Marta Dzido
 Marta Dzido (2019) | |
| Data urodzenia |
19 stycznia 1981 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Strona internetowa | |
Marta Dzido (ur. 19 stycznia 1981) – polska pisarka[1] i reżyserka[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Debiutowała w wieku lat 16, publikując utwory prozatorskie w czasopismach „Krzywe Koło Literatury” i „Koło Podkowy”. Autorka powieści Ślad po mamie[3], Małż[4], powieści hipertekstowej Matrioszka[5], książki reporterskiej Kobiety Solidarności[6], powieści Frajda[7][8] zbiorów opowiadań: Sezon na truskawki[9] oraz Babie lato[10] a także tekstów drukowanych w antologiach Proza życia, Wolałbym nie[11], Walka jest kobietą[12], ковчег «Титанік»[13]
Publikowała m.in. w „Dużym Formacie”[14], „Lampie”, „Ha!arcie”, „Przekroju”, „Magyar Lettre Internationale”, „Radarze”, „Jahrbuch Polen”, „Art&Business”, „Obiegu”[15], „Miesięczniku Znak”[16], Pismo.Magazyn Opinii[17], Twórczości[18]
Stypendystka programów: Homines Urbani (2007)[19], Młoda Polska (2012)[20], Wyszehradzkich Rezydencji Literackich w Krakowie (2012)[21] i w Pradze (2017)[22], Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2016)[23], Scriptwriting Scholarship (2019)[24] rezydencji literackiej Przed granicą, ponad granicą (2019)[25], Czeskiego Centrum Literackiego, Instytutu Książki, Hong Kong Baptist University (2022)[26], Next Page Foundation (2022)[27].
Absolwentka PWSFTviT w Łodzi. Autorka zdjęć do filmu dokumentalnego Podziemne państwo kobiet[28]. Jako scenarzystka oraz współreżyserka i współproducentka (z Piotrem Śliwowskim) zrealizowała dokumenty: Paktofonika- hip-hopowa podróż do przeszłości[29], Downtown – Miasto Downów[30], Solidarność według kobiet[31][32] oraz Siłaczki[33].
Za swoje dokonania literackie i filmowe nominowana była do tytułu Kulturysta roku 2014[34] w plebiscycie Radiowej Trójki, znalazła się wśród pięciu finalistek akcji Kobiety Kobietom[35] oraz na liście 50 Śmiałych Kobiet 2018[36] „Wysokich Obcasów”. Nagrodzona Hollywood Eagle Documentary Award[37], Beyond Borders – Krzysztof Kieślowski Award – specjalną nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej[38]. Za powieść Frajda uhonorowana w roku 2019 Europejską Nagrodą Literacką[39]. W roku 2021 otrzymała Nagrodę Norwidowską za „łączenie twórczości literackiej z innymi dziedzinami sztuki”[40]
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Książki
[edytuj | edytuj kod]- Małż (Korporacja Ha!art, 2005, Relacja 2021)
- Ślad po mamie (Korporacja Ha!art, 2006, Relacja 2023)
- Matrioszka (Korporacja Ha!art, 2013, Relacja, 2022)
- Kobiety Solidarności (Świat Książki, 2016)
- Frajda (Korporacja Ha!art, 2018)
- Sezon na truskawki (Relacja, 2021)
- Kobiety Solidarności. Materiały odrzucone (Relacja, 2023)
- Babie lato (Relacja, 2024)
Przekłady na języki obce
[edytuj | edytuj kod]Wietnamski
[edytuj | edytuj kod]- Dấu vết của mẹ (Ślad po mamie)[41] – tłum. Nguyễn Thị Thanh Thư, Phuong Nam Book 2008
- Ngoài vùng phủ sóng (Małż)[42] – tłum. Nguyễn Thị Thanh Thư, NXB Hội Nhà văn 2009
Czeski
[edytuj | edytuj kod]- Slast (Frajda)[43] – tłum. Anna Plasova, Dokořán 2019
- Jahodová sezona[44]- tłum. Anna Plasova, Dokořán 2022
Chorwacki
[edytuj | edytuj kod]- Naslada (Frajda)[45] – tłum.Adrian Cvitanović, Naklada Ljevak 2020
Serbski
