Millo

Millo (lub Mello) (hbr. מילוא), dosł. wypełnienie lub taras – starożytne budowle występujące w miastach izraelskich, np. Sychem bądź w Jerozolimie, będące prawdopodobnie rodzajem umocnionych kamieniami tarasów lub nasypów, mających cywilne znaczenie budowlane – można było na nich stawiać budynki, co w warunkach górskich jest bardzo ważne dla rozwoju miast (patrz Sdz 9:6 i 20, 1 Krl 9:24, 2 Krl 20:21), albo militarne znaczenie budowlane – można było na nich postawić np. mur obronny (patrz 1 Krl 11:27).

Odkrycia archeologiczne

W latach 1913–1927 Ernst Sellin prowadził prace archeologiczne w starożytnym Sychem (Tall Balata, położone 32°12'49.1"N 35°16'55.1"E), gdzie odkrył m.in. duży kamienny taras (millo), na którym wzniesiono masywną świątynię^[1] (prawdopodobnie Baala-Berit – patrz Sdz 9:4).

Podobną konstrukcję odkryła Kathleen Kenyon w jerozolimskim Mieście Dawida.

Występowanie w Piśmie Świętym

Sychemskie millo występuje w Księdze Sędziów 9:6 i 9:20 (2x).

Jerozolimskie milla:

– Domu Dawida – 2 Sam 5:9, 1 Krn 11:8, 2 Krn 32:5,

– miejskie, zbudowane przez Salomona – 1 Krl 9:15,

– pałacu córki faraona – 1 Krl 9:24,

– obronne (lecz również bezpośredni powód buntu Jeroboama) – 1 Krl 11:27.

Razem 9 wystąpień w hebrajskim Piśmie Świętym^[2].

Problemy w polskich przekładach Biblii

Biblia warszawska pomija to słowo w Sdz 9:6 i 20, często też poprzedza je wyrażeniem „twierdza” (np. 1 Krl 9:24), jakoby chodziło o jakieś inne miejsce geograficzne, co potęgowane jest jeszcze poprzez pisanie go dużą literą, jak nazwy własnej, podczas gdy wydaje się być nazwą pospolitą.

W Biblii Tysiąclecia i w Biblii gdańskiej również wyraz ten jest pisany dużą literą, jak nazwa własna, nawet w 2 Krn 32:5: (...) Umocnił Millo Miasta Dawidowego... (Biblia Tysiąclecia); ...zmocnił Mello w mieście Dawidowem... (Biblia gdańska), co może prowadzić do błędnych wniosków odnośnie do tego, o czym jest mowa.

Zobacz też

Przypisy

↑ David M.D.M. Rohl David M.D.M., Faraonowie i Królowie, Amber, str. 320, ISBN 83-7169-175-0 .
↑ W systemie Stronga wyrażenie nr 4407, [w:] praca zbiorowa, Konkordancja wyrazów hebrajskich i aramejskich Starego Testamentu (w systemie Stronga), Kraków: Na straży, 2004, s. 874, ISBN 83-87904-50-3 .

[1] David M.D.M. Rohl David M.D.M., Faraonowie i Królowie, Amber, str. 320, ISBN 83-7169-175-0 .

[2] W systemie Stronga wyrażenie nr 4407, [w:] praca zbiorowa, Konkordancja wyrazów hebrajskich i aramejskich Starego Testamentu (w systemie Stronga), Kraków: Na straży, 2004, s. 874, ISBN 83-87904-50-3 .

[1]

[2]