Muczne

Muczne

osada
Centrum Promocji Leśnictwa
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	bieszczadzki
Gmina	Lutowiska
Sołectwo	Stuposiany[2]
Wysokość	715-735 m n.p.m.
Liczba ludności (2020)	40[3]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-713[4]
Tablice rejestracyjne	RBI
SIMC	0356197[5]
Położenie na mapie gminy Lutowiska Muczne
Położenie na mapie Polski Muczne
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Muczne
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego Muczne
49°07′45″N 22°44′39″E/49,129167 22,744167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Muczne (w latach 1977–1981 Kazimierzowo) – osada w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska^[5][6]. Leży w dolinie potoku Muczny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

W 1590 w dolinie potoku Muczny założona została maleńka wioska o nazwie Dołhyłuh. Potem przyjęła nazwę Muczne od nazwy potoku^[7]. Przed drugą wojną światową Muczne liczyło 8 domów i było przysiółkiem Dźwiniacza Górnego. W połowie XIX zaczęto tu wytwarzać potaż – potasznia zlokalizowana była w miejscu nowego kościoła. Miejscowość znajdowała się na trasie zbudowanej na początku XX w. bieszczadzkich kolejek leśnych prowadzących do dolin Wołosatego, Terebowca i stacji końcowej w Sokolikach Górskich. Nieopodal na Jasieniowie istniała gajówka^[8].

W 1944 oddział UPA zamordował (na Brenzbergu) 74 osoby narodowości polskiej. Dzieła zniszczenia dopełniły wysiedlenia pozostałych osób do ZSRR, a ostatecznie po zniszczeniach wojennych nie pozostał żaden dom.

 Osobny artykuł: Zbrodnia w Mucznem.

W latach 1970–72 w Mucznem powstał hotel robotniczy i osada dla pracowników leśnych. Hotel robotniczy był tysięcznym obiektem wzniesionym przez resort leśnictwa w Bieszczadach^[7]. W 1975 tereny te przejął Urząd Rady Ministrów, tworząc ośrodek wypoczynkowy oznaczony kryptonimem W-3 (W-1 to ośrodek w Łańsku, W-2 to ośrodek w Arłamowie)^[9].

W Mucznem urządzono gospodarstwo rolne i ośrodek łowiecki, składający się z hotelu, leśniczówki przy wjeździe do osady, wartowni, tzw. dewizówki oraz kilku budynków przy szlaku na Bukowe Berdo. Na polowania przyjeżdżali tutaj przywódcy PRL-u i ich goście z zagranicy. Wcześniej, wiosną 1967 ówczesny wicepremier Piotr Jaroszewicz ustrzelił tu niedźwiedzia, który jest dziś eksponatem w muzeum Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych^[10]; drugiego niedźwiedzia zastrzelił on w 1975. Bywał tu Edward Gierek, Josip Broz Tito i brat szacha Iranu, książę Abd-or-Reza Pahlawi. Przez cztery lata wieś nosiła nazwę Kazimierzowo. Powszechnie uważa się, że nadano ją na cześć pułkownika Kazimierza Doskoczyńskiego, "wielkiego łowczego" w ośrodku rządowym "Arłamów", niemniej jednak brak jest źródeł dokumentujących to przypuszczenie. Inną przesłanką do nadania takiej nazwy mogła być analogia między Kazimierzem Wielkim jako tym, który zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną a komendantem Doskoczyńskim jako budowniczym Arłamowa, Trójcy i Mucznego. Nowa nazwa funkcjonowała od 1 października 1977 do 1 kwietnia 1981^[11]. W maju 1981 pod naciskiem Solidarności Bieszczadzkiej obszar Mucznego przekazano z powrotem służbie leśnej, pod zarząd Nadleśnictwa Stuposiany^[8].

18 października 2015 poświęcono w Mucznem nowy drewniany kościół pw. św. Huberta, filialny parafii św. Anny w Ustrzykach Górnych.

 Osobny artykuł: Kościół św. Huberta w Mucznem.

Rośnie tu jodła pospolita "Elżbieta", będąca pomnikiem przyrody (wiek 165 lat, wysokość 40 m, obwód 480 cm)^[12].

W 2020 na najwyższej kulminacji Jeleniowatego połżonego w pobliżu Mucznego otwarto 34 metrową wieżę widokową.

 Osobny artykuł: Wieża widokowa na Jeleniowatym.

Położenie

Muczne leży w dolinie potoku Muczny. Położone jest 715–735 m n.p.m., pomiędzy Bukowym Berdem, a Jeleniowatym. Oddalone jest 10 km drogą przez las od Stuposian.

• 
  Ośrodek hotelowo-konferencyjny, w tle wieża widokowa na Jeleniowatym
• 
  Zagroda żubrów
• 
  Kościół św. Huberta

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84169
2. Strona gminy, sołectwa
3. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-05-20]
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 799 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Stanisław Kłos: Bieszczady. Przewodnik. Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1986, s. 185.
8. Wojciech Krukar, Paweł Swianiewicz, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Luboński: Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty. Oficyna wydawnicza Rewasz, Pruszków 2020, s. 314-315. ISBN 978-83-8122-024-8.
9. Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BoSz, 2012, s. 64. ISBN 978-83-7576-154-2.
10. prezentowany w muzeum pod eksponatem podpis 23 marca 1966 Polana jest niepoprawny, ponieważ wówczas Jaroszewicz jedynie zranił innego niedźwiedzia, który przeszedł następnie za granicę - za Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BoSz, 2012, s. 79. ISBN 978-83-7576-154-2.
11. Monitor Polski nr 7 z 1 kwietnia 1981 r., poz. 61: Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 27 lutego 1981 r. w sprawie przywrócenia nazw niektórych miejscowości w województwach: krośnieńskim, nowosądeckim, przemyskim, rzeszowskim i tarnobrzeskim
12. Polskie Drzewo Roku 2020

Linki zewnętrzne

• Muczne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 792 .
• Muczne w serwisie Twoje Bieszczady
• Szlak Muczne-Bukowe Berdo: opis, fotogaleria m.in. z wschodu i zachodu słońca na Bukowym Berdzie