Lech Trzeciakowski

Lech Trzeciakowski
Ilustracja
Lech Trzeciakowski (2008)
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1931
Poznań

Data i miejsce śmierci

7 stycznia 2017
Poznań

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia kultury, historia Polski i Niemiec XIX–XX w.
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1959
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Habilitacja

1964
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Profesura

21 maja 1973

nauczyciel akademicki, dyrektor
uniwersytet

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Okres zatrudn.

od 1955

instytut

Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego

Okres zatrudn.

1973–1978

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Lech Józef Trzeciakowski (ur. 24 grudnia 1931 w Poznaniu, zm. 7 stycznia 2017 tamże[1]) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych (1973), badacz historii wieków XIX i XX.

Dom rodzinny

[edytuj | edytuj kod]

Syn powstańca wielkopolskiego Mariana Trzeciakowskiego (urzędnika państwowego II Rzeczypospolitej) i Stefanii z domu Dębickiej. W 1938 rozpoczął edukację w szkole powszechnej w Poznaniu, w latach 1939–1945 uczestniczył w tajnym nauczaniu. W 1945 zdał egzaminy kończące szkołę powszechną i zdał egzamin wstępny do Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Należał do XIV Szczepu Harcerskiego „Błękitna Czternastka” im. het. Stanisława Żółkiewskiego[2].

W 1955 r. ożenił się z Marią Dolatą, z którą miał córkę Aleksandrę (ur. 1956, psycholożkę) i syna Zbyszka (1957–2006), pracownika Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu[3]. Maria Trzeciakowska zmarła w 1989 r. W 1990 r. ożenił się z Ewą Krzyżańską, prawniczką[4][5][6]. 14 stycznia 2017 został pochowany na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.

Edukacja i kariera naukowa

[edytuj | edytuj kod]
  • 1951 matura w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
  • 1951–1955 studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Poznańskiego
  • 1955 magisterium na Uniwersytecie Poznańskim (promotor prof. Witold Jakóbczyk)
  • 1959 doktorat na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (promotor prof. Witold Jakóbczyk)
  • 1964 doktor habilitowany
  • 1973 profesor nadzwyczajny[7]
  • 1981 profesor zwyczajny[8]

Praca zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

Działalność międzynarodowa

[edytuj | edytuj kod]
  • od 1973 r. – członek Komisji UNESCO Polsko-Niemieckiej ds podręczników szkolnych
  • od 1985 r. – członek Commission Internationale des Études Historiques Slaves.(Kongres w Stuttgarcie – 1985)
    • sekretarz generalny 1990 – 1995 (Kongres w Madrycie – 1990)
    • wiceprezydent 1995 – 2000 (Kongres w Montrealu – 1995)
    • prezydent 2000 – 2005 (Kongres w Oslo – 2000)
    • prezydent honorowy 2005 r. (dożywotnio, Kongres w Sydney – 2005)[10]
  • wykładowca (visiting profesor)
    • California State University at Hayward, USA 1970
    • University of Florida, Gainesville, USA 1977
    • University of Western Ontario, Kanada 1990
    • Bielefeld Universität, Niemcy1994
    • Meiji University, Japonia 1998
    • Waseda University, Japonia 1998
    • Sophia University, Japonia 1998
  • gość Departamentu Stanu USA 1977 – badacz naukowy na kilku uniwersytetach

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Autor ponad 350 artykułów w kraju i zagranicą, w tym znajdujących się na Liście Filadelfijskiej oraz 15 książek[16]:

