Lev Prchala

Lev Prchala

generał armii
Data i miejsce urodzenia	23 marca 1892 Śląska Ostrawa, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	11 czerwca 1963 Feldbach, Austria
Przebieg służby
Siły zbrojne	armia austriacko-węgierska armia czechosłowacka
Jednostki	Korpus Czechosłowacki; Legion Czechów i Słowaków
Stanowiska	d-ca Bratysławskiego Okręgu Wojskowego; minister finansów i spraw wewnętrznych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, II wojna światowa
Odznaczenia

Lev Prchala (ur. 23 marca 1892 w Śląskiej Ostrawie, zm. 11 czerwca 1963 w Feldbach w Austrii) – czeski wojskowy (generał armii), dowódca Legionu Czechów i Słowaków w Polsce podczas wojny obronnej 1939 r., działacz emigracyjny.

I wojna światowa i walki z bolszewikami w Rosji

Od 1916 r. służył w 13 pułku piechoty armii austro-węgierskiej. Zdezerterował na stronę rosyjską i następnie w stopniu porucznika wstąpił do Legionu Czechosłowackiego w Rosji. Po zawarciu porozumienia z bolszewikami wraz ze swoimi oddziałami w 1920 r. został ewakuowany przez Władywostok do Czechosłowacji.

Okres międzywojenny

Został członkiem czechosłowackiej misji podczas obrad nad traktatem pokojowym w Wersalu. W latach 1921–1923 studiował w Wyższej Szkole Wojennej we Paryżu. Do 1925 r. był dowódcą 1 Brygady Górskiej w Rużomberku (dostał wówczas awans do stopnia generała brygady), a do 1931 r. – 12 Dywizji Piechoty (od 1928 r. w stopniu generała dywizji). W latach 1931–1933 pełnił funkcję zastępcy szefa sztabu w Naczelnym Dowództwie Armii Czechosłowackiej. Był kandydatem na stanowisko szefa sztabu, ale przegrał z kandydaturą generała armii Ludvíka Krejčíego. Do 1939 r. był dowódcą Bratysławskiego Okręgu Wojskowego. W 1936 r. awansował do stopnia generała armii. Jednocześnie w 1938 r. został dowódcą 4 Armii na Morawach, a po podpisaniu układu monachijskiego – 3 Armii. Na początku 1939 r. mianowano go na krótko na stanowisko ministra finansów i spraw wewnętrznych. W dniach 6–14 marca, po stłumieniu przez rząd czechosłowacki dążeń do autonomii słowackiej, pełnił funkcję wojskowego gubernatora Rusi Podkarpackiej. Wobec ogłoszenia 14 marca przez Słowację niepodległości i zajęciu Czechosłowacji przez wojska niemieckie następnego dnia pozostał bez przydziału. 23 maja przyjechał do Polski i nawiązał kontakt z władzami wojskowymi w celu sformowania czeskich i słowackich oddziałów do walki z Niemcami.

II wojna światowa i emigracja

3 września 1939 r. stanął oficjalnie na czele Legionu Czechów i Słowaków utworzonego dekretem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego^[1]. Wobec szybkich postępów wojsk niemieckich wraz z częścią legionistów przeszedł do Rumunii, a następnie znalazł się w Wielkiej Brytanii. Przez cały okres wojny pozostawał w dyspozycji emigracyjnego rządu czechosłowackiego Edvarda Beneša. Był jego przeciwnikiem^[1], zajmując stanowisko prawicowe. Skłaniał się ku odbudowie po wojnie osobnego państwa czeskiego^[1]. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji, działając m.in. w Czeskim Komitecie Narodowym w Londynie i współpracując z organizacjami Niemców sudeckich.

Odznaczenia

• Krzyż Wojenny 1914-1918 – dwukrotnie
• Order Sokoła z mieczami
• Czechosłowacki Medal Rewolucyjny
• Czechosłowacki Medal Zwycięstwa 1918
• Officier Legii Honorowej – Francja
• Distinguished Service Order – Wielka Brytania
• Europejska Nagroda Karola Ziomkostwa Sudeckoniemieckiego (1958)

Przypisy

1. KarolinaK. Gawron KarolinaK., Stosunki polsko-czechosłowackie w latach 1918-1939 jako przyczynek do badań nad konfederacją polsko-czechosłowacką 1939-1943, s. 70–71 .

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000056470838
• VIAF: 83871003
• GND: 1038178053
• NKC: jk01101055