Monstersauria
| Norell i Gao, 1997 | |
 Heloderma arizońska (Heloderma suspectum) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| (bez rangi) | Anguimorpha |
| (bez rangi) | Platynota |
| (bez rangi) | Monstersauria |
Monstersauria – klad jaszczurek z grupy Platynota. Został nazwany w 1997 roku przez Norella i Gao, którzy zdefiniowali nazwę Monstersauria jako odnoszącą się do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka helodermy arizońskiej (Heloderma suspectum) i Gobiderma pulchrum. Według autorów do tak definiowanych Monstersauria należałyby – oprócz Heloderma i Gobiderma – również rodzaje Paraderma, Eurheloderma, Lowesaurus i Estesia[1]. Analiza przeprowadzona przez Lee (1997) zasugerowała, że Gobiderma jest najbliżej spokrewniona z Parviderma i wraz z nią należy do Gobidermatidae[2], jednak według Norella i Gao jest ona bazalnym przedstawicielem Monstersauria odlegle spokrewnionym z Parviderma[1]. W 2008 roku Conrad przedefiniował Monstersauria tak, by grupa ta obejmowała zwierzęta bliżej spokrewnione z helodermą meksykańską niż z waranem kolorowym[3]. W 2010 roku Conrad i współpracownicy zmodyfikowali tę definicję, by nazwa Monstersauria odnosiła się do kladu obejmującego zwierzęta bliżej spokrewnione z helodermą meksykańską niż z waranem kolorowym, padalcem zwyczajnym lub Xenosaurus grandis, aby lepiej oddać sens nazwy Monstersauria w pierwotnej definicji według Norella i Gao[4].
Zawartość taksonomiczna grupy Monstersauria jest względnie stabilna, jednak jej dokładna pozycja filogenetyczna znacząco różni się w zależności od analizy. Badania morfologiczne sugerują bliskie pokrewieństwo z waranowatymi, podczas gdy molekularne – z padalcowatymi i Carusioidea. Analiza łącząca cechy morfologiczne i molekularne, wykorzystująca jedynie współczesne taksony, wskazuje na bliższe pokrewieństwo z waranami, jednak dodanie do niej taksonów kopalnych (u których kodowane są wyłącznie cechy morfologiczne) zmienia pozycję Monstersauria na kladogramie na bliższą padalcowatym i Carusioidea[4]. Niektórzy autorzy sugerują jednak, że taksony tradycyjnie zaliczane do Monstersauria nie tworzą monofiletycznej grupy: według analizy Yi i Norella (2010) Heloderma, Lowesaurus i Eurheloderma znajdują się w politomii z kladem Varaniformes (do którego według nich należy Estesia)[5].
Najstarszym znanym przedstawicielem Monstersauria jest opisana w 2000 roku Primaderma, żyjąca we wczesnej kredzie na obecnych terenach Ameryki Północnej. Jej skamieniałości odnaleziono w osadach formacji Cedar Mountain, datowanych na około 98–99 mln lat. Jedynymi żyjącymi obecnie przedstawicielami Monstersauria są dwa gatunki z rodzaju Heloderma: heloderma arizońska i heloderma meksykańska[6]. Nazwa Monstersauria pochodzi od angielskiej nazwy zwyczajowej helodermy arizońskiej – Gila monster[1].
Helodermy i taksony blisko z nimi spokrewnione są tradycyjnie zaliczane do grupy Varanoidea, obejmującej również m.in. rodzinę waranowatych, jednak nazwa Varanoidea w definicji Gao i Norella odnosi się do znacznie mniej obszernego kladu, który prawdopodobnie nie obejmuje Monstersauria[7].
| Monstersauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Mark A. Norell, Gao Keqin. Braincase and phylogenetic relationships of Estesia mongoliensis from the Late Cretaceous of the Gobi Desert and the recognition of a new clade of lizards. „American Museum Novitates”. 3211, s. 1–25, 1997. (ang.).
- ↑ Michael S. Y. Lee. The phylogeny of varanoid lizards and the affinities of snakes. „Philosophical Transactions of the Royal Society of London B”. 352 (1349), s. 53–91, 1997. DOI: 10.1098/rstb.1997.0005. (ang.).
- ↑ Jack L. Conrad. Phylogeny and systematics of Squamata (Reptilia) based on morphology. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 310, s. 1–182, 2008. DOI: 10.1206/310.1. (ang.).
- ↑ a b c Jack L. Conrad, Jennifer C. Ast, Shaena Montanari, Mark A. Norell. A combined evidence phylogenetic analysis of Anguimorpha (Reptilia: Squamata). „Cladistics”. 27 (3), s. 230–277, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2010.00330.x. (ang.).
- ↑ Yi Hongyu, Mark Norell. New materials of Estesia mongoliensis (Reptilia: Squamata) from the Late Cretaceous of Mongolia cast doubt on the monophyly of the Monstersauria. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (supl.), s. 191A–192A, 2010. (ang.).
- ↑ Ralph E. Molnar: The Long and Honorable History of Monitors and Their Kin. W: Eric R. Pianka, Dennis R. King, Ruth Allen King (red.): Varanoid Lizards of the World. Bloomington: Indiana University Press, 2004, s. 10–67. ISBN 978-0-253-34366-6.
- ↑ Gao Keqin, Mark A. Norell. Taxonomic revision of Carusia (Reptilia, Squamata) from the Late Cretaceous of the Gobi Desert and phylogenetic relationships of anguimorphan lizards. „American Museum Novitates”. 3230, s. 1–51, 1998. (ang.).
- ↑ Analiza łącząca cechy morfologiczne i molekularne oraz taksony współczesne i kopalne.