  • Polityka polskich klas posiadających w Wielkopolsce w erze Capriviego (1890-1894) (Poznań 1960).
  • Wybór tekstów do dziejów kultury Wielkopolski. Red. Roman Pollak (Poznań 1962 – współautorstwo).
  • Walka o polskość miast Poznańskiego na przełomie XIX i XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie (Poznań 1964).
  • Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu. Fakty i wydarzenia z dziejów miasta do 1918 roku, Wydawnictwo Poznańskie (Poznań 1969).
  • Kulturkampf w zaborze pruskim, Wydawnictwo Poznańskie (Poznań 1970).
  • Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu. Fakty i wydarzenia z dziejów miasta do 1918 roku, Wydawnictwo Poznańskie, wyd. II rozszerzone (Poznań 1971).
  • Pod pruskim zaborem 1850-1918, Wyd. Wiedza Powszechna (Warszawa 1973).
  • Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu. Fakty i wydarzenia z dziejów miasta do 1918 roku, Wydawnictwo Poznańskie, wyd. III (Poznań 1974).
  • Niemcy w Poznańskiem wobec polityki germanizacyjnej 1815–1920. Red. Lech Trzeciakowski, Wydawnictwo Instytutu Zachodniego (Poznań 1976).
  • Rola Wielkopolski w dziejach narodu polskiego. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Witoldowi Jakóbczykowi w 70 rocznicę urodzin. Red. Stanisław Kubiak i Lech Trzeciakowski (Poznań 1979).
  • RFN – PRL. Bilans stosunków wzajemnych. Problemy i perspektywy normalizacji. Red. Lech Trzeciakowski, Wydawnictwo Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (Warszawa 1979).
  • Polacy w historii i kulturze Europy Zachodniej. Słownik biograficzny. Red. Krzysztof Kwaśniewski i Lech Trzeciakowski (Poznań 1981)
  • Społeczny ruch kulturalny. Tradycja a współczesność. Materiały i studia do dziejów kultury w Wielkopolsce. Red. Dzierżymir Jankowski i Lech Trzeciakowski (Poznań 1981).
  • Maria Trzeciakowska, Lech Trzeciakowski, W dziewiętnastowiecznym Poznaniu. Życie codzienne miasta 1815–1914, Wydawnictwo Poznańskie (Poznań 1982).
  • Powstanie listopadowe a problem świadomości historycznej. Red. Lech Trzeciakowski (Poznań 1983).
  • La formazione dello stereotipio del tedesco nella societa Polacca del sec. XIX, Universite de Perugia (Perugia 1987).
  • The Kulturkampf in Prussian Poland, East European Monographs. Distributed by Columbia University Press (New York 1990).
  • Dzieje Poznania, t. II, cz. I: Lata 1793–1918. Red. Jerzy Topolski i Lech Trzeciakowski (Poznań 1994).
  • Dzieje Poznania, t. II, cz. II: Lata 1918–1945. Red. Jerzy Topolski i Lech Trzeciakowski (Poznań 1998).
  • Poland between the Soviet Union and Germany. Wyd. Center for International Programs Meiji University (Tokio 1999).
  • Samomodernizacja społeczeństw w XIX wieku: Irlandczycy, Czesi, Polacy. Red. Lech Trzeciakowski i Krzysztof A. Makowski (Poznań 1999).
  • W kręgu polityki. Polacy – Niemcy w XIX wieku, Wyd. Instytutu Historii UAM (Poznań 2002).
  • Dzieje polityczne – kultura – biografistyka. Studia z historii XIX i XX wieku ofiarowane prof. Zbigniewowi Dworeckiemu. Red. Lech Trzeciakowski i Przemysław Matusik (Poznań 2002).
  • Posłowie polscy w Berlinie 1848-1928, Wydawnictwo Sejmowe (Warszawa 2003).
  • Otto von Bismarck, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 2009.
  • Album Amicorum Profesora Lecha Trzeciakowskiego, Wydawnictwo IH UAM, Poznań 2012

Uczniowie

[edytuj | edytuj kod]

Wypromował ponad 500 magistrów UAM (stacjonarnych, zaocznych, z ośrodków zamiejscowych) oraz Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, 25 doktorów[16]. Uczniami profesora byli m.in.: Witold Molik, Paweł Cieliczko, Krzysztof A. Makowski, Czesław Pest, Przemysław Matusik, Jerzy Kołacki, Adam Michnik.

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Konsultant naukowy

Bibliografia prac

[edytuj | edytuj kod]
  • Maria Jackowska, Bibliografia prac profesora Lecha Trzeciakowskiego za lata 1955–1991 [nr 1-166], [w:] Ideologie – poglądy – mity w dziejach Polski i Europy XIX i XX wieku. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Lechowi Trzeciakowskiemu w 60 rocznicę urodzin. Red. Jerzy Topolski, Witold Molik i Krzysztof A. Makowski, Poznań 1991, s. 9–21.
  • Alina Hinc, Bibliografia prac profesora Lecha Trzeciakowskiego za lata 1990–2001 [nr 154-246], [w:] W kręgu polityki. Polacy – Niemcy w XIX wieku, Wyd. Instytutu Historii UAM. Red. Krzysztof A. Makowski i Witold Molik, Poznań 2002, s. 9–16.

