Marek Jurek

Marek Jurek

Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1960 Gorzów Wielkopolski
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 26 października 2005 do 27 kwietnia 2007
Przynależność polityczna	Prawo i Sprawiedliwość / Prawica Rzeczypospolitej
Poprzednik	Włodzimierz Cimoszewicz
Następca	Ludwik Dorn
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
Okres	od 10 maja 1995 do 28 grudnia 1995
Poprzednik	Janusz Zaorski
Następca	Bolesław Sulik
Prezes Prawicy Rzeczypospolitej
Okres	od 19 kwietnia 2007 do 16 czerwca 2018
Przynależność polityczna	Prawica Rzeczypospolitej
Następca	Krzysztof Kawęcki
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Marek Jurek (ur. 28 czerwca 1960 w Gorzowie Wielkopolskim) – polski polityk. Marszałek Sejmu V kadencji w latach 2005–2007.

Poseł na Sejm X, I, IV i V kadencji (1989–1993, 2001–2007), poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji (2014–2019). Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w latach 1995–2001 oraz jej przewodniczący w 1995. Współzałożyciel Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Przymierza Prawicy, jeden z liderów Prawa i Sprawiedliwości w pierwszych latach jego istnienia, wiceprezes PiS w latach 2002–2007. Założyciel Prawicy Rzeczypospolitej i jej prezes w latach 2007–2018. Kandydat w wyborach prezydenckich w 2010.

Życiorys

Wykształcenie i działalność w okresie PRL

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Gorzowie Wielkopolskim, następnie studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Temat jego pracy magisterskiej brzmiał Nacjonalizm i totalizm. Porównanie programów Stronnictwa Narodowego i Ruchu Narodowo-Radykalnego.

Pod koniec lat 70. zaangażował się w działalność opozycyjną. W latach 80. był współzałożycielem i uczestnikiem opozycyjnego Ruchu Młodej Polski, członkiem władz krajowych Niezależnego Zrzeszenia Studentów, pracował w redakcji podziemnej „Polityki Polskiej” i emigracyjnych „Znaków Czasu”.

Działalność publiczna w III RP

Lata 1989–2005

W 1989 należał do założycieli Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, był wiceprezesem i przewodniczącym rady naczelnej tej partii. W latach 1989–1993 sprawował mandat posła na Sejm X kadencji z listy Komitetu Obywatelskiego i I kadencji z listy Wyborczej Akcji Katolickiej. W Sejmie kontraktowym wspólnie z Janem Łopuszańskim i Stefanem Niesiołowskim współtworzył charakterystyczny wizerunek ZChN. W trakcie I kadencji Sejmu był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych.

Od 10 maja 1995 do 9 maja 2001 zasiadał w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji z nominacji Lecha Wałęsy, przewodniczył KRRiT od 10 maja do 28 grudnia 1995. W 1999 wraz z Michałem Kamińskim udał się do Wielkiej Brytanii, by prywatnie spotkać się z osadzonym w areszcie domowym generałem Augustem Pinochetem, oskarżonym w Hiszpanii o zbrodnie przeciwko ludzkości, zabójstwa i stosowanie tortur. W wyjeździe brał udział również dziennikarz Tomasz Wołek.

W latach 2001–2002 był członkiem Przymierza Prawicy, pełnił funkcję przewodniczącego rady politycznej tego ugrupowania. W wyborach parlamentarnych w 2001 uzyskał ponownie mandat poselski z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w okręgu rzeszowskim. Po zjednoczeniu Przymierza Prawicy z PiS 2 czerwca 2002 został wiceprezesem tej partii do spraw chrześcijańsko-społecznych. 18 stycznia 2003 na zjeździe partii razem z mniejszością działaczy opowiedział się przeciw uchwale wzywającej do głosowania za wstąpieniem do Unii Europejskiej w referendum. W wyborach parlamentarnych w 2005 po raz czwarty uzyskał mandat poselski, tym razem w okręgu piotrkowskim.

