Nephtys

Nephtys
Cuvier, 1817
Ilustracja
Nephtys hombergii
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

pierścienice

Gromada

wieloszczety

Podgromada

wieloszczety wędrujące

Rząd

Phyllodocida

Rodzina

Nephtyidae

Rodzaj

Nephtys

Typ nomenklatoryczny

Nereis ciliata Fabricius, 1780

Synonimy
  • Aonis Savigny, 1822
  • Dentinephtys Imajima & Takeda, 1987
  • Diplobranchus Quatrefages, 1866
  • Nephthys
  • Nereis (Nephtys) Cuvier, 1817
  • Portelia Quatrefages, 1850
Multimedia w Wikimedia Commons

Nephtys – rodzaj wieloszczetów z rzędu Phyllodocida i rodziny Nephtyidae.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Wieloszczety o ciele długim i wąskim, gwałtownie zwężonym ku przodowi i delikatniej zwężonym ku tyłowi, w przekroju czworokątnym, pozbawionym łusek[1]. Prostomium zaopatrzone jest w jedną parę czułków okołogębowych, jedną parę bardzo krótkich głaszczków i jedną parę szczęk bocznych[1]. Kształt szczęk jest stożkowaty i hakowato zagięty[2]. Umięśniona, cylindryczna, mogąca się wynicowywać gardziel zaopatrzona jest w 22 szeregi papilli[1], przy czym szeregów papilli subterminalnych jest zwykle od 5 do 7 i zawsze mniej niż 10. Proksymalna część gardzieli jest gładka lub pokryta drobnymi brodawkami (verrucae). Narząd nuchalny jest zaokrąglony[2]. Parapodia są dobrze widoczne, zbudowane z dwóch dobrze rozwiniętych gałęzi ze skomplikowanej budowy płatami przedszczecinkowymi i zaszczecinkowymi. Większość wspierających parapodia acikuli zaopatrzona jest w położone odsiebnie czapeczki[1]. Acikule parapadiów przednich i środkowych mają zakrzywione wierzchołki[2]. Wszystkie szczeci są niezmodyfikowane[1]. Szczeci lirowate mogą występować lub nie[2]. Cirrusy interramalne, tj. wyrastające z brzusznych części notopodiów i wchodzące w przestrzenie między notopodiami a neuropodiami, pełnią funkcję skrzeli i mają formę odgiętą na zewnątrz[1][2]. Młodociane osobniki mogą być mylone z rodzajem Micronephthys, jako że ich cirrusy interramalne są małe i często niemal proste[1].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj kosmopolityczny. Wchodzi w skład bentosu. Bytuje na różnych głębokościach, najczęściej w wodach płytkich na podłożu mulistym lub piaszczystym[2][3]. Z wód polskich podawane są tylko N. caeca i N. ciliata – oba z zachodniej części Bałtyku[4