Maria Koepcke (nazwisko zapisywane również jako także Köpcke; ur. 15 maja 1924 w Lipsku, zm. po 24 grudnia 1971[1][2]) – niemiecko-peruwiańska ornitolog.
Koepcke, początkowo znana jako Maria Emilie Anna von Mikulicz-Radecki, urodziła się 15 maja 1924 w Lipsku w Republice Weimarskiej[1]. Dziadkiem Marii był niemiecko-polski chirurg Jan Mikulicz-Radecki, ojcem – Felix Mikulicz-Radecki[3], który w 1921 poślubił Käthe Finzenhagen[4].
Maria Koepcke uzyskała stopień doktora zoologii na Uniwersytet Chrystiana Albrechta w Kilonii w 1949. Następnie przeprowadziła się do Peru w 1950, gdzie 24 czerwca poślubiła zoologa Hansa-Wilhelma Koepckego. Razem pracowali nad większością swoich publikacji naukowych. Mieli córkę, Juliane Koepcke[1].
Mimo że Maria Koepcke była drobnej postury, wykazywała się dużą witalnością i entuzjazmem, jak określono we wspomnieniu, zaraźliwym. Wykładała na Uniwersytecie Świętego Marka w Limie. W latach 1953–1958 odpowiadała za sekcję ptaków i ssaków w Muzeum Historii Naturalnej „Javier Prado”, której przewodziła do swojej śmierci. Maria Koepcke opublikowała 22 prace w językach: niemieckim, hiszpańskim i angielskim, a przy opracowywaniu kolejnych 11 współpracowała z mężem. Samodzielnie wykonywała również piórkiem i tuszem ilustracje do wspólnych publikacji. Zilustrowała wszystkie gatunki ptaków w swoim dziele Las aves del Departamento de Lima (wydanie anglojęzyczne ukazało się w 1970). Wykonała również ilustracje ptaków na pięć lotniczych znaczków pocztowych, w momencie ukazania się wspomnienia na łamach „The Auk” były one już w obiegu. Udzielała się lub była członkinią kilku organizacji ornitologicznych (American Ornithologists’ Union [1962], Senckenbergische Naturforschungs-Gesellschaft, Asociacion Ornitologica de la Plata of Argentina), współpracownikiem w pracach polowych Cornell Laboratory of Ornithology oraz aktywnym członkiem Comité Nacional de Protección a la Naturaleza of Peru i Deutsche Ornithologen Gesellschaft[1].
Koepcke opisała 10 nowych podgatunków ptaków, dwa nowe gatunki garncarzy (koszykarek kaktusowy (Pseudasthenes cactorum) oraz ogończyk szarogłowy (Synallaxis zimmeri)) oraz jeden rodzaj i zarazem gatunek bławatnika[1] – jemiołusznika[5]. Po śmierci mąż dokończył jej dzieło Las aves silvestres de importancia económica del Perú[1].
24 grudnia 1971 Koepcke podróżowała ze swoją 17-letnią córką, Juliane Koepcke z Limy do Pucallpa, aby dołączyć do męża podczas świąt. Samolot napotkał silną burzę, został rażony piorunem i rozpadł się około 2 mil[2] (3,2 km) nad lasem amazońskim. Maria i Juliane Koepcke siedziały na fotelach obok siebie, jednak rozdzieliły się podczas spadania (Juliane pozostawała przypięta do ułożonych w rząd siedzeń). Juliane Koepcke była jedyną z 92 osób, która przeżyła. Miała złamany obojczyk i zranione oko[6], jednak po około 10[7] dniach dotarła do prowizorycznego obozowiska drwali i 3 stycznia 1972 została ocalona[6]. Według Juliany Koepcke, po powrocie do ojca przez kilka kolejnych dni wyczekiwali informacji o matce; ciało Marii Koepcke odnaleziono 12 stycznia. Ze względu na odniesione obrażenia straciła możliwość poruszania się, jednak nie zmarła od razu, a kilka dni po katastrofie[2].
Koepcke została upamiętniona w nazwach naukowych: