Muchomor żółtopomarańczowy

Muchomor żółtopomarańczowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

muchomorowate

Rodzaj

muchomor

Gatunek

muchomor żółtopomarańczowy

Nazwa systematyczna
Amanita contui Bon & Courtec.
Docums Mycol. 19(no. 76): 74 (1989)

Muchomor żółtopomarańczowy (Amanita contui Bon & Courtec.) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisali go w 1989 r. Marcel Bon i Régis Courtecuisse[1]. Wcześniej uznawany był za odmianę muchomora szarawego (Amanita vaginata var. flavescens). Niektóre synonimy[2]:

  • Amanita flavescens (E.-J. Gilbert) Contu 1988
  • Amanita vaginata var. flavescens (E.-J. Gilbert) E.-J. Gilbert & S. Lundell 1941
  • Amanitopsis vaginata var. flavescens E.-J. Gilbert 1940

Władysław Wojewoda w 2003 r. nadał mu polską nazwę muchomor szarawy, odmiana żółtawa[3]. Ponieważ odmiana ta podniesiona została do rangi gatunku, w 2021 r. Komisja ds Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym zarekomendowała nazwę muchomor żółtopomarańczowy[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 4–10 cm. Powierzchnia płowożółta do jasno beżowopomarańczowokremowej, ciemniejsza w środku[5], młode okazy mogą być słabo wybarwione. Miąższ wykazuje tendencję do przebarwiania się na ochrowo. Brzeg stopniowo promieniście prążkowany 20 do 70% promienia kapelusza (chociaż większość znajduje się w pobliżu krótszego krańca). Osłony brak, lub ma postać białych łat[6].

Blaszki

Dość gęste, białe do blado pomarańczowokremowych w widoku z boku. Blaszeczki ścięte do zaokrąglonych ściętych, o różnej długości i nierównomiernie rozmieszczone[6].

Trzon

Wysokość 7–12 cm, grubość do 1 cm, walcowaty, górą nieco cieńszy, bez pierścienia. Powierzchnia gładka, białawy do żółtawej. Pochwa błoniasta, biała[5] i przylegająca do podstawy trzonu[6].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki (8,4-) 89,0 – 12,6 (-17,6) × (7,4-) 8,0 – 10,6 (-14,1) µm, kuliste, prawie kuliste, szerokoelipsoidalne, elipsoidalne (rzadko), w odczynniku Melzera nieamyloidalne. U nasady podstawek brak sprzążek[6].

Gatunki podobne

Najbardziej podobny jest muchomor żółtawy (Amanita crocea)[6].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Najwięcej stanowisk podano w Europie, poza nią nieliczne we wschodniej części Ameryki Północnej i wschodnich krańcach Azji[7]. W Polsce podano jedno stanowisko w 1967 r. w Puszczy Białowieskiej pod nazwą muchomor szarawy, odmiana żółtawa[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach[3], zwłaszcza pod dębami i kasztanowcami[5].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

W stanie surowym jest trujący, zawiera bowiem hemolizyny. Po ugotowaniu jest jadalny, ale mało smaczny[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  2. ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 51, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-10-18].
  5. ↑ a b c d Georges Elandalloussi, Le genre Amanita [online], 2021 [dostęp 2024-10-18] (fr.).
  6. ↑ a b c d e Georges Elandalloussi, Amanita flavescens [online], 2021 [dostęp 2024-10-18] (fr.).
  7. ↑ Występowanie Amanita contui na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-18].