Księga pamiątkowa

[edytuj | edytuj kod]
  • Ideologie – poglądy – mity w dziejach Polski i Europy XIX i XX wieku. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Lechowi Trzeciakowskiemu w 60 rocznicę urodzin, red. Jerzy Topolski, Witold Molik i Krzysztof A. Makowski (Poznań 1991).
  • W kręgu polityki Polacy – Niemcy w XIX wieku. Instytut Historii UAM, Poznań 2002
  • Liber Amicorum Profesora Lecha Trzeciakowskiego, red. Przemysław Matusik, Poznań 2012

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Zmarł historyk prof. Lech Trzeciakowski. poznan.onet.pl, 7 stycznia 2017. [dostęp 2017-01-11].
  2. ↑ Trzeciakowski Lech – historyk, profesor PAN matura 1951. marcinek.net. [dostęp 2017-01-11].
  3. ↑ Grażyna Banaszkiewicz, Nagrody Miasta Poznania w dziedzinie kultury i sztuki za rok 1984. Dokończenie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/1985, s. 84–85, ISSN 0137-3552.
  4. ↑ Kto jest kim w Polsce, Warszawa 2001, s. 983, ISBN 83-223-2691-2.
  5. ↑ M. Fęglerski (red.), My z Marcinka matura 1951, Poznań 2004, ISBN 83-912583-2-7.
  6. ↑ Odnowienie doktoratu Profesora Lecha Trzeciakowskiego, Poznań 2014: IH UAM, s. 35, ISBN 978-83-63-047-40-5.
  7. ↑ P. Matusik, In memoriam Lech Trzeciakowski 24 XII 1931 – 7 I 2017, Kwartalnik Historyczny CXXV/2018, s. 230, ISSN 0023-5903.
  8. ↑ P. Matusik, In memoriam Lech Trzeciakowski 24 XII 1931 – 7 I 2017, Kwartalnik Historyczny CXXV/2018, s. 231, ISSN 0023-5903.
  9. ↑ Dariusz Matelski, Siedemdziesiąt lat służby Polsce (1936-2006). Dzieje Szkoły Powszechnej i Podstawowej nr 46 w Poznaniu, Poznań 2007, s. 65.
  10. ↑ Alina Hinc, Niezapisany ostatni kalendarzyk. W pierwszą rocznicę śmierci prof. Lecha Trzeciakowskiego, „Przegląd Wielkopolski, nr 1 (119)/2018, s. 22.”.
  11. ↑ prof. LECH TRZECIAKOWSKI. poznan.pl. [dostęp 2017-01-11].
  12. ↑ Spośród Polaków nagrodę tę otrzymali: Kazimierz Michałowski, Stanisław Lorenz, Krzysztof Penderecki (1977), Władysław Bartoszewski (1983), Gerard Labuda (1991), Wisława Szymborska (1995), Henryk Mikołaj Górecki, Hanna Krall (2005).
  13. ↑ Dobosz – Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 [online] [dostęp 2022-11-26] (pol.).
  14. ↑ Najwyższe wyróżnienie w stosunku do profesora ze strony macierzystej uczelni..
  15. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 918.
  16. ↑ a b Odnowienie doktoratu Profesora Lecha Trzeciakowskiego, Poznań 2014: IH UAM, s. 31, ISBN 978-83-63-047-40-5.
  17. ↑ Jestem Poznańczykiem. Lech Trzeciakowski – E-PRZEGLĄD WIELKOPOLSKI [online], e-pw.pl [dostęp 2020-06-13].
  18. ↑ Wyborcza.pl [online], poznan.wyborcza.pl [dostęp 2020-06-13].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jerzy Topolski, Witold Molik, K.A. Makowski, Słowo wstępne [o Lechu Trzeciakowskim], [w:] Ideologie – poglądy – mity w dziejach Polski i Europy XIX i XX wieku. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Lechowi Trzeciakowskiemu w 60 rocznicę urodzin, Poznań 1991, s. 5–8.
  • K.A. Makowski, W. Molik, Od Redakcji [o Lechu Trzeciakowskim], [w:] W kręgu polityki. Polacy – Niemcy w XIX wieku, Wyd. Instytutu Historii UAM, Poznań 2002, s. 7–8.
  • Dariusz Matelski, Honory dla profesora Lecha Trzeciakowskiego – badacza Polonii w Niemczech, „Przegląd Polsko-Polonijny”, 2011, nr 2, s. 290–294.
  • D. Matelski, Profesor Lech Trzeciakowski (1931–2017), „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku”, red. Jarosław Kita, tom XVI, 2016 (druk 2017), s. 259–263.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]