Mleczaj ostry

Mleczaj ostry
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj ostry

Nazwa systematyczna
Lactarius acris (Bolton) Gray
Nat. Arr. Brit. Pl. 1: 625 (Londyn, 1821)
Multimedia w Wikimedia Commons

Mleczaj ostry (Lactarius acris (Bolton) Gray) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1788 r. James Bolton nadając mu nazwę Agaricus acris. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Samuel Frederick Gray, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1]. Niektóre synonimy łacińskie[2]:

  • Agaricus acris Bolton 1788
  • Galorrheus acris (Bolton) P. Kumm. 1871
  • Lactifluus acris (Bolton) Roussel 1806

Polską nazwę podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnicy 5–10 cm, barwy beżowobrązowawej, brązowawej lub czarnobrązowej. Pokryty oszronioną, lekko aksamitną (przy dużej wilgotności powietrza mazistą) skórką[4].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki u młodych owocników białe, po dojrzeniu zabarwione kremowożółtawo lub ochrowo[4].

Trzon

Barwy białawej lub bladoochrowej, jaśniejszy niż kapelusz[4].

Miąższ

Zbudowany jest z kulistawych komórek powodujących ich specyficzną kruchość i nieregularny przełam. O łagodnym smaku, wydzielający białe, czerwieniejące na powietrzu mleczko (tylko w kontakcie z miąższem) o ostrym smaku[4].

Zarodniki

Kulistawe, o średnicy 6,5–8 μm, o wystających skrzydełkowatych krawędziach długości do 2 μm, amyloidalne[4].

Gatunki podobne

Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się następujące gatunki[4]:

  • mleczaj pomarszczony (Lactarius pterosporus), o szybko czerwieniejącym na powietrzu mleczku;
  • Lactarius ruginosus, o grubszych i rzadziej rozstawionych blaszkach, rozwijający się w obecności buków. Przez niektórych autorów nieodróżniany od Lactarius acris.

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Podano jego występowanie tylko w niektórych krajach Europy i w Japonii[5]. W Polsce gatunek rzadki[3], ale w ostatnich latach podano wiele jego stanowisk[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Norwegii, Holandii, Szwecji, Słowacji, Czechach[3].

Grzyb mykoryzowy, rozwijający się w glebie w lasach liściastych, w obecności grabów. Wytwarza owocniki (w Europie) od sierpnia do października[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 370, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d e f g Ewald Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 408, ISBN 83-7404-513-2.
  5. ↑ Występowanie Lactarius acris na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-10] (ang.).
  6. ↑ Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-09-10].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 66, ISBN 83-89648-38-5.