Mano, znany także jako pagmamano – gest występujący w kulturze Filipin[1].
Porównuje się go do ucałowania dłoni[2]. Wykonywany jest poprzez pochylenie głowy i dotknięcie czołem dłoni drugiej osoby[3]. Towarzyszy mu wyrażona z szacunkiem prośba o dłoń, od której to zresztą sam gest bierze swą nazwę. Osoba będąca jego adresatem udziela następnie swego błogosławieństwa, przy czym słowa przez nią użyte mogą różnić się w zależności od regionu[4].
Pochodzenie gestu jest do pewnego stopnia niejasne. Część źródeł wskazuje, iż powstał w okresie kolonizacji, wyrastając z błogosławieństw udzielanych przez hiszpańskich księży katolickich swoim filipińskim parafianom[5]. Inne natomiast podkreślają, że wywodzi się jeszcze z tradycji poprzedzających kolonizację archipelagu[6].
Stanowi integralną część filipińskiej kultury. Wykorzystywany jest do okazania szacunku, szczególnie wobec osób starszych. Pojawia się podczas wizyt rodzinnych oraz uroczystości takich jak śluby, chrzty czy obchody Bożego Narodzenia[7]. Stosowany także w obecności księży i biskupów katolickich[3]. Podobne gesty spotyka się również w Indonezji i Malezji[6].
↑Artemio R. Guillermo, May Kyi Win: Historical Dictionary of the Philippines Second Edition Historical Dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East, No. 54. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2005, s. 249–250. ISBN 0-8108-5490-2.
↑ abCielito F. Habito: ‘Mano po’ and other treasures. [w:] Philippine Daily Inquirer [on-line]. inquirer.net, 2017-12-26. [dostęp 2023-04-20]. (ang.).
↑Frenelie Ann L. Ong: Little Big Respect. [w:] Federation of World Peace and Love [on-line]. fowpal.org. [dostęp 2023-04-20]. (ang.).
↑Artemio R. Guillermo, May Kyi Win: Historical Dictionary of the Philippines Second Edition Historical Dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East, No. 54. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2005, s. 250. ISBN 0-8108-5490-2.
↑Artemio R. Guillermo, May Kyi Win: Historical Dictionary of the Philippines Second Edition Historical Dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East, No. 54. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2005, s. 249. ISBN 0-8108-5490-2.