Mate Granić
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Minister spraw zagranicznych Chorwacji | |
| Okres |
od 28 maja 1993 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Mate Granić (ur. 19 września 1947 w Baškiej Vodzie) – chorwacki polityk, lekarz i wykładowca akademicki. Długoletni wicepremier i minister spraw zagranicznych, parlamentarzysta, współtwórca i przewodniczący Centrum Demokratycznego. Aktywny uczestnik rokowań pokojowych, które zakończyły konflikty zbrojne po rozpadzie Jugosławii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1971 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie w Zagrzebiu, pozostał następnie pracownikiem naukowym tej uczelni. W 1985 uzyskał stopień naukowy doktora, specjalizował się w zakresie chorób wewnętrznych. Kierował oddziałem klinicznym, w 1989 został prodziekanem wydziału lekarskiego, a w 1990 objął stanowisko dziekana tej jednostki Uniwersytetu w Zagrzebiu. Zaczął też prowadzić gościnne wykłady na uczelniach zagranicznych w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech. Pełnił funkcję doradcy Światowej Organizacji Zdrowia.
W 1990 zaangażował się w działalność Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Stał się jednym z liderów tej formacji, a w 1993 jej wiceprzewodniczącym. W 1991 premier Franjo Gregurić powierzył mu urząd wicepremiera. Sprawował go nieprzerwanie do 2000, także w trzech kolejnych rządach, na czele których stali Hrvoje Šarinić, Nikica Valentić i Zlatko Mateša. W dwóch ostatnich gabinetach (od 1993) zajmował jednocześnie stanowisko ministra spraw zagranicznych[1]. Brał aktywny udział w negocjacjach pokojowych na Bałkanach, które zakończyło podpisanie Układu w Dayton. Rok wcześniej sygnował porozumienie waszyngtońskie, prowadzące do zawieszenia broni w trakcie wojny w Bośni i Hercegowinie. Również w okresie jego urzędowania Chorwacja przystąpiła także do Rady Europy.
W 2000 wystartował jako reprezentant HDZ w wyborach prezydenckich. Zajął w nich z wynikiem 22,5% głosów trzecie miejsce, co zostało odebrane jako porażka obozu rządzącego. Odszedł wkrótce z rządu, przechodząc do pracy w parlamencie IV kadencji (2000–2003)[2]. Również w 2000 opuścił HDZ i z grupą zwolenników utworzył Centrum Demokratyczne. Przed wyborami parlamentarnymi w 2003 zawiązał koalicję DC z Chorwacką Partią Socjalliberalną, która zdobyła trzy mandaty w Zgromadzeniu Chorwackim. Mate Granić znalazł się poza parlamentem, na stanowisku przewodniczącego Centrum Demokratycznego zastąpiła go w tym samym roku Vesna Škare-Ožbolt[1].
Mate Granić wkrótce odszedł z tej partii i wycofał się z życia publicznego. W 2004 utworzył prywatną firmę konsultingową. Rok później zaczął doradzać Chorwackiej Partii Prawa, a w 2007 kandydował bez powodzenia z jej listy do parlamentu. Po porażce ponownie zrezygnował z aktywności politycznej, zajął się działalnością akademicką (m.in. jako dziekan w wyższej szkole dziennikarstwa).
Mate Granić jest żonaty, ma troje dzieci. Jego brat Goran Granić również pełnił funkcję wicepremiera.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Leaders of Croatia. terra.es. [dostęp 2011-07-01]. (ang.).
- ↑ Profil na stronie Zgromadzenia Chorwackiego. [dostęp 2011-07-01]. (chorw.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych. [dostęp 2014-09-11]. (chorw.).
- Mate Granić. biografije.org. [dostęp 2011-07-01]. (chorw.).