Makbule Atadan

Makbule Atadan
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1885
Saloniki

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 1956
Ankara

Małżeństwo

Mustafa Mecdi Baysan

Multimedia w Wikimedia Commons

Makbule Atadan (1885 w Salonikach, zm. 18 stycznia 1956 w Ankarze) – siostra Mustafy Kemala Atatürka, pierwszego prezydenta Republiki Turcji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Córka Alego Rızy Efendiego i Zübeydy Hanım. Spośród ich pięciorga dzieci troje (Fatma, Ahmet i Ömer) zmarło w dzieciństwie. Przeżyli tylko Makbule i Mustafa Kemal Atatürk[1].

Była członkinią powstałej w 1930 roku opozycyjnej Republikańskiej Partii Libralnej (Serbest Cumhuriyet Fırkası), którą Atatürk pozwolił założyć Fethi Okyarowi[2]. W 1935 roku wyszła za mąż za Mustafę Mecdi Boysana (rozwiedli się w 1946 roku). Po rozwodzie przestała używać nazwiska męża, zmieniając je na Atadan[3].

Mieszkała w specjalnie dla niej zbudowanym pawilonie Camlı Köşk w ogrodach pałacu prezydenckiego Çankaya[1]. Zgodnie z ostatnią wolą brata miała prawo mieszkać w nim do śmierci, otrzymała stałą miesięczna pensję w wysokości 1000 lir oraz kilka nieruchomości. Większość swojego majątku Atatürk przekazał narodowi. Makbule, aby się utrzymać sprzedała posiadane nieruchomości oraz prosić o podwyższenie pensji. W 1948 roku otrzymała pensję państwową wynoszącą 1000 lir za zasługi brata[4]. Zmarła na raka 18 stycznia 1956 roku[3].

W państwym pogrzebie wziął udział prezydent Celâl Bayar, przewodniczący parlamentu Adnan Menderes, szef Republikańskiej Partii Ludowej İsmet İnönü, ministrowie, członkowie parlamentu i mieszkańcy Ankary[3].

Na podstawie jej wspomnień, opublikowanych w prasie wydano dwie książki: Büyük Kardeşim Atatürk (Mój wielki brat Atatürk) i Ağabeyim Mustafa Kemal (Mój starszy brat Mustafa Kemal)[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Karolina W. Olszowska, Jego miłość Republika. Kobiety w życiu Mustafy Kemala, „Nowa Polityka Wschodnia” (20), 2019, s. 7-20.
  2. ↑ Serbest Cumhuriyet Fırkası [online], Atatürk Ansiklopedisi, 23 marca 2021 [dostęp 2024-03-25] (tur.).
  3. ↑ a b c Makbule Atadan (1885-1956) [online], Atatürk Ansiklopedisi, 18 lutego 2021 [dostęp 2024-03-25] (tur.).
  4. ↑ Gültekin Kamil Bi̇rli̇k, Makbule Atadan’ın Mustafa Kemal Atatürk’ün Mirasına Yaklaşımı, „Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi”, 31 (92), 5 lipca 2015, s. 77–112, ISSN 1011-727X [dostęp 2024-03-25] (tur.).