- Uživanje (Frajda)[46] – tłum. Mila Gavrilović, Štrik 2021
Macedoński
Bułgarski
- ТРЪПКА (Frajda)[48] – tłum. Петър Лянгузов, Paradox 2022
- Мида (Małż)[49] - tłum. Васил Велчев, Colibri 2024
Filmy
[edytuj | edytuj kod]- Paktofonika – hip-hopowa podróż do przeszłości 2009
- Downtown – Miasto Downów 2010
- Solidarność według kobiet 2014
- Siłaczki 2018
Adaptacje teatralne twórczości literackiej
[edytuj | edytuj kod]- M[50]- monodram, reż. Karol Rębisz, wyk. Anka Fugazi; 2009
- Liminalna. Jestem snem, którego nie wolno mi śnić[51] – Teraz Poliż, 2009
- Małż – rzecz na 3 młodych Polaków, antypiosenki i chór męski[52]musical, reż. Ewa Wyskoczyl 2010
- Matrioszka[53] monodram, reż. Karol Rębisz 2012
- Ślad[54] monodram, reż. Maria Seweryn wyk. Agnieszka Michalska 2014
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marta Dzido – Korporacja Ha!art [online], www.ha.art.pl [dostęp 2020-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-02].
- ↑ Marta Dzido w bazie filmpolski.pl
- ↑ Ślad po mamie – Korporacja Ha!art [online], www.ha.art.pl [dostęp 2020-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-05].
- ↑ Małż – Korporacja Ha!art [online], www.ha.art.pl [dostęp 2020-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-24].
- ↑ Marta Dzido – Matrioszka [online], ha.art.pl [dostęp 2020-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-24].
- ↑ Marta Dzido – SwiatKsiazki.pl [online], www.swiatksiazki.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Frajda [fragment] - Korporacja Ha!art [online], ha.art.pl [dostęp 2020-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-18].
- ↑ Laureaci Nagrody Literackiej Unii Europejskiej 2019 [online], Kreatywna Europa, 23 maja 2019 [dostęp 2020-04-07] (ang.).
- ↑ Sezon na truskawki | Marta Dzido [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2024-10-02] (pol.).
- ↑ Babie lato | Marta Dzido [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2024-10-02] (pol.).
- ↑ Wolałbym nie. Antologia [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Chutnik Sylwia Dzido Marta Kicińska Magdalena Sulej Karolina Pobiedzińska Justyna Tutak-Goll Monika Wójcińska Agnieszka Walka jest kobietą [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Марта Дзідо «Дорога моя правнучко» [online], bookforum.ua [dostęp 2020-12-13] (ukr.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Od nudy po upokorzenie. Wspomnienia więźnia nr 433, uczestnika eksperymentu Artura Żmijewskiego | obieg.pl [online], archiwum-obieg.u-jazdowski.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Marta Dzido, Jedna jedyna [online], Miesięcznik Znak, 3 lutego 2020 [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Laboratorium ee-Jerzy Zientek, Jakub Wojdak, Pismo. Magazyn Opinii [online], magazynpismo.pl, 4 lipca 2023 [dostęp 2024-10-02] (pol.).
- ↑ Miesięcznik Twórczość » 946 [online] [dostęp 2024-10-02] (pol.).
- ↑ Raport roczny 2007 ze strony BIP Instytut Książki, s. 56.
- ↑ Wręczono stypendia „Młoda Polska” przyznawane przez ministra kultury [online], dzieje.pl [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Willa Decjusza – home [online] [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ List of residents in 2017. Visegrad Literary Residency Program | Petőfi Irodalmi Múzeum [online], pim.hu [dostęp 2020-04-07] (węg.).
