Michał Czartoryski (dominikanin)
| męczennik | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 września 1944 |
| Czczony przez | |
| Beatyfikacja |
13 czerwca 1999 |
| Wspomnienie | |
| Patron |
Jarosławia i chorych na oczy |
| Prezbiter | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Magister w klasztorze na Służewie | |
| Okres sprawowania |
1944 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
25 września 1928 |
| Prezbiterat |
20 grudnia 1931 |
| Odznaczenia | |
| |
| Strona internetowa | |
Michał Czartoryski, właściwie Jan Franciszek książę Czartoryski (ur. 19 lutego 1897 w Pełkiniach, zm. 6 września 1944 w Warszawie) – polski książę, duchowny katolicki, dominikanin, wychowawca, inżynier architektury; błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, W czasie powstania warszawskiego, będąc kapelanem Armii Krajowej, został rozstrzelany przez Niemców w szpitalu razem z ciężko rannymi.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzenie i młodość
[edytuj | edytuj kod]Był prawnukiem Konstantego Adama (1774–1860), wnukiem Jerzego (1828–1912), synem Witolda (1864–1945) i Jadwigi z domu Dzieduszyckiej herbu Sas (1867–1941, córka Włodzimierza Dzieduszyckiego). Jego rodzeństwem byli Maria (1890–1981, po mężu Korwin-Krasińska), Anna (1891–1951), Kazimierz (1892–1936), Jerzy (1894–1969), Włodzimierz (1895–1975), Roman (1898–1958), Stanisław (1902–1982), Elżbieta (ur. ?, zm. 1904), Adam (1906–1998), Witold (1908–1945), Piotr (1909–1993). Na chrzcie nadano mu imiona: Jan Franciszek. Pierwsze nauki pobierał w domu, a następne w prywatnej szkole w Starej Wsi pod Warszawą.
Po zdaniu matury studiował na Politechnice Lwowskiej, uzyskując tytuł inżyniera architekta. Brał udział w obronie Lwowa, odznaczony za męstwo Krzyżem Walecznych. Oddelegowany przez władze wojskowe brał udział w plebiscycie na Górnym Śląsku.
Kapłaństwo
[edytuj | edytuj kod]W 1927 r. wstąpił w Krakowie do zakonu dominikanów, gdzie przyjął imię Michał. Śluby zakonne złożył 25 września 1928 roku, a święcenia kapłańskie przyjął 20 grudnia 1931 roku w Jarosławiu. Będąc architektem, współdziałał w budowie klasztoru dominikańskiego w Warszawie na Służewie w latach 1937–1939. W zakonie pełnił różne funkcje, między innymi magistra nowicjatu, pomagając w formacji młodym zakonnikom.
Udział w powstaniu warszawskim i męczeńska śmierć
[edytuj | edytuj kod]1 sierpnia 1944, wczesnym popołudniem, wybrał się do okulisty na Powiślu, gdzie zastał go wybuch powstania warszawskiego. Następnego dnia zgłosił się jako kapelan do walczącego na Powiślu III Zgrupowania „Konrad” AK. 6 września 1944, po upadku tej dzielnicy, nie wycofał się z powstańczymi oddziałami, nie skorzystał z możliwości ukrycia się przed Niemcami w stroju sanitariusza, jak mu zaproponowano, lecz został do końca, jako jedyny z personelu szpitalnego, z grupą ciężko rannych powstańców i cywilów w piwnicach firmy Alfa-Laval. O. Michał Czartoryski uważał, że zostawionych chorych nie może opuścić i tylko przy nich jest jego miejsce. Pół godziny po ewakuacji obsługi powstańczego szpitala Niemcy rozstrzelali w piwnicach lazaretu pozostałych tam chorych i razem z nimi o. Michała, który do końca wspierał duchowo rannych. Wywleczone z piwnicy ciała spalono na pobliskiej barykadzie. Rok później przeprowadzono ekshumację, w celu przeniesienia ich do wspólnego grobu dla powstańców. Ciała o. Michała Czartoryskiego jednak nie zidentyfikowano.
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]| 4. Jerzy Konstanty Czartoryski | ||||||
| 2. Witold Leon Czartoryski | ||||||
| 5. Maria Jadwiga Czartoryska | ||||||
| 1. Michał Czartoryski | ||||||
| 6. Włodzimierz Tadeusz Dzieduszycki | ||||||
| 3. Jadwiga Czartoryska z domu Dzieduszycka (herbu Sas) | ||||||
| 7. Alfonzyna Miączyńska | ||||||
Proces beatyfikacyjny
[edytuj | edytuj kod]Proces informacyjny został zakończony przed Metropolitalnym Trybunałem Rogatoryjnym w Warszawie dnia 29 stycznia 1993 roku. Beatyfikowany 13 czerwca 1999 w gronie 108. męczenników w Warszawie przez papieża Jana Pawła II.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
- polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej
- polscy święci i błogosławieni
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Grzegorczyk: O bogatym młodzieńcu, który nie odszedł zasmucony. Bł. Michał Czartoryski (1897–1944). Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007, s. 128. ISBN 978-83-240-0791-2. (pol.).
- Aleksander Kopiński: Książę i żebrak. Błogosławiony ojciec Michał Czartoryski OP. W: Grzegorz Górny, Aleksander Kopiński: Gdy zaczniemy walczyć miłością... Portrety kapelanów powstania warszawskiego. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, 2004, s. 330. ISBN 978-83-920-3032-4. (pol.).
- Jan Franciszek Czartoryski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-06-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona poświęcona postaci bł. Michała Czartoryskiego
- Kapelan III Zgrupowania AK "Konrad". czartoryski.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-03-09)].
- Informacja na stronie warszawskiego konwentu św. Józefa
- Biografia (wł.)