Lewandowski

Lewandowski (żeński: Lewandowska, l. mn. Lewandowscy) – polskie nazwisko. Obecnie jest to siódme pod względem popularności nazwisko w Polsce. Według bazy PESEL 17.01.2015 r. nosiło je 59 773 Polek i 58 618 Polaków^[1].

Etymologia

Pierwszy zapis nazwiska Lewandowski odnotowano w roku 1673 w „Albumie studentów Akademii Zamojskiej”, chociaż w formie Lavendowski pojawił się już w 1608 roku (oba nazwiska mają prawdopodobnie wspólne pochodzenie). Etymologia jest bardzo niejasna, podawane są następujące możliwości:

nazwy rośliny – lawenda
Lewitów – pokolenie żydowskie^{[potrzebny przypis]})
imienia Lew (spolszczona wersja imienia Leon)^{[potrzebny przypis]})
lew – gatunek zwierzęcia drapieżnego^{[potrzebny przypis]})
lewy – określenie strony (także znaczenia przenośne)^{[potrzebny przypis]})
staropolskiego lewada – polana, łąka w lesie
łacińskiego wyrazu levantes – osoba podająca do chrztu, rodzic chrzestny
zachodnioeuropejskich elementów nazwisk szlacheckich le, van, de

Występowanie

Nazwisko to występuje głównie w środkowo-północnej części kraju. W województwie kujawsko-pomorskim stanowi aż 1,1% całej populacji, co jest rekordem Polski.

Znani Lewandowscy w Polsce

Adam Lewandowski (1906–1992) – prezydent Torunia w latach 1959–1963
Adam Lewandowski – polski muzyk jazzowy (perkusista)
Anna Lewandowska (ur. 1988) – polska sportsmenka
Andrzej Lewandowski (ur. 1935) – polski dziennikarz sportowy
Andrzej Lewandowski (ur. 1950) – polski dowódca wojskowy, generał
Andrzej Lewandowski (ur. 1954) – polski polityk, poseł na Sejm RP VII kadencji, starosta powiatu sławieńskiego
Andrzej Lewandowski (ur. 1937) – polski tłumacz poezji rosyjskiej i włoskiej
Bogdan Lewandowski (ur. 1946) – polityk
Czesław Lewandowski (1922–2009) – biskup włocławski
Edward Lewandowski (1893–1940) – oficer piechoty II RP, ofiara zbrodni katyńskiej
Edward Lewandowski (1938–2009) – regionalista związany z Ciechanowem
Edyta Lewandowska – dziennikarka
Edyta Lewandowska – polska lekkoatletka
Grzegorz Lewandowski (ur. 1969) – piłkarz
Grzegorz Lewandowski (1944–2009) – aktor
Grzegorz Lewandowski (ur. 1969) – reżyser
Henryk Lewandowski – polski prawnik
Henryk Lewandowski (1945–2021) – polski prawnik i restaurator^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]
Irena Lewandowska (ur. 1931) – tłumaczka
Jakub Henryk Lewandowski (1807–1882) – polski pionier weterynarii
Jakub Lewandowski (1899–1972), oficer
Jakub Lewandowski (ur. 1992), koszykarz
Jakub Lewandowski (ur. 2001), hokeista
Jan F. Lewandowski – historyk, historyk kina, krytyk filmowy, filmoznawca, dziennikarz, publicysta, wydawca, animator kultury.
Jan Lewandowski (ur. 1944) – historyk
Jan Lewandowski (1885–1960) – polityk, oficer
Janina Antonina Lewandowska (1908–1940) – polska pilot szybowcowy i samolotowy, jedyna kobieta zabita w Katyniu
Janusz Lewandowski – ekonomista i polityk, poseł na Sejm I, III i IV kadencji, poseł do Parlamentu Europejskiego VII kadencji
Jerzy Lewandowski (ur. 1949) – polski duchowny katolicki
Jerzy Lewandowski (prawnik) – polski wykładwoca prawa
Jerzy Lewandowski (fizyk) – polski profesor fizyki teoretycznej
Jerzy Bolesław Lewandowski – polski naukowiec
Kajetan Lewandowski (ur. 1992) – aktor
Kazimierz Lewandowski (1869–1938) – polski pisarz i poeta
Kazimierz Lewandowski (ur. 1951) – wioślarz
Konrad T. Lewandowski – pisarz fantastyki, dziennikarz
Krzysztof Lewandowski (ur. 2005) – polski żużlowiec
Leopold Leon Lewandowski (1831–1896) – polski kompozytor
Leszek Lewandowski – artysta plastyk
Małgorzata Lewandowska (ur. 1968) – profesor nauk technicznych
Marcin Lewandowski – lekkoatleta, 800 metrowiec, mistrz Europy 2010
Mariusz Lewandowski – piłkarz
Martin Lewandowski – polski przedsiębiorca i współzałożyciel polskiej federacji Konfrontacji Sztuk Walki (KSW).
Paweł Lewandowski – polski politolog i socjolog
Przemysław Lewandowski (ur. 1978) – koszykarz
Przemysław Lewandowski (ur. 1975) – wioślarz
Rafael Lewandowski – reżyser i scenarzysta filmowy
Bronisław Robert „Bob” Lewandowski – dziennikarz, działacz polonijny, twórca „Marszu Żoliborza”
Renata Lewandowska - piosenkarka
Robert Lewandowski – piłkarz
Sandra Lewandowska – ekonomistka, posłanka na Sejm RP V kadencji
Stanisław Roman Lewandowski – rzeźbiarz, dramatopisarz
Stefan Lewandowski – historyk
Stefan Lewandowski – lekkoatleta, średniodystansowiec
Tadeusz Lewandowski (1922–1992) – fotograf
Tadeusz Lewandowski (1922–2010) – kapitan żeglugi wielkiej, weteran zatopienia polskiego niszczyciela ORP Grom na Narwiku
Tadeusz Lewandowski – poseł na Sejm PRL VI kadencji
Tadeusz Lewandowski – poseł na Sejm PRL IX kadencji
Tadeusz Stefan Lewandowski (1944–2021) – poseł I kadencji (1991–1993), senator IV kadencji (1997–2001) i VI kadencji (2005–2007) z Legnicy
Tadeusz Bernard Lewandowski (ur. 1951) – poseł III kadencji (1997–2001) z Bydgoszczy
Wacław Stefan Lewandowski (1888–1971) – pianista, rektor PWSM w Poznaniu
Walenty Lewandowski (1822–1907) – polski pułkownik
Wawrzyniec Lewandowski – ksiądz katolicki, powstaniec styczniowy
Włodzimierz Lewandowski – ujednoznacznienie
Wojciech Lewandowski (ur. 1985) – lekkoatleta, trójskoczek
Zbigniew Lewandowski (1930-2020) – lekkoatleta, skoczek wzwyż
Zbigniew Lewandowski (ur. 1951) – muzyk jazzowy (perkusista)
Zbigniew Lewandowski (ur. 1943) – generał Sił Zbrojnych RP
Zenon Eugeniusz Lewandowski (1859–1927) – polski działacz polityczny