- ↑ Lista 50 finalistów I etapu konkursu scenariuszowego MKiDN – 2016 [online] [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Willa Decjusza – home [online] [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Znamy nazwiska pisarzy, którzy pojadą na rezydencję do Czech [online], www.tuwroclaw.com [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ 2022 IWW Literary Festival: Writing and Well-being [online], artsbu.hkbu.edu.hk [dostęp 2022-09-17] (ang.).
- ↑ Residents of Literature and Translation House [online], www.npage.org [dostęp 2022-09-17].
- ↑ Zdjęcia Marta Dzido, filmpolski.pl [online], 7 kwietnia 2020.
- ↑ Paktofonika. Hip-Hopowa podróż do przeszłości. [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Downtown. Miasto Downów. [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Solidarność według kobiet. [dostęp 2020-04-04].
- ↑ POLISH DOCS: SOLIDARITY ACCORDING TO WOMEN – promocja polskich filmów dokumentalnych za granicą [online], Polish Docs [dostęp 2020-04-04] (pol.).
- ↑ Filmy [online], www.martadzido.com [dostęp 2020-04-07] (ang.).
- ↑ Kulturyści 2014 – znamy nominowanych! [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Uroda Życia [online], www.facebook.com [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ 50 śmiałych kobiet 2018 roku według Wysokich Obcasów. Na okładce Joanna Kulig [online], Media2.pl [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Hollywood Eagle Documentary Award | Polish Film Festival in Los Angeles [online] [dostęp 2020-04-07] (ang.).
- ↑ „Bogowie” i „Solidarność według kobiet” nagrodzone w Nowym Jorku [online], Onet Kultura, 4 maja 2015 [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Marta Dzido | EU Prize for Literature [online], www.euprizeliterature.eu [dostęp 2020-04-04].
- ↑ Norwid Festiwal 2021 dobiegł końca!, okn.edu.pl [dostęp 2022-02-11] [zarchiwizowane 2022-08-17] (pol.).
- ↑ Vinabook com-Nhà, Dấu Vết Của Mẹ – Tiểu thuyết của Marta Dzido – GIẢM 11% [online], Vinabook.com - Nhà sách trên mạng [dostęp 2020-12-13] (wiet.).
- ↑ Ngoài vùng phủ sóng [online], www.goodreads.com [dostęp 2020-12-13].
- ↑ a (ilustr.), Slast – Marta Dzido | Nakladatelství Dokořán [online], www.dokoran.cz [dostęp 2020-12-13].
- ↑ Kniha „Jahodová sezona” [online], www.uniknihy.sk [dostęp 2022-09-17].
- ↑ Naslada – Marta Dzido – Knjižara Ljevak [online], Ljevak.hr [dostęp 2020-12-13] (chorw.).
- ↑ Novo na Štriku – roman „Uživanje” nagrađivane poljske autorke Marte Đido | Izdavačka kuća Štrik [online], strik.rs [dostęp 2021-09-28].
- ↑ „Наслада” од Марта Ѓидо [online], АРТКОНЕКТ [dostęp 2022-02-11] (mac.).
- ↑ Тръпка – Марта Джидо [online], bookspace.bg [dostęp 2022-09-17] (bułg.).
- ↑ Мида, Марта Джидо [online] [dostęp 2024-10-02].
- ↑ Monodram w wykonaniu Anny Biernackiej „M.” na podstawie prozy Marty Dzido „Małż” – Premiera / lublin.eu – oficjalny portal miasta Lublin [online], lublin.eu [dostęp 2020-12-13].
- ↑ Liminalna. Jestem snem, którego nie wolno mi śnić [online], TERAZ POLIŻ [dostęp 2022-12-20] (pol.).
- ↑ Małż - rzecz na 3 młodych Polaków, antypiosenki i chór męski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2020-12-13].
- ↑ Matrioszka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki) [dostęp 2020-12-13].
- ↑ AFISZ TEATRALNY: Ślad, reż. Maria Seweryn [online], AFISZ TEATRALNY [dostęp 2020-12-13].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Marty Dzido
- Marta Dzido, „Małż” (fr. książki) [online], polityka.pl [dostęp 2020-04-04].