Mystki-Rzym

Mystki-Rzym

wieś
Północna część wsi
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	wysokomazowiecki
Gmina	Wysokie Mazowieckie
Liczba ludności (2011)	193[2][3]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-200[4]
Tablice rejestracyjne	BWM
SIMC	0410442[5]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie Mystki-Rzym
Położenie na mapie Polski Mystki-Rzym
Położenie na mapie województwa podlaskiego Mystki-Rzym
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Mystki-Rzym
52°53′45″N 22°31′04″E/52,895833 22,517778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Mystki-Rzym – wieś sołecka^[6] w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie^[5][7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Wysokiem Mazowieckiem^[8].

Historia wsi

Mystki zostały założone w XV w. przez rycerzy herbu Puchała, przybyłych z miejscowości o takiej samej nazwie na Ziemi łomżyńskiej, na Mazowszu. Spis rycerstwa litewskiego z 1528 r. informuje, że mieszkający w Mystkach rycerze zobowiązani są do wystawienia 4 konnych na wypadek wojny. W pobliskim Seło Rim, w tym samym roku żyło 4 rycerzy, herbu Brodzic. Z czasem wsie połączyły się. Powstały Mystki Rzym^[9].

W I Rzeczypospolitej wieś należała do Ziemi bielskiej^[10].

W roku 1826 miejscowość liczyła 28 domów i 152 mieszkańców.

Pod koniec XIX w.:

• wieś drobnoszlachecka w Powiecie mazowieckim, Gmina Wysokie Mazowieckie, parafia Dąbrowa Wielka. Wiatrak
• folwarki: Mystki i Rzym należały do dóbr Szepietowo^[11].

W roku 1921 naliczono tu 39 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 250 mieszkańców (126 mężczyzn i 124 kobiety). Narodowość polską podało 249 osób, a 1. białoruską. Wyznanie rzymskokatolickie zgłosiło 247 mieszkańców, a 3 prawosławne^[12].

Szkoła

W 1922 roku 1. klasowa szkoła powszechna liczyła 28 uczniów, w 1923-25. W 1924, 1925 i 1930 brak szkoły^[13].

Obiekty zabytkowe

• krzyż przydrożny, żeliwny z 1893 r.^[14]

Komunikacja

Miejscowość położona jest przy drodze krajowej nr 66 Zambrów – Połowce.
We wsi znajduje się przystanek autobusowy. Komunikacja autobusowa PKS łączy miejscowość z Wysokiem Mazowieckiem, Szepietowem, Zambrowem i Łomżą^[15].

Wieś oddalona jest o ok. 2 km od Wysokiego Mazowieckiego i 4 km od Szepietowa.

Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Szepietowie, skąd kursują pociągi w kierunkach: Warszawa i Białystok.

Infrastruktura i gospodarka

Miejscowość zasilana jest w gaz przewodowy gazociągiem przebiegającym przez teren gminy Wysokie Mazowieckie. We wsi znajduje się stacja redukcyjno-pomiarowa I-go stopnia^[16].

Siedzibę ma tu Ochotnicza Straż Pożarna, Mystki-Rzym 20, 18-200 Wysokie Mazowieckie

Legenda

Z miejscowością związana jest postać czarnoksiężnika – Jana Twardowskiego, utrwalona przez Adama Mickiewicza. Zasłynął z tego, że zaprzedał duszę diabłu. Według legendy, za pomocą lustra wywołał ducha Barbary Radziwiłłównej. Inna hipoteza wskazuje, że była to sztuczka rodu Mniszchów. Twardowski o tym wiedział i musiał uciekać. Po drodze do Węgrowa schronił się w Wysokiem Mazowieckiem. W pobliskich Mystkach miała znajdować się karczma Rzym, gdzie dopadli i zabili go słudzy mniszchowscy...

Urodzeni w Mystkach-Rzymie

• Piotr Paweł Mystkowski – profesor w seminarium duchownym w Tykocinie, kapelan oddziałów powstańczych obwodu augustowskiego
• Ignacy Mystkowski (1826–1863) – inżynier, budowniczy Kolei Warszawsko-Petersburskiej, porucznik Legionów Polskich w rewolucji węgierskiej, powstaniec styczniowy

Galeria

• 
• 
• 

Zobacz też

• Mystki

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84497
2. Wieś Mystki-Rzym w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 804 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Uchwała nr 111/XII/11 Rady Gminy Wysokie Mazowieckie z dnia 14 listopada 2011 r. w sprawie uchwalenia Statutu Sołectwa Mystki Rzym dostęp 01.06.2012
7. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
8. Opis parafii na stronie diecezji
9. L. Zugaj, Historia gminy Wysokie Mazowieckie, Wysokie Mazowieckie 2008, str. 72-75
10. Szepietowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 900 .
11. Mystki-Rzym, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 837 .
12. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat Wysokie Mazowieckie, Gmina Wysokie Mazowieckie.
13. W. Jemielity, Szkoły powszechne w województwie białostockim w latach 1919-1939, Łomża, 1991, str. 98
14. Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, s. 54.
15. Krajowa Izba Gospodarcza Transportu Krajowego i Spedycji: Rozkład jazdy. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
16. Wójt Gminy Wysokie Mazowieckie: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wysokie Mazowieckie z dn. 24.06.2011. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).