Melanophryniscus stelzneri
| Melanophryniscus stelzneri | |||
| (Weyenbergh, 1875) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Melanophryniscus stelzneri | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki[1][2] | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Melanophryniscus stelzneri (pol. atelop Stelznera[3]) – gatunek niewielkiego jadowitego płaza bezogonowego z rodziny ropuchowatych (Bufonidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Gatunek występuje w północnej Argentynie. Zasięg występowania jest pofragmentowany i obejmuje tereny położone w prowincjach Salta, San Luis i Córdoba. Jest spotykany do wysokości 1750 m n.p.m. Niektórzy autorzy sugerują, że może występować też w Boliwii. Stwierdzenia z Paragwaju i argentyńskiej prowincji Buenos Aires okazały się dotyczyć innych gatunków[2].
Budowa ciała
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała nie przekracza 4 cm, najczęściej spotyka się osobniki długości 3,5 cm. Samce są odmiennie ubarwione i zwykle trochę mniejsze niż samice. Jest to szczególnie ważne w okresie godowym, gdy samiec jest przez pewien czas dźwigany na grzbiecie samicy.
Ubarwienie grzbietu jest czarne z nieregularnymi, żółtymi plamkami. Brzuch oraz spodnia strona kończyn aż do palców są jaskrawopomarańczowe[3].
Jadowitość
[edytuj | edytuj kod]Jad Melanophryniscus stelzneri jest bardzo silny, porównywalny z jadem Dendrobatidae.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Żyje na trawiastych obszarach z wychodniami skalnymi[2] i piaszczystych wydmach porośniętych zaroślami[3]. Można go spotkać nie tylko nocą, ale także w ciągu dnia. Jest w stanie poruszać się na czterech łapach w charakterystyczny dla ropuch sposób lub robić niewielkie skoki. W przypadku zaskoczenia na otwartym terenie, nie mając żadnego sposobu ucieczki, nieruchomieje i zakłada na grzbiet wszystkie swoje łapy, tym samym odstraszając wroga jaskrawopomarańczowym ubarwieniem.
Odżywianie
[edytuj | edytuj kod]Drobne muchówki, błonkówki i pająki.
Rozród
[edytuj | edytuj kod]W porze deszczowej samce i samice wędrują do zapełniających się wodą zbiorników, bądź nawet większych kałuż[3], by tam odbyć gody, wydając przy tym głośne dźwięki rozpoczynające się od krótkiego odgłosu podobnego do świstu[3], po którym następują dźwięczne, metaliczne, trele przypominające głos ptaka (bądź europejskiej ropuchy zielonej[3]). W tym czasie również samce staczają walki o terytorium, nawzajem się przepychając, a zwycięzca chwyta przednimi kończynami samicę i pływa z nią do końca okresu godowego. Po odbytych godach, ze złożonych jaj, już w ciągu 24 godzin wykluwają się malutkie kijanki, które rozpoczynają samodzielne życie w wodzie, a po kilku tygodniach przeobrażają się w dorosłego osobnika. Wszystko to dzieje się tak szybko, gdyż w końcu w zbiornikach wody zaczyna ubywać, a tak, młode płazy mogą już wyjść na ląd, by tam prowadzić dalsze życie. Jest to specyficzny sposób na ratowanie potomstwa przed zagładą.
Znaczenie dla człowieka
[edytuj | edytuj kod]Jad czasem jest wykorzystywany przez Indian do zatruwania strzał.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Darrel R. Frost, Melanophryniscus stelzneri (Weyenbergh, 1875), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-11] (ang.).
- ↑ a b c d Melanophryniscus stelzneri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f Mały słownik zoologiczny: gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jadowite płazy i gady, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1994.
- Mały słownik zoologiczny: gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.