Mikolin

Mikolin

wieś
Ulica w Mikolinie
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	brzeski
Gmina	Lewin Brzeski
Liczba ludności (2011)	324[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	49-345[3]
Tablice rejestracyjne	OB
SIMC	0498193
Położenie na mapie gminy Lewin Brzeski Mikolin
Położenie na mapie Polski Mikolin
Położenie na mapie województwa opolskiego Mikolin
Położenie na mapie powiatu brzeskiego Mikolin
50°47′28″N 17°41′50″E/50,791111 17,697222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Mikolin (niem. Nikoline) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Lewin Brzeski^[4][5].

Od roku 1975 miejscowość położona w województwie opolskim, w gminie Lewin Brzeski. Usytuowana w malowniczych widłach rzek: ujścia Nysy Kłodzkiej do Odry (samo ujście Nysy Kłodzkiej oddalone o 4 km od centrum wsi). Obecnie atrakcją wsi jest nowo wybudowana elektrownia wodna przy progu śluzy Zawada, położonej tuż za pomnikiem poległych żołnierzy radzieckich^{[potrzebny przypis]}.

Nazwa

 Osobny artykuł: Registrum Vyasdense.

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Niclino we fragmencie Niclino decima more polonico^[6][7]. Miejscowość zanotowano w części księgi zwanej Rejestr Ujazdu (łac. Registrum Wyasdense). W 1532 roku miejscowość wzmiankowana jest jako Nicklyn.

W języku niemieckim do 1936 roku wieś nazywała się Nikoline, a w latach 1936–1945 Niklasfähre.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Mikolin^[4][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0498201	Piaski	przysiółek

Historia

Według danych z 1783 roku, właścicielem wsi nazywanej wtedy Nikoline był pan Sauerma. We wsi znajdował się już wtedy wybudowany w 1742 roku dwór oraz folwark, była też szkoła ewangelicka. W miejscowości było wtedy 13 gospodarstw chłopskich oraz 22 zagrodniczych. W tym czasie wieś wraz z należącym do niej przysiółkiem Piaski (niem. Sowade, inne nazwy: Dzieżbin, Sandvorwerk), zamieszkiwało 280 osób^{[potrzebny przypis]}.

W 1873 roku Mikolin wraz z Piaskami był własnością bankiera Pringsheima i obejmował obszar 2195 mórg, z których 1271 stanowiła ziemia orna, 157 łąki, 621 lasy a 146 wody; we wsi była również gorzelnia i browar.

W 1933 roku miejscowość liczyła 337 mieszkańców, a w 1939 roku 342. W wiosce było wtedy 70 domów mieszkalnych, burmistrzem był Ernst Geppert. W wiosce znajdowały się dwie gospody: Röslera – prowadząca także handel towarami kolonialnymi, oraz „Przy Odrze (Zur Oder)” prowadzona przez Emila Backera; swoje warsztaty miało tu również dwóch kowali (Karsubke i Sachs), szewc i kołodziej. Z dniem 28 lipca 1936 roku zmieniono nazwę miejscowości na Niklasfähre. W okresie międzywojennym Mikolin należał do dóbr pańskich Skorogoszcz (niem. Herrschaft Schurgast), należących do hrabiów Kerssenbrock^{[potrzebny przypis]}.

W 1934 roku, w pobliżu istniejącej we wsi od wieków przeprawy promowej wybudowano liczący 325 m długości i 10 szerokości, most drogowy na Odrze. Wtedy również wybudowano nową drogę do Skorogoszczy. W trakcie prac przy budowie drogi archeolodzy natrafili na cmentarzysko z urnami, pochodzące sprzed około tysiąca lat. Świadczy to o tym, że osadnictwo w tym miejscu ma znacznie wcześniejszą historię niż ta poświadczona w źródłach pisanych^{[potrzebny przypis]}.

20 stycznia 1945 roku, z uwagi na nadciągający front, wieś została ewakuowana, a 22 stycznia wycofujące się wojska niemieckie wysadziły most na Odrze. Rosjanie z oddziałów 5. Gwardyjskiej Armii, z 1 Frontu Ukraińskiego, po sforsowaniu Odry, zajęli wioskę 27 stycznia^{[potrzebny przypis]}.

Powracający po wojnie do domów mieszkańcy zostali w większości wysiedleni 22 czerwca 1946.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[8]:

• kaplica grobowa Jana von Sauer na cmentarzu, z 1779 r.
• zespół dworski, z drugiej poł. XVIII w., XIX/XX w.:
  • dwór, wypis z księgi rejestru
  • kaplica, wypis z księgi rejestru
  • oficyna, wypis z księgi rejestru
  • park
  • budynek gospodarczy

Zobacz też

• most w Mikolinie
• Pomnik Żołnierzy Radzieckich w Mikolinie
• Dwór w Mikolinie
• Stary cmentarz i kaplica w Mikolinie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80359
2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 779 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
5. GUS. Rejestr TERYT.
6. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
7. H. Markgraf, J.W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T. 14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 14 .

Bibliografia

• Zimmermann Friedrich Albert, Beyträge zur Beschreibung von Schlesien: Bd. 2, Brieg 1783
• Adressbuch des Grundbesitzes in der Provinz Schlesien, Berlin 1873
• Dariusz Zięba: Skorogoszcz – zarys dziejów. Instytut Śląski, Opole 1998
• Bildband Kreis Falkenberg in Oberschlesien, Druckhaus Goldammer, Scheinfeld/Mfr. 1982
• Das Falkenberger Land im Bild, Uehlin Druck – und Papierhaus GmbH, Schopfheim, 1997
• Heimatbuch des Kreises Falkenberg in Oberschlesien, Heimatverein Kreises Falkenberg O/S, Peine, 1971
• Knie J. G., Alphabetisch- statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Stadte und andern Orte der Königl. Preusz. Provinz Schlesien, Breslau 1845