Leonas Bistras

Leonas Bistras
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 października 1890
Lipawa

Data i miejsce śmierci

17 października 1971
Kowno

minister oświaty Litwy
Okres

od 28 marca 1939
do 21 listopada 1939

Przynależność polityczna

Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Poprzednik

Juozas Tonkūnas

Następca

Kazys Jokantas

minister oświaty Litwy
Okres

od 17 grudnia 1926
do 3 maja 1927

Przynależność polityczna

Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Poprzednik

Vincas Čepinskis

Następca

Konstantinas Šakenis

premier Republiki Litwy
Okres

od 25 września 1925
do 31 maja 1926

Przynależność polityczna

Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Poprzednik

Vytautas Petrulis

Następca

Mykolas Sleževičius

minister spraw zagranicznych Litwy
Okres

od 21 kwietnia 1926
do 31 maja 1926

Przynależność polityczna

Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Poprzednik

Mečislovas Reinys

Następca

Augustinas Voldemaras

minister obrony Litwy
Okres

od 25 września 1925
do 31 maja 1926

Przynależność polityczna

Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Poprzednik

Teodoras Daukantas

Następca

Juozas Papečkys

minister oświaty Litwy
Okres

od 29 czerwca 1923
do 27 stycznia 1925

Przynależność polityczna

Litewscy Chrześcijańscy Demokraci

Poprzednik

Petras Juodakis

Następca

Kazys Jokantas

Leonas Bistras (ur. 20 października 1890 w Lipawie, zm. 17 października 1971 w Kownie) - litewski dziennikarz, filozof i tłumacz, wielokrotny minister, marszałek sejmu i szef rządu Republiki Litewskiej w latach 1925-1926, lider litewskiej chadecji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu gimnazjum w Lipawie w 1911 roku immatrykulował się na uniwersytecie w Genewie - studiował medycynę. Po dwóch latach przeniósł się do Dorpatu. W 1914 roku rozpoczął studia teologiczne w seminarium katolickim w Kownie.

W latach I wojny światowej służył jako lekarz w armii rosyjskiej.

W 1921 roku uzyskał stopień doktora filozofii na uniwersytecie we Fryburgu Bryzgowijskim, dysertacja dotyczyła dorobku myślowego rosyjskiego filozofa Władimira Sołowiowa.

Po powrocie na Litwę związał się z Uniwersytetem im. Witolda Wielkiego w Kownie, gdzie wykładał teologię i filozofię.

W 1919 roku redagował gazetę „Lietuva”, później „Ryto” (1926-1939), współpracował też z pismami „Viltyje” und „Ateitį”.

Zajmował się tłumaczeniem papieskich encyklik na język litewski.

Już podczas studiów zaangażował się w działalność polityczną, wstępując w 1910 roku do chrześcijańskiej demokracji („Lietuvių krikščionių demokratų partija”). Wybierany z jej listy do Sejmu I i II kadencji, sprawował godność marszałka parlamentu (od listopada 1922 do marca 1923 i od stycznia do sierpnia 1925 roku).

W czerwcu 1923 roku otrzymał tekę ministra oświaty w rządzie Ernestasa Galvanauskasa, funkcję tę zachował również w gabinecie Antanasa Tumėnasa do kwietnia 1925 roku.

25 września zastąpił Vytautasa Petrulisa w roli premiera Litwy, podał się do dymisji po przegranych przez prawicę wyborach w maju 1926 roku. W międzyczasie sprawował również urząd ministra obrony i spraw zagranicznych.

Był niekwestionowanym liderem chrześcijańskiej demokracji - od 1926 do 1940 jej przewodniczącym.

Po przewrocie wojskowym z grudnia 1926 roku piastował stanowisko ministra edukacji w gabinecie nacjonalistów, jednak zrezygnował z niego już w maju 1927 roku. Do rządu wrócił na krótko między marcem a listopadem 1939 roku - w tej samej roli.

Podczas okupacji radzieckiej (1940–1941) aresztowany i zesłany na Sybir. W 1945 roku wrócił do kraju, aresztowany ponownie na fali stalinowskich czystek w 1950 roku i jeszcze raz deportowany w głąb Rosji. W 1956 roku ułaskawiony przez władze sowieckie, żył do końca życia w nędzy, umierając w Kownie trzy dni przed swoimi 81. urodzinami.