Macrothele cretica

Macrothele cretica
Kulczynski, 1903
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Infrarząd

ptaszniki

Rodzina

Macrothelidae

Rodzaj

Macrothele

Gatunek

Macrothele cretica

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]

brak danych

Macrothele cretica – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny Macrothelidae. Endemit zachodniej Krety.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1903 roku przez Władysława Kulczyńskiego[2][3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Samce osiągają od 9,1[4] do 14,4 mm długości ciała[5], przy karapaksie długości od 4,4[4] do 6,2 mm[5] i szerokości od 3,7[4] do 5,2 mm[5]. Jedyna zmierzona samica miała ciało długości 16 mm przy karapaksie długości 6,6 mm i szerokości 5,3 mm. Ubarwienie u obu płci jest ciemnobrązowe z ciemnoszarą opistosomą (odwłokiem)[4] (u okazów zakonserwowanych karapaks staje się rudobrązowy, a opistosoma bladożółtoszara[5]). Okolica oczu jest bardzo słabo wyniesiona[5]. Oczy pary przednio-bocznej leżą bardziej z przodu niż pary przednio-środkowej, a oczy pary tylno-bocznej bardziej z tyłu niż pary tylno-środkowej[4]. Oczy pary przednio-bocznej są największe. Oczy par tylnych stykają się ze sobą. Szczękoczułki pozbawione są rastellum, mają części odsiebne porośnięte krótkimi i mocnymi szczecinkami[5], a rowki z 9–11 ząbkami na przednich krawędziach u samców[4][5] i 14 u samic[4]. Warga dolna jest niemal prostokątna i zaopatrzona w od 23 do 50 kuspuli[4][5]. Liczba kuspuli na szczękach wynosi około 100–110[4]. Sternum jest niewiele dłuższe niż szersze, owalne, z rzadka porośnięte sterczącymi i sztywnymi włoskami, zaopatrzone w trzy pary sigilli, z których przednia jest najmniejsza, a tylna największa. Na opistosomie silne włoski przemieszane są z delikatniejszymi i leżącymi[5]. Kądziołki przędne są palcowate, te pary tylno-środkowej jednoczłonowe i krótkie, a te pary tylno-bocznej trójczłonowe[4][5]. Odnóża pary czwartej są najdłuższe, trzeciej najkrótsze, a pierwszej i drugiej tej samej długości[5]. Stopy zwieńczone są trzema pazurkami, z których dwa górne mają faliste szeregi długich ząbków, a dolny jest bezzębny[4] lub z 1–2 drobnymi ząbkami nasadowymi[5].

Nogogłaszczki samca mają gruszkowaty bulbus i stosunkowo małe tegulum, przechodzące w długi, lekko zakrzywiony, ku szczytowi zwężony i na końcu lekko zakrzywiony embolus o długości równej długości goleni[4][5]. Samica ma genitalia o prostej budowy, zbiegających się końcami zbiornikach nasiennych[4].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek palearktyczny, endemiczny dla greckiej Krety, ograniczony do zachodniej części tej wyspy, gdzie podawany jest z terenów jednostek regionalnych Chania i Retimo[4].

Pająk ten zamieszkuje stosunkowo wilgotne, zacienione i niezaburzone stanowiska w obrębie naturalnych terenów leśnych. Spotkać go też można w ogródkach w małych wsiach[4].

W 1996 roku Macrothele cretica umieszczony został w Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN jako gatunek o niedostatecznie rozpoznanym statusie (DD). Współcześnie trwają prace nad jego reewaluacją. W Czerwona księdze gatunków zagrożonych Grecji ma status narażonego na wymarcie (VU)[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Macrothele cretica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  2. ↑ Władysław Kulczyński. Aranearum et Opilionum species in insula Creta a comite Dre Carolo Attems collectae. „Bulletin International de l'Academie des Sciences de Cracovie”, s. 32-58, 1903. 
  3. ↑ Macrothele cretica Kulczyński, 1903. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2023-08-14].
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Maria Chatzaki, Marjan Komnenov. Description of a new Chaetopelma (Araneae, Theraphosidae) species from Crete and a re-description of Macrothele cretica Kulczyński, 1903 (Araneae, Macrothelidae). „Zootaxa”. 4544 (2), s. 269-284, 2019. DOI: 10.11646/zootaxa.4544.2.7. 
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m R. Snazell, R. Allison. The genus Macrothele Ausserer (Araneae, Hexathelidae) in Europe. „Bulletin of the British Arachnological Society”. 8, s. 65-72, 1989. 
  6. ↑ Maria Chatzaki, Dimitris Poursanidis, Macrothele cretica Kulczyński, 1903 (Araneae, Hexathelidae): a first approach to re-evaluate its conservation status, „13th International Congress on the Zoogeography and Ecology of Greece and Adjacent Regions”, Heraklion 2015.