Data i miejsce urodzenia |
20 grudnia 1929 |
---|---|
Premier Federalnej Republiki Jugosławii | |
Okres |
od 14 lipca 1992 |
Następca |
Milan Panić, cyr. Милан Панић (ur. 20 grudnia 1929 w Belgradzie[1]) – serbski i amerykański przedsiębiorca oraz polityk, w latach 1992–1993 pierwszy premier Federalnej Republiki Jugosławii.
Urodził się w rodzinie pochodzenia czarnogórskiego[2]. Gdy miał trzy lata, zmarł jego ojciec. W trakcie II wojny światowej w wieku 14 lat dołączył do Narodowej Armii Wyzwolenia Jugosławii, którą kierował Josip Broz Tito. Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia chemiczne na Uniwersytecie w Belgradzie[1]. W młodości uprawiał kolarstwo, był członkiem drużyny narodowej. W połowie lat 50., wykorzystując wyjazd na zawody w Holandii, zdecydował się nie wracać do Jugosławii. Początkowo zamieszkał w RFN, gdzie złożył wniosek o azyl polityczny. Pracował tam zawodowo, jednocześnie kształcąc się na Uniwersytecie w Heidelbergu. W 1956 osiedlił się w Stanach Zjednoczonych[2], do USA przyjechał, mając – według własnych wspomnień – 20 dolarów[3]. Był pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Południowej Kalifornii[3]. W 1963 otrzymał obywatelstwo amerykańskie[1].
W 1959 założył w garażu w Los Angeles przedsiębiorstwo International Chemical and Nuclear Corporation (ICN), działające w przemyśle farmaceutycznym[4]. Przedsiębiorstwo to stopniowo się rozwijało, stając się międzynarodowym koncernem farmaceutycznym i jedną z największych kompanii operujących na rynku biotechnologicznym. Firma podjęła działalność w kilkudziesięciu krajach, produkując kilkaset produktów leczniczych[1]. Milan Panić stał się multimilionerem[5], w ICN pełnił funkcję prezesa i dyrektora generalnego[1]. Z funkcji kierowniczych w ICN ustąpił w czerwcu 2002, gdy po serii kontrowersji kontrolę nad radą dyrektorów przejęła grupa opozycyjnych wobec niego inwestorów[4][6].
W lipcu 1992, w okresie przemian politycznych, został pierwszym premierem Federalnej Republiki Jugosławii[7]. Funkcję tę zaproponował mu nowo powołany prezydent federalny Dobrica Ćosić[8]. W swoim gabinecie został również ministrem obrony[7]. W grudniu tegoż roku Milan Panić jako kandydat niezależny ubiegał się bezskutecznie o urząd prezydenta Serbii, zajmując drugie miejsce za Slobodanem Miloševiciem, który zwyciężył w pierwszej turze (przy czym prawidłowość przebiegu tych wyborów budziła wątpliwości)[9]. W tymże miesiącu parlament na wniosek radykałów przegłosował wotum nieufności wobec premiera[10]. Milan Panić zakończył urzędowanie w lutym 1993[7], odszedł następnie także z resortu obrony[7], powracając wkrótce do USA[1].