Leucocoprinus heinemannii
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czubnik siarkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Leucocoprinus heinemannii Migl. Micol. Ital. 16(2): 9 (1987) | |
Leucocoprinus heinemannii Migl. – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Leucocoprinus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1987 r. Vincenzo Migliozzi i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna. Synonim: Leucocoprinus heinemannii var. melanotrichoides P. Mohr 2004[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]O średnicy 1,6–2,2 cm, początkowo jajowaty lub dzwonkowaty, potem wypukły, na koniec płaskowypukły, czasem z zagłębionym środkiem i małym garbkiem. Brzeg zwykle prosty lub nieco wzniesiony i prążkowany. Powierzchnia czarna do ciemnoszarej, zazwyczaj pokryta włókienkami, które bardzo szybko rozpadają się na małe, włókniste łuski na bardzo cienkim, białym tle (na brzegu go brak)[3].
Wolne, gęste, dość szerokie, białe[3].
Wysokość 1,2–3,5 cm, średnica 0,2 cm na wierzchołku, pusty, podstawa bulwiasta, oszerokości do 0,5 cm z licznymi białymi ryzomorfami. Powierzchnia podłużnie jedwabista, często włóknista, biała, często z cienkim czarnym lub ciemnoszarym pasem blisko podstawy. Pierścień na środku trzonu, błoniasty, biały[3].
Bardzo cienki, kruchy, w kapeluszu i trzonie biały o grzybowym zapachu[3].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 14,5–17,8 × 7,3–8,4 μm, szeroko maczugowate, rzadko gruszkowate, 4-zarodnikowe, otoczone 4 pseudoparafizami ustawionymi pod kątem prostym (we wzór mniej więcej szachownicy). Sterygmy 1,5–2,2 × 0,8–1,1 μm. Zarodniki 6,3–6,9–7,4 × 3,5–3,8–4,2 μm, Q = 1,66–2,1, podłużnie elipsoidalne, rzadko lekko migdałowate lub lekko fasolkowate, cienkościenne, dekstrynoidalne, lekko metachromatyczne. Pseudoparafizy 8,9–13,3 × 4,4–6,8 μm, szeroko maczugowate do krótko cylindrycznych, rzadziej elipsoidalne, z dość szerokim punktem zaczepienia. Cheilocystydy 5,1–20,1–25,9 × 5,2–7,2–8,9 μm, cylindryczne, szeroko wrzecionowate do lekko workowatych, bez wyraźniych szypułek, cienkościenne, szkliste. Skórka kapelusza luźno kuterowata, zbudowana z długich, cylindrycznych lub nabrzmiałych strzępek o wymiarach 23,4–42,6–63,0 × 6,1–8,6–14,4 μm, barwie oliwkowoszarej do ciemnobrązowoszarej z pigmentowanymi wakuolami. Są nieco zwężone na przegrodach, czasami rozwijające się niewielkie przegrody wtórne. W miąższu strzępki cylindryczne do rozgałęzionych, zlewające się z sobą, szkliste. Nagie obszary skóry zbudowane z cylindrycznych, często rozgałęzionych, szklistych strzępek. Skórka trzonu zbudowana podobnie jak w kapeluszu, ale z cieńszych i słabiej pigmentowanych, splątanych strzępek o szerokości 4–9 μm. Sprzążek brak[3].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podano jego występowanie w Ameryce Północnej, Europie, Afryce i na Wyspie Wielkanocnej[4]. Brak go w opracowanym przez Władysława Wojewodę i wydanym w 2003 r. zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5]. W późniejszych latach podano jednak jego stanowiska[6]. Znaleziono go dziesięciokrotnie w doniczkach z roślinami tropikalnymi w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego i był to najliczniej spotykany Leucocoprinus w tym ogrodzie[7].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Prawdopodobnie pochodzi z regionów o klimacie tropikalnym, ale rozprzestrzenił się w Ameryce Północnej i Europie wraz z importowanymi z nich sadzonkami roślin[7]. Występuje głównie w doniczkach z tropikalnymi roślinami[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-05-25].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-05-25].
- ↑ a b c d e f Joshua M. Birkebak, The genus Leucocoprinus in western Washington, „Mycotaxon”, 112, 2010, s. 83–102 [dostęp 2023-05-26].
- ↑ Występowanie Lucocoprinus heinemannii na świecie (mapa) [online] [dostęp 2023-05-25].
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-05-25].
- ↑ a b Andrzej Szczepkowski i inni, Macrofungal diversity of greenhouses at the Warsaw University Botanic Garden, „Ecological Questions”, 33 numer=2, 2022, s. 95–106, DOI: 10.12775/EQ.2022.018 [dostęp 2023-05-25].