Od 2005

Marek Jurek podczas spotkania z mieszkańcami Zagórza (2008)

Marek Jurek podczas rozmowy o książce 100 godzin samotności albo rewolucja październikowa nad Wisłą (2024)

26 października 2005 został wybrany na funkcję marszałka Sejmu V kadencji, poparli go posłowie PiS, Samoobrony RP, Ligi Polskich Rodzin oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Uzyskał 265 głosów, jego kontrkandydat z Platformy Obywatelskiej Bronisław Komorowski dostał 133 głosy. Jako marszałek odbył kilka wizyt zagranicznych, udał się m.in. do Wilna, Londynu, Berlina i Lwowa. 13 kwietnia 2007 po odrzuceniu przez Sejm projektu zmiany Konstytucji RP w tzw. sprawie ochrony życia poczętego zapowiedział, że podda pod głosowanie wniosek o odwołanie siebie z funkcji Marszałka Sejmu. 14 kwietnia tego samego roku zrezygnował również z członkostwa w PiS oraz wszelkich funkcji partyjnych. 27 kwietnia Sejm 402 głosami przyjął jego dymisję z funkcji marszałka.

W kwietniu 2007 ogłosił decyzję o utworzeniu nowej, prawicowej partii politycznej o profilu chrześcijańsko-konserwatywnym pod nazwą Prawica Rzeczypospolitej. We wrześniu tego samego roku podpisał porozumienie z LPR i Unią Polityki Realnej o nazwie Liga Prawicy Rzeczypospolitej celem wspólnego startu do Sejmu w przedterminowych wyborach. Do Senatu partie te utworzyły odrębne komitety. Marek Jurek bez powodzenia kandydował do Senatu z ramienia komitetu „KWW Prawica Marka Jurka”, tworzonego przez Prawicę Rzeczypospolitej.

W 2008 został zarejestrowany jako kandydat w wyborach uzupełniających do Senatu zarządzonych w okręgu krośnieńskim na dzień 22 czerwca w związku ze śmiercią senatora Andrzeja Mazurkiewicza. Uzyskał 10 751 głosów, zajmując 3. miejsce spośród 12 kandydatów. W 2009 ubiegał się o mandat w wyborach do Parlamentu Europejskiego jako lider listy Prawicy Rzeczypospolitej w okręgu warszawskim, jego partia nie przekroczyła jednak progu wyborczego. Na Marka Jurka zagłosowało 33 925 osób, co stanowiło 4,10% wszystkich głosów ważnych oddanych w tym okręgu^[1].

13 lutego 2010 podczas konwencji wyborczej Prawicy Rzeczypospolitej w Warszawie zadeklarował swój start w wyborach prezydenckich^[2]. 6 maja 2010 został zarejestrowany jako kandydat przez Państwową Komisję Wyborczą. 16 czerwca przedstawił Społeczny Komitet Poparcia swojej kandydatury, w skład którego weszli m.in. Ludwik Dorn, Robert Friedrich, Marcin Libicki, Cezary Mech, Andrzej Mikosz oraz Robert Tekieli^[3]. W pierwszej turze uzyskał 177 315 głosów (1,06%), zajmując 8. miejsce spośród 10 kandydatów^[4]. Przed drugą turą wyborów poparł Jarosława Kaczyńskiego^[5].

W marcu 2012 podpisał w imieniu własnej partii porozumienie o współpracy z PiS^[6]. Na mocy tego porozumienia wystartował w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 z listy PiS w okręgu warszawskim z pozycji nr 5, uzyskując mandat eurodeputowanego VIII kadencji. Oddano na niego 66 505 głosów, co stanowiło 8,55% wszystkich głosów ważnych w okręgu warszawskim^[7]. W październiku 2016 został wybrany w skład komitetu wykonawczego Europejskiej Federacji dla Życia i Godności Człowieka „One of Us”^[8]. 16 czerwca 2018 ustąpił z funkcji prezesa Prawicy Rzeczypospolitej^[9].

