Monogamia (stgr. μονογαμία, od μόνος monos "jedyny" i γάμος gámos "poślubienie"[2]) – system kojarzeń polegający na okresowym lub stałym współżyciu jednego samca z jedną samicą. U niektórych gatunków (np. niektóre ptaki, ssaki i ryby) monogamia jest stałą cechą wszystkich osobników (gatunek monogamiczny).