komórki nasadowe (zwykle dwie), z których ku tyłowi rozchodzi się promieniście od siedmiu do ośmiu żyłek podłużnych, osiągających wierzchołkową krawędź skrzydła[3][2][1]. Przykrywki pozbawione są żyłek łączących żyłkę kostalną z żyłką medialną. U form upodobnionych do mrówek skrzydła uległy silnemu uwstecznieniu[3].
Na spodzie odwłoka widać sześć sternitów[1]. Szwy między sternitami niekiedy częściowo zarosły lub zanikły. Sternity od trzeciego do szóstego zaopatrzone są w trzy trichobotria, a sternit siódmy w dwa[2][3]. Rozmieszczenie trichobotrii na sternitach od piątego do siódmego jest boczne i rozproszone[3]. Siódmy, szósty z widocznych sternit jest u samca całobrzegi, a u samicy pośrodku wcięty[3][1]. Genitalia samicy cechują się lancetowatym pokładełkiem[3][2][1]. Genitalia samca charakteryzuje brak wyrostków na koniunktywie edeagusa[2].
Stadia larwalne mają ujścia grzbietowych gruczołów zapachowych odwłoka zlokalizowane pomiędzy tergitami trzecim i czwartym, czwartym i piątym oraz piątym i szóstym, przy czym pierwsza z ich par jest uwsteczniona[3].
Wszystkie są fitofagami ssącymi soki roślin lub ich nasiona[3][2]. Gatunki żyjące na powierzchni gleby przypominają zwykle zwińcowate, podczas gdy te bytujące na roślinach zielnych, krzewach i drzewach przywodzą na myśl kowalowate. Ponadto istnieją gatunki wykazujące mimikrę względem mrówkowatych i żronkowatych, zarówno pod względem wyglądu, jak i sposobu poruszania się[3].
Rodzina jest kosmopolityczna, najliczniej reprezentowana w strefie tropikalnej i subtropikalnej[3]. W krainie palearktycznej ograniczona jest do części wschodniej i żaden z gatunków nie występuje w Europie[4][5]. W Afryce występują trzy gatunki z jednego rodzaju[1]. W Australii stwierdzono cztery gatunki z dwóch rodzajów[2].
Takson ten wprowadzony został w randze rodziny w 1843 roku przez Charlesa Jean-Baptiste'a Amyota i Jean Guillaume Audinet-Serville'a pod nazwą Largides[6]. W 1870 roku Carl Stål obniżył mu rangę do podrodziny w obrębie kowalowatych[7]. William E. China w 1954 roku wyniósł je do rangi osobnej rodziny i zasugerował bliskie pokrewieństwo ze zwińcowatymi[8]. W 1956 roku T.R.E. Southwood na podstawie badań jaj połączył jednak Largidae z kowalowatymi w jedną nadrodzinę Pyrrhocoroidea[9]. Zasadność takiego kroku potwierdził szerszymi badaniami morfologicznymi w 1964 roku Carl Walter Schaefer[10].
Do rodziny tej należy ponad 100 opisanych gatunków[2][3], sklasyfikowanych w 18 rodzajach[11]. Podział rodziny według BioLib.cz przedstawia się następująco[11]:
Pierwszy podział tego taksonu na podtaksony rang rodzinowych wprowadził w 1929 roku Roland Fountain Hussey wyróżniając dwa plemiona, Euryophthalmini i Physopeltini[12] – to pierwsze odpowiadało późniejszym Larginae, a drugie późniejszym Physopeltine[2][1]. Podrodzina Arhaphinae wprowadzona została w 1973 roku przez Brunsona P. Blivena[13] i przeniesiona do Largidae w 1988 roku przez Thomasa J. Henry’ego[14]. Jej status jako odrębnej podrodziny jest jednak kwestionowany przez część autorów[3][15].