Lipiany (gmina)

Lipiany

gmina miejsko-wiejska
Ratusz w Lipianach
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	pyrzycki
TERC	2412033
Burmistrz	Bartłomiej Królikowski
Powierzchnia	94,62 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	5832[1]
• gęstość	61,6 os./km²
Urbanizacja	67,1%
Nr kierunkowy	91
Tablice rejestracyjne	ZPY
Adres urzędu: pl. Wolności 1 74-240 Lipiany
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 12 Liczba miejscowości 16[2]
Położenie na mapie powiatu
53°00′11″N 14°58′10″E/53,003056 14,969444
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Lipiany – gmina miejsko-wiejska w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie pyrzyckim. Siedzibą gminy jest miasto Lipiany.

Według danych z 31 grudnia 2016 gmina liczyła 5970 mieszkańców^[3]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 gminę zamieszkiwało 5934 osób^[4]. Na 114 gmin w województwie, gmina Lipiany zajmuje 65. miejsce pod względem ludności, a 98. pod względem powierzchni.

Do 31 grudnia 1998 należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Położenie

Gmina znajduje się w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowej części powiatu pyrzyckiego.

Sąsiednie gminy:

• Przelewice i Pyrzyce (powiat pyrzycki)
• Barlinek i Myślibórz (powiat myśliborski)

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[5]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	6058	100	3077	50,8	2981	49,2
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	64		32,5		31,5

Gmina stanowi 13,0% powierzchni powiatu, a zamieszkuje ją 15,1% ludności powiatu.

• Piramida wieku mieszkańców gminy Lipiany w 2014^[6].

Przyroda i turystyka

Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim. Miasto Lipiany leży w otoczeniu 3 dużych jezior: Chłop, Wądół i Będzin oraz kilku mniejszych. Na jeziorze Jasnym utworzony został wodno-florystyczny rezerwat przyrody. Tereny leśne zajmują 14% powierzchni gminy, a użytki rolne 67%.

Komunikacja

Przez gminę Lipiany biegnie droga krajowa nr 3 łącząca miasto Lipiany z Pyrzycami (17 km) w kierunku Szczecina i z wsią Renice (7 km, skrzyżowanie z drogą krajową nr 26) w kierunku Gorzowa Wielkopolskiego oraz droga wojewódzka nr 154 do Barlinka (19 km).

Lipiany uzyskały połączenie kolejowe w 1882, po wybudowaniu linii Stargard – Kostrzyn. W 1999 zamknięto odcinek z Kostrzyna do Myśliborza, rok później przez Lipiany do Pyrzyc, a w 2003 r. pozostały fragment do Stargardu.

W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Lipiany (nr 74-240).

Zabytki

Zabytkami w gminie są^[7]:

Lipiany

• Brama Pyrzycka przy ul. Jedności Narodowej
• Fragmenty murów obronnych
• Ratusz klasycystyczny z XVIII w. na Placu Wolności
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XII w., rozbudowany w XIX w.
• Brama Myśliborska przy ul. Mostowej
• Dąb „Pokoju” (Piwowarów) – pomnik przyrody na Placu Wolności
• Fontanna przy północno-wschodniej elewacji ratusza

zespoły pałacowo-parkowe

• Batowo, Krasne, Skrzynka, Wołczyn

parki dworskie

• Mielęcinek, Połczyno

Administracja i samorząd

W 2016 wykonane wydatki budżetu gminy Lipiany wynosiły 18,7 mln zł, a dochody budżetu 19,1 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 wynosiły 11 mln zł, co stanowiło 57,9% poziomu dochodów^[8].

Miejscowości

Miasto

Lipiany (miasto od początku XIV wieku)

Miejscowości sołeckie

Batowo, Derczewko, Dębiec, Jedlice, Krasne, Miedzyn, Mielęcinek, Nowice, Osetna, Połczyno, Skrzynka i Wołczyn^[9]

Pozostałe miejscowości

Będzin, Brzostowo, Czajczyn, Dołżyn, Dzieżno, Głębokie, Jarzębnik, Józefin, Łasiczyn, Łosiniec, Małcz, Mielnik, Mierzawy, Mironów, Mokronos, Piaśnik, Przywodzie, Sokolniki, Sulino, Świerszczyki, Wądół, Wielice, Wojnowice, Żarnowo.

Miasta partnerskie

• Saint-Genest-d’Ambière
• Wietzendorf

Przypisy

1. Gmina Lipiany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. GUS. Rejestr TERYT. Miejscowości podstawowe.
3. Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 30 maja 2017, ISSN 2451-2087 . Brak numerów stron w książce
4. Gmina Lipiany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
5. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
6. Gmina Lipiany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 . s. 92.
8. Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
9. Strona gminy, sołectwa.

Linki zewnętrzne

• Polska Baza Kolejowa (stacja Lipiany)