Medusaceratops

Medusaceratops

Okres istnienia: 78 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 78/78 ↓ 78/78
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	Cerapoda
Infrarząd	ceratopsy
Rodzina	Ceratopsidae
Podrodzina	Centrosaurinae
Rodzaj	Medusaceratops Ryan, Russell i Hartman, 2010
Gatunki
M. lokii Ryan et al., 2010
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Medusaceratops – rodzaj roślinożernego dinozaura rogatego zaliczanego do podrodziny Centrosaurinae. Jego nazwa rodzajowa, stworzona przez kanadyjskiego paleontologa Michaela J. Ryana z Cleveland Museum of Natural History w jego dysertacji, oznacza "rogatą twarz Meduzy" i odnosi się do potwora z mitologii greckiej, o właściwości zmieniania w kamień ludzi patrzących na niego. Monstrum posiadać miało węże zamiast włosów, z którymi skojarzyły się uczonym hakowate kolce kryzy^[1]. Gatunek typowy to M. lokii^[2]. Nosi on imię przybierającego różne formy nordyckiego bożka oszustwa Lokiego w związku z kośćmi przypominającymi spotykane u kilku różnych zwierząt (triceratops, centrozaur), a także pomieszanymi z należącymi do przedstawicieli innego rodzaju^[1].

Dinozaur zamieszkiwał tereny dzisiejszego stanu Montana w USA około 78 milionów lat temu^[2]. Pierwotnie uznawany za pierwszego kampańskiego przedstawiciela Chasmosaurinae znalezionego w Montanie, a także najstarszego przedstawiciela tej podrodziny. Skamieniałości, odnalezione w okolicy rzeki Milk River w północnej środkowej Montanie, zmieszane były ze szczątkami albertaceratopsa, przedstawiciela Centrosaurinae odkrytego w Albercie i opisanego w 2007. Ryan zdał sobie sprawę, że część z tych skamielin nie należała do rodzaju Albertaceratops, dlatego w 2010 nazwano nowy rodzaj. Zwierzę mierzyło około 6 metrów długości, a jego masę szacuje się na 2 tony. Nad oczyma sterczały rogi tworzone przez ponad dziewięćdziesięciocentymetrowe kości, a szyję osłaniała haczykowato zakończona kostna kryza. Jej rola polegała prawdopodobnie na przyciągnięciu partnerów do rozrodu, nie zaś do obrony przed drapieżnikami. Wydaje się, że późniejsze chasmozaury ustępowały mu zarówno pod względem rozmiarów, jak i długości rogów. Szczątki obecnie znajdują się w Wyoming Dinosaur Center w Thermopolis oraz w Royal Tyrrell Museum w Drumheller (Alberta)^[1]. Chiba i współpracownicy (2018) opisali dodatkowe skamieniałości M. lokii, dzięki którym możliwe było stwierdzenie występowania u przedstawicieli tego gatunku cech budowy szkieletu charakteryzujących przedstawicieli podrodziny Centrosaurinae; przeprowadzona przez autorów analiza filogenetyczna potwierdziła przynależność Medusaceratops do Centrosaurinae^[3].

Przypisy

1. Glenda Bogar: Cleveland Museum of Natural History Scientist Announces New Horned Dinosaur. Cleveland Museum of Natural History, 28 maja 2010. [dostęp 2010-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 stycznia 2012)]. (ang.).
2. Michael J. Ryan, Anthony P. Russell, Scott Hartman: A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Judith River Formation, Montana. W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium. Bloomington: Indiana University Press, 2010, s. 181-188. ISBN 978-0-253-35358-0.
3. Kentaro Chiba, Michael J. Ryan, Federico Fanti, Mark A. Loewen i David C. Evans. New material and systematic re-evaluation of Medusaceratops lokii (Dinosauria, Ceratopsidae) from the Judith River Formation (Campanian, Montana). „Journal of Paleontology”. 92 (2), s. 272–288, 2018. DOI: 10.1017/jpa.2017.62. (ang.).