Macierz (lub diagram) Harrisa – wynaleziony przez brytyjskiego archeologa Edwarda Cecila Harrisa w roku 1973 sposób graficznej prezentacji stratyfikacji stanowiska archeologicznego.
Harris, po ukończeniu studiów archeologicznych w Stanach Zjednoczonych i Anglii, brał udział w wykopaliskach archeologicznych na wielowarstwowych stanowiskach archeologicznych z okresu wczesnego średniowiecza w Bergen w Norwegii i w Winchester w Anglii. Tu zetknął się z problemem konieczności prezentacji graficznej skomplikowanych układów stratygraficznych, obejmujących niekiedy kilka tysięcy indywidualnych jednostek stratygraficznych. Wynaleziony przez niego sposób, niezwykle prosty i intuicyjny, używany jest przez wszystkich archeologów prowadzących wykopaliska stratygraficzne.
Każda jednostka stratygraficzna, zarówno warstwowa, jak i bezwarstwowa jest w Macierzy Harrisa przedstawiana w postaci prostokąta, a relacje stratygraficzne pomiędzy jednostkami przedstawiane są za pomocą linii.
W 1979 r. Harris opublikował książkę Principles of Archaeological Stratigraphy (Zasady stratygrafii archeologicznej)[1][2], która przełożona została na pięć języków (w tym dwukrotnie wydana została po polsku). W książce tej przedstawił sposób tworzenia Macierzy Harrisa oraz usystematyzował także całą dotychczasową wiedzę na temat stratygrafii stanowisk archeologicznych, wprowadzając np. pojęcie warstwowych i bezwarstwowych jednostek stratygraficznych. W późniejszym okresie Harris był inicjatorem zastosowania swojej „macierzy” także do graficznej prezentacji historii obiektów architektonicznych.[3]
Opracowano kilka programów komputerowych (np. ArchEd[4]), które automatycznie tworzą zbiorczą Macierz Harrisa dla całego stanowiska archeologicznego na podstawie wycinkowych informacji dotyczących relacji pomiędzy poszczególnymi jednostkami jego stratygrafii.