Mantisalca

Mantisalca
Ilustracja
Mantisalca salmantica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Carduoideae

Rodzaj

Mantisalca

Nazwa systematyczna
Mantisalca Cass.
Bull. Sci. Soc. Philom. Paris 1818: 142 (1818)[3]
Typ nomenklatoryczny

Centaurea salmantica L. (= M. salmantica (L.) Briq. & Cavill.)[4]

Synonimy
  • Microlonchus Cass.
  • Verutum Bosc[3]

Mantisalcarodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 6 gatunków[3]. Rośliny te występują w basenie Morza Śródziemnego – w południowej Europie, w Azji Mniejszej i w północnej Afryce oraz w Europie Zachodniej na północy po Wielką Brytanię i Norwegię, a na wschodzie po Niemcy i Czechy[3]. Jeden gatunek – M. salmantica – rośnie introdukowany także w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, w południowej Afryce oraz we wschodniej Australii[3]. Nazwa naukowa stanowi anagram nazwy Salamanca[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Byliny i rośliny dwuletnie, niekolczaste, o pędach osiągających do 1 m wysokości, prosto wzniesionych i rozgałęziających się[5].
Liście
Odziomkowe ogonkowe i łodygowe siedzące. Dolne liście klapowane, górne klapowane lub ząbkowane. Blaszka liści naga lub owłosiona[5].
Kwiaty
Zebrane w pojedyncze koszyczki na szczytach pędów. Okrywy kuliste do jajowatych o średnicy od 10 do 15 mm. Listki okrywy przylegające, ułożone dachówkowato w 6–8 rzędach, jajowate, całobrzegie, na wierzchołku tępe, zaostrzone, z krótkim i odpadającym kolcem, na brzegu poza tym cienko, błoniasto frędzlowate. Dno koszyczka jest płaskie. Kwiaty w koszyczkach są liczne. Zewnętrzne są płonne, wewnętrzne są obupłciowe. Korony są purpurowe, rzadko białe[5].
Owoce
Beczułkowate, mniej lub bardziej spłaszczone, nagie niełupki. Puch kielichowy w kilku rzędach; zewnętrzny wykształcony jako szorstkie, sztywne ości, wewnętrzny jako łuski[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z podplemienia Centaureinae, plemienia Cardueae podrodziny Carduoideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae[6].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  3. a b c d e f Mantisalca Cass., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
  4. Mantisalca Cass.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
  5. a b c d e David J. Keil, Mantisalca Cassini, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-09].
  6. Genus: Mantisalca Cass.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA. [dostęp 2024-12-12].