Znani Lewandowscy na świecie

Eduard Lewandowski – urodzony w Rosji niemiecki hokeista
Louis Lewandowski – niemiecki kompozytor
Michaił Lewandowski – urodzony w Rosji radziecki generał

Przypisy

↑ Najpopularniejsze nazwiska w Polsce wraz z liczbą wystąpień z podziałem na płeć
↑ Pożegnanie [online] [dostęp 2021-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-05] (pol.).
↑ Zmarł doc. dr Henryk Jan Lewandowski – prawnik i wykładowca trójmiejskich uczelni [online], wieczorpomorze.pl [dostęp 2021-10-05] (pol.).
↑ Zmarł Henryk Lewandowski [online], wybrzeze24.pl [dostęp 2021-10-11] (pol.).
↑ 60 lat pracy Marii i Henryka Lewandowskich. Lubimy sprawiać ludziom przyjemność. [online], magazynpomorski.eu [dostęp 2021-01-19] (pol.).
↑ Siedemdziesiąt mieć lat to nie grzech [online], gdansk.pl [dostęp 2021-01-19] (pol.).

[1] Najpopularniejsze nazwiska w Polsce wraz z liczbą wystąpień z podziałem na płeć

[2] Pożegnanie [online] [dostęp 2021-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-05] (pol.).

[3] Zmarł doc. dr Henryk Jan Lewandowski – prawnik i wykładowca trójmiejskich uczelni [online], wieczorpomorze.pl [dostęp 2021-10-05] (pol.).

[4] Zmarł Henryk Lewandowski [online], wybrzeze24.pl [dostęp 2021-10-11] (pol.).

[5] 60 lat pracy Marii i Henryka Lewandowskich. Lubimy sprawiać ludziom przyjemność. [online], magazynpomorski.eu [dostęp 2021-01-19] (pol.).

[6] Siedemdziesiąt mieć lat to nie grzech [online], gdansk.pl [dostęp 2021-01-19] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]