W marcu 2019 ogłosił, że nie będzie ubiegał się o reelekcję w wyborach do Europarlamentu^[10]. Ostatecznie zmienił swoją decyzję, przyjmując propozycję startu z pierwszego miejsca ruchu Kukiz’15 w okręgu wielkopolskim^[11][12][13]; nie uzyskał jednak wówczas reelekcji, a komitet nie przekroczył progu wyborczego^[14].

W czerwcu 2020 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powołał go w skład Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego^[15]. Zasiadał w tym gremium do 2023^[16].

Działalność publicystyczna

Stały publicysta katolickich czasopism, takich jak „Niedziela”, „Gość Niedzielny” i „Idziemy”. Nawiązał współpracę z pismem „Christianitas”, publikując w nim swoje artykuły na tematy światopoglądowe i polityczne. Otrzymał także stałą rubrykę w miesięczniku „W Sieci Historii”. Autor książki Reakcja jest objawem życia. Kroniki radiowe 1999–2000 (2000), będącej zbiorem jego felietonów. W 2009 wydał książkę Dysydent w państwie POPiS: rozmowa, dziennik, blog^[17], w której znalazły się m.in. notatki z jego dziennika i wpisy z jego bloga. W 2021 opublikował książkę 100 godzin samotności albo rewolucja październikowa nad Wisłą^[18].

Nawiązał także współpracę z Radiem Wnet. W 2020 dołączył do redakcji „Do Rzeczy” jako stały felietonista tego tygodnika^[19].

Wyniki wyborcze

Wybory	Komitet wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
1989		Komitet Obywatelski „Solidarność”	Sejm X kadencji	nr 54	69 428 (52,86%)[20]
1991		Wyborcza Akcja Katolicka	Sejm I kadencji	nr 14	17 618 (6,27%)[21]
1993		Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna”	Sejm II kadencji	nr 35	3337 (0,62%)[22]
2001		Prawo i Sprawiedliwość	Sejm IV kadencji	nr 23	14 256 (3,35%)[23]
2005			Sejm V kadencji	nr 10	18 508 (8,31%)[24]
2007		KWW Prawicy Marka Jurka	Senat VII kadencji		56 263 (19,22%)[25]
2008			Senat VII kadencji	nr 21	10 751 (19,64%)[26]
2009		Prawica Rzeczypospolitej	Parlament Europejski VII kadencji	nr 4	33 925 (4,10%)[1]
2010		KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Marka Jurka	Prezydent RP	–	177 315 (1,06%)[4]
2014		Prawo i Sprawiedliwość	Parlament Europejski VIII kadencji	nr 4	66 505 (8,72%)[7]
2019		Kukiz’15	Parlament Europejski IX kadencji	nr 7	29 891 (2,49%)[14]

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2009)^[27]
• Krzyż Wolności i Solidarności (2022)^[28]
• Medal Pamiątkowy 13 Stycznia (Litwa, 2006)^[29]
• Medal Golgoty Wschodu przyznany przez Fundację „Golgota Wschodu” (2006)^[30]
• Nagroda im. Sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego – Ojca Rodziny (2014)
• Nagroda im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia (2019)^[31]

Poglądy

Marek Jurek deklaruje całkowite poparcie dla społecznego nauczania Kościoła katolickiego, jest przeciwny zapłodnieniu pozaustrojowemu, aborcji, eutanazji, związkom homoseksualnym, wspiera naprotechnologię^[32]. Opowiada się za oparciem przyszłości Polski i Europy na kultywowaniu tradycji cywilizacji chrześcijańskiej i kultury łacińskiej. Jest zwolennikiem mszy trydenckiej^[33]. Jest honorowym członkiem Klubu Zachowawczo-Monarchistycznego^[34].

Życie prywatne

Żonaty, jest ojcem czwórki dzieci: córek Zofii, Marii i Klary oraz syna Ludwika^[35].

Przypisy

1. Serwis PKW – Wybory 2009. [dostęp 2016-03-17].
2. Komunikat z konwencji Prawicy – Marek Jurek kandyduje na Prezydenta. prawicarzeczypospolitej.org, 13 lutego 2010. [dostęp 2010-05-06].
3. W Warszawie został zaprezentowany Społeczny Komitet Poparcia Marka Jurka. marekjurek.pl, 16 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-16].
4. Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2016-03-17].
5. Wybory prezydenckie 2010. Marek Jurek poprze Jarosława Kaczyńskiego. gazetalubuska.pl, 21 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-21].
6. Umowa o współpracy między partiami Prawo i Sprawiedliwość i Prawica Rzeczypospolitej. prawicarzeczypospolitej.org, 24 marca 2012. [dostęp 2013-09-12].
7. Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2016-03-17].
8. Paweł Kubala: Marek Jurek w Komitecie Wykonawczym. prawapolityka.pl, 19 października 2016. [dostęp 2017-01-18].
9. KOMUNIKAT po posiedzeniu Rady Naczelnej Prawicy Rzeczypospolitej. prawicarzeczypospolitej.pl, 16 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-16].
10. Michał Wróblewski: Wybory do PE i „hamletyzowanie Marków”. Jurek rezygnuje ze startu, Jakubiak dogaduje się z Korwinem. wp.pl, 5 marca 2019. [dostęp 2019-04-11].
11. Maciej Nycz: Marek Jurek jedynką na wielkopolskiej liście Kukiz’15 do PE. rmf24.pl, 11 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-11].
12. Potwierdzają się informacje DoRzeczy.pl. Marek Jurek wystartuje do PE z Kukiz’15. dorzeczy.pl, 11 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-11].
13. Jarosław Dudała: Marek Jurek jednak wystartuje w eurowyborach. gosc.pl, 11 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-11].
14. Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-27].
15. Piotr Mazurek: Prezydent: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej musi przywrócić pamięć i zasłużone dobre imię ruchu narodowego i chrześcijańskiego. wpolityce.pl, 26 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27].
16. Posiedzenie Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I.J. Paderewskiego. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, 12 lipca 2023. [dostęp 2024-02-09].
17. Marek Jurek: Dysydent w państwie POPiS: rozmowa, dziennik, blog. Dębogóra: Wydawnictwo Dębogóra, 2008, s. 302. ISBN 978-83-61374-69-5. OCLC 947732451.
18. Marek Jurek: 100 godzin samotności albo rewolucja październikowa nad Wisłą. Dębogóra: Wydawnictwo Dębogóra, 2021, s. 197. ISBN 978-83-64964-91-6. OCLC 1266302990.
19. Marek Jurek felietonistą tygodnika „Do Rzeczy”. wirtualnemedia.pl, 14 lipca 2020. [dostęp 2020-08-04].
20. M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 149
21. M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
22. Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2016-03-17]. (ang.).
23. Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
24. Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
25. Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
26. M.P. z 2008 r. nr 110, poz. 705
27. Ordery z okazji Jubileuszu 30-lecia powołania Ruchu Młodej Polski. prezydent.pl, 27 września 2009. [dostęp 2010-05-06].
28. M.P. z 2022 r. poz. 1148
29. Apdovanotų asmenų duomenų bazė. grybauskaite.is.lt. [dostęp 2011-11-16]. (lit.).
30. Rafał Leśniczak: Bez prawdy nie ma pojednania. radiomaryja.pl, 29 września 2006. [dostęp 2014-09-29].
31. Działalność. sawp.org.pl. [dostęp 2023-04-19].
32. Zapytaj wprost – Najważniejsze jest prawo do życia. wprost.pl, 23 maja 2010. [dostęp 2010-06-20].
33. Kazimierz Sowa: Schizma trydencka. wprost.pl, 14 marca 2006. [dostęp 2010-06-18].
34. Marek Jurek. wprost.pl, 7 czerwca 2010. [dostęp 2012-04-05].
35. Rodzina. marekjurek.pl. [dostęp 2010-06-20].

Bibliografia

• Strona sejmowa posła V kadencji. [dostęp 2010-05-06].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000079083400
• VIAF: 41519770
• LCCN: no2002115161
• GND: 1246856212
• PLWABN: 9810660630905606
• NUKAT: n02000558

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3918634