Ekspozycja zewnętrzna | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Armii Krajowej 13 |
Data założenia |
1963 |
Zakres zbiorów |
militaria, historia Kołobrzegu |
Dyrektor |
Aleksander Ostasz |
Oddziały | |
| |
Położenie na mapie Kołobrzegu | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego | |
54°10′37,2″N 15°34′26,4″E/54,177000 15,574000 | |
Strona internetowa |
Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu – muzeum w Kołobrzegu, z siedzibą przy ul. Armii Krajowej 13. Powstało 8 maja 1963 roku[1]. Wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów pod pozycją nr 8. Muzeum posiada, oprócz siedziby dyrekcji i oddziału Muzeum Miasta Kołobrzegu w Pałacu Braunschweigów, także zespół obiektów przy ulicy Emilii Gierczak 5, gdzie mieści się wystawa główna – Dzieje Oręża Polskiego, Skansen Morski w kołobrzeskim porcie, Muzeum Zimnej Wojny w Podborsku na bazie magazynu amunicji atomowej oraz oddział Muzeum Lotnictwa i Techniki Wojskowej w hangarze w Rogowie. Początkowo, muzeum miało mieć profil historyczno-miejski, poświęcony dziejom Kołobrzegu. Od 1966 roku jest to placówka o profilu głównie historyczno-wojskowym, zajmująca się także historią Kołobrzegu.
Wystawa „Dzieje oręża polskiego na Pomorzu Zachodnim” została otwarta w wieży obecnej Bazyliki Mariackiej w Kołobrzegu 8 maja 1966 roku[2]. Mieściły się tam następujące ekspozycje: I poziom: wojny szwedzkie, wojny napoleońskie, II poziom: Pomorze Zachodnie, agresja hitlerowska na Polskę, bitwa o Wał Pomorski, III poziom: bitwa o Kołobrzeg, operacja pomorska (scenariusz wystawy: Janusz Przewoźny, Tadeusz Gasztold, Zygmunt Grężlikowski, Franciszek Rożnowski). Wówczas, blok wieżowy należał do państwa. Zmieniło się to w 1974 roku, gdy świątynię przekazano Kościołowi katolickiemu, a w 1976 roku wieża została zdana Parafii Św. Marcina w Kołobrzegu[3]. Od tego czasu, zbiory militarne mieściły się na wystawie plenerowej przy obecnej ul. Emilii Gierczak, otwartej 12 października 1977[4]. Przez kolejne miesiące trwały prace nad budową tymczasowej siedziby na wystawę główną, którą otwarto 17 marca 1980 roku[5]. Autorem koncepcji wystawy był ówczesny dyrektor muzeum – Hieronim Kroczyński.
Muzeum posiada bogatą kolekcję mundurów żołnierzy polskich z okresu I i II wojny światowej, włącznie z mundurem powstańca wielkopolskiego. Na wystawie głównej można zobaczyć umundurowanie, wyposażenie i pamiątki okresu powstań narodowych i okresu porozbiorowego, eksponaty z czasów Królestwa Polskiego, a także powstawania państwa polskiego. Uzupełnieniem tej kolekcji jest bogata prezentacja pojazdów wojskowych, samolotów, broni pancernej i artylerii wyeksponowana w sali techniki oraz na wystawie plenerowej, gdzie można zobaczyć m.in. jeżdżący czołg T34-85 czy niemiecki Panzerkampfwagen IV[6].
Drugi oddział muzeum znajduje się w pochodzącym z początku XIX wieku Pałacu Braunschweigów, zbudowanym w stylu empire. Wystawa stała poświęcona dziejom Kołobrzegu otwarta została 23 maja 1970 roku w średniowiecznej kamienicy mieszczańskiej przy ul. Emilii Gierczak. Następnie, w związku z przekazaniem na rzecz muzeum Pałacu Braunschwegiów, w jego piwnicach w czerwcu 1977 roku otwarto wystawę „Dzieje Kołobrzegu”. Zamknięto ją we wrześniu 1977 roku ze względu na zły stan techniczny pomieszczeń[2]. W 2000 roku rozpoczęto ich kolejny remont. Planowano otworzyć wystawę miejską na 1000-lecie utworzenia biskupstwa w Kołobrzegu. Ze względu na skomplikowane procesy konserwatorskie, udało się tego dokonać dopiero 9 maja 2003 roku[7]. Autorem scenariusza wystawy jest ówczesna dyrektor muzeum – Barbara Zabel. Obejmowała ona zasadniczo dzieje miasta w okresie średniowiecza. Wystawa została gruntownie przebudowa kilkanaście lat później. Autorem scenariusza jest Robert Dziemba, kierownik Pracowni Historii Kołobrzegu. Muzeum Miasta Kołobrzeg otwarto 2 lipca 2017 roku[8]. Prezentowana jest tam historia i prahistoria Kołobrzegu i okolic do 1945 roku, ze szczególnym uwzględnieniu wieków średnich, czasów Twierdzy Kołobrzeg i nadmorskiego kurortu.
Trzeci oddział muzeum został otwarty 14 sierpnia 2013 roku w Porcie Rybackim w Kołobrzegu przy ulicy Bałtyckiej 31[9]. Jest to plenerowa ekspozycja muzealiów morskich, prezentująca dwa udostępnione do zwiedzania okręty wojenne: patrolowiec „Fala” i kuter rakietowy „Władysławowo”, pozostałości po niszczycielu ORP „Burza” – pierwszym polskim okręcie muzealnym, a także liczne eksponaty związane z kulturą morską i Marynarką Wojenną. Koncepcja wystawy powstała z inicjatywy ówczesnego dyrektora Pawła Pawłowskiego.
Czwarty oddział muzeum powstał w przejętych przez powiat kołobrzeski pod koniec 2015 roku dwóch magazynach amunicji atomowej oraz schronu typu „Granit” w miejscowości Dobrowo w gminie Tychowo. Obiekty te przekazano Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. W magazynie nr 17 powstało Muzeum Zimnej Wojny Podborsko 3001. Autorem scenariusza wystawy jest Robert Dziemba. Obiekt został przystosowany do zwiedzania i otwarty 10 września 2016 roku[10]. Można w nim zobaczyć oryginalne i sprawne wyposażenie produkcji radzieckiej, służące do przechowywania broni jądrowej na terytorium PRL. To jedyny tego rodzaju zachowany obiekt na terenie Polski.
Piąty oddział muzeum powstał w historycznym hangarze w Rogowie zakupionym od gminy Trzebiatów przez powiat kołobrzeski 19 października 2018 roku[11]. W obiekcie trwają prace remontowe.
Pierwsza wystawa czasowa, pt. „Miary i wagi ze zbiorów własnych”, została otwarta w kwietniu 1978 roku. Wystawa stała została otwarta 16 lipca 1985 roku w Pałacu Braunschweigów[12]. Prezentowana jest na niej kolekcja miar i wag z terenu Pomorza Zachodniego i Polski.