Lasimorpha senegalensis

Lasimorpha senegalensis
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

obrazkowate

Podrodzina

Lasioideae

Rodzaj

Lasimorpha

Gatunek

Lasimorpha senegalensis

Nazwa systematyczna
Lasimorpha senegalensis Schott
Bonplandia (Hannover) 5: 127 (1857)
Synonimy
  • Cyrtosperma senegalense (Schott) Engl. (bazonim)
  • Lasimorpha afzelii Schott
  • Cyrtosperma afzelii (Schott) Engl.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Lasimorpha senegalensis Schott – gatunek roślin zielnych z monotypowego rodzaju Lasimorpha Schott, z rodziny obrazkowatych, pochodzący z tropikalnej Afryki, od Senegalu do Czadu i Angoli[3]. Nazwa naukowa rodzaju odnosi się do rodzaju Lasia, do nazwy którego dodano pochodzący z greckiego przyrostek -μορφά (morpha – postać, forma) i odnosi się do rzekomego podobieństwa obu rodzajów roślin; nazwa gatunkowa odnosi się do jednego z krajów, w których występuje ten gatunek.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Masywne rośliny zielne, o wysokości do 3,5 m, tworzące kępy[5].
Łodyga
Skrócone, płożące kłącze o średnicy do 12 cm, tworzące smukłe stolony o długości osiągającej 3 m[5].
Liście
Rośliny tworzą kilka liści właściwych na kanciastych w przekroju ogonkach, tworzących krótkie pochwy, pokrytych kolcami położonymi pionowo na jego krawędziach, niekiedy zakończonych ledwo widocznym kolankiem. Blaszki liściowe oszczepowate do strzałkowatych, skórzaste, osiągające długość 1,2 m[5].
Kwiaty
Rośliny jednopienne, tworzące pojedynczy kwiatostan typu kolbiastego pseudancjum. Szypułki podobne do ogonków liściowych, tej samej długości. Pochwa kwiatostanu wzniesiona, jajowata, o długości do 40 cm, zwinięta w dolnym odcinku, z zewnątrz brązowawo-zielona, wewnątrz żółtawa z purpurowymi, podłużnymi plamami, zieleniejąca po przekwitnięciu. Kolba siedząca, krótsza od pochwy. Kwiaty obupłciowe z 4 listkami okwiatu, taką samą liczbą pręcików o tubowato zrośniętych nitkach i niższą od nich, pojedynczą, jednokomorową zalążnią, zawierającą od 4 do 6 zalążków. Łożyska bazalne lub ścienne (parietalne)[5].
Owoce
Czerwone jagody zawierające kilka nasion o średnicy 5 mm[5].
Gatunki podobne
Przedstawiciele rodzaju Podolasia, o kłączach o wyraźnych międzywęźlach i gładkich nasionach o średnicy 7 mm, oraz rodzaju Cyrtosperma, o ogonkach liściowych cylindrycznych w przekroju, wolnych nitkach pręcików, nie tworzących stolonów[5].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]
Rozwój
Wieloletnie geofity ryzomowe, hygrofity.
Siedlisko
Rowy, bagna, małe zbiorniki z płytką, stojącą wodą, niekiedy częste[5].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 26[6].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
Rośliny lecznicze
Młode liście Lasimorpha senegalensis podawane są w Kongo rodzącym kobietom jako środek przyspieszający poród. W Wybrzeżu Kości Słoniowej sok tej rośliny podawany jest doustnie w razie czkawki. Kłącze stosowane jest w Gabonie jako środek przeciwzapalny; a w Kongo jako lek na kaszel; odwar z niego działa przeciwbólowo i uspokajająco. W Nigerii owoce Lasimorpha senegalensis są składnikiem remedium na rzeżączkę i dyzenterię[6].
Rośliny jadalne
Młode liście roślin z tego gatunku jadane są w Gabonie i Sierra Leone jako warzywo[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-30] (ang.).
  3. a b Rafael Govaerts, David G. Frodin: World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. s. 1-560. [dostęp 2010-08-30]. (ang.).
  4. Lasimorpha senegalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c d e f g Alistair Hay. Delimitation and Circumscription of the Genera of Araceae Tribe Lasieae. „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 79 (1), s. 197-198, 1992. (ang.). 
  6. a b c W.J. van der Burg: Lasimorpha senegalensis. W: G.J.H. Grubben (red.): Plant Resources of Tropical Africa. T. 2: Vegetables. Wageningen: Prota Foundation, 2004, s. 359-360. ISBN 90-5782-147-8. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]