Mieczysław Żywczyński
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1926 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Mieczysław Żywczyński (ur. 13 stycznia 1901 w Warszawie, zm. 21 lutego 1978 w Lublinie) – polski duchowny rzymskokatolicki, historyk, profesor zwyczajny Wydziału Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Władysława i Emilii z Piekutów. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Warszawie. W 1921 ukończył Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Płocku. Tu też ukończył seminarium duchowne[1], gdzie nawiązał bliższą znajomość z (późniejszym księdzem patriotą) Leonardem Świderskim[2]. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1926 roku. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim filozofię (pracę magisterską Wielka Emigracja i Kościół pisał pod kierunkiem prof. Marcelego Handelsmana; obrona w roku 1930). Dzięki stypendium przebywał kilkakrotnie we Włoszech, Szwajcarii i Austrii (1930, 1932, 1935, 1937). W 1933 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy Geneza i następstwa encykliki „Cum primum” z 9 VI 1832 r. Watykan i sprawa polska w latach 1830–1837[3].
Po wybuchu II wojny światowej został wysiedlony z Płocka, tracąc zgromadzone rękopisy i bibliotekę. Przebywał w Łowickiem i Kieleckiem (1939-1941). Następnie przybył do Warszawy[4]. Tutaj od 1942 uczestniczył w wyższym tajnym nauczaniu na Uniwersytecie Ziem Wschodnich. W 1945 habilitował się na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1946 był wykładowcą Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Objął na nim Katedrę Historii Kościoła. W 1954 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1966 tytuł profesora zwyczajnego.
Był współorganizatorem Instytutu Historii Kościoła KUL. W badaniach naukowych początkowo skupił się na stosunku Kościoła katolickiego do ruchów społecznych w Europie, później głównym kierunkiem jego zainteresowań stały się dzieje powszechne. Jego synteza historii XIX w. do 1871 r., opublikowana w 1964 r., doczekała się łącznie trzynastu wydań (w tym dwóch z dodrukami) i do dziś stanowi jeden z podstawowych podręczników akademickich. Związany z ruchem tzw. „księży patriotów” i środowiskiem „Pax” (działalność w Komitecie Intelektualistów i Działaczy Katolickich).
Pod jego kierunkiem prace pisali Czesław Bartnik, Zygmunt Zieliński oraz Jan Kracik.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Geneza i następstwa encykliki „Cum primum” z 9 VI 1832 r. Watykan a sprawa polska w latach 1830–1837, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Warszawa 1935
- skrócona wersja: Watykan wobec powstania listopadowego, Universitas, Kraków 1995
- Papiestwo i papieże średniowiecza, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów 1938
- Kościół i rewolucja francuska, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1951 (wznowienie: Universitas, Kraków 1995)
- przekład niemiecki: Die Kirche und die französische Revolution, Koehler, Leipzig 1953
- Metternich w świetle nowszej historiografii, „Kwartalnik Historyczny” 68.2 (1961), s. 423–433.
- Historia powszechna 1789–1870, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1964 (wyd. II 1967, wyd. III 1975, wyd. IV [„VII”] z poprawkami Zygmunta Zielińskiego 1996, ostatnie wznowienie 2015)
- Włochy nowożytne 1796–1870, PWN, Warszawa 1971
- Szkice z dziejów radykalizmu chrześcijańskiego, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1976
- Kościół i społeczeństwo pierwszych wieków, red. Franciszek Stopniak, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1985
- Franciszek – największy święty, jakiego zna historia, red. Stanisław Celestyn Napiórkowski, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 2000
Rękopisy
[edytuj | edytuj kod]Pozostawił po sobie mocno osobisty dziennik z lat 1948–1949 i 1952–1969, noszący również cechy zapisków o charakterze intymnym. Dotyczy on jego działalności o charakterze społeczno-politycznym, naukowym i życia codziennego. Ważne miejsce zajmuje w nim złożona sytuacja autora na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, zwłaszcza po 1956 r. Sporo charakterystyk współczesnych mu duszpasterzy, w tym hierarchii kościelnej, działaczy katolickich i pracowników naukowych KUL[5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ F. Stopniak, Wstęp, [w:] M. Żywczyński, Kościół i społeczeństwo pierwszych wieków, wstęp i opr. F. Stopniak, Warszawa 1985, s. 5.
- ↑ Łukasz Ćwikła, Przyczynek do antykościelnej działalności ks. Leonarda Świderskiego, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2013, s. 33.
- ↑ F. Stopniak, Wstęp, [w:] M. Żywczyński, Kościół i społeczeństwo pierwszych wieków, wstęp i opr. F. Stopniak, Warszawa 1985, s. 5–6.
- ↑ F. Stopniak, Wstęp, [w:] M. Żywczyński, Kościół i społeczeństwo pierwszych wieków, wstęp i opr. F. Stopniak, Warszawa 1985, s. 7.
- ↑ Katalog aukcyjny [online], nr katalogowy 82 [dostęp 2022-10-28].
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1454.
- ↑ 22 lipca 1952 „za zasługi w pracy społecznej” M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1142.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biogramy pracowników naukowo-dydaktycznych w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, pod red. księdza Mariana Ruseckiego, Redakcja Wydawnictwa KUL, Lublin 1994
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Mieczysław Żywczyński – bibliografia osobowa w LitDok Bibliografia Historii Europy Środkowo-wschodniej, Herder-Institut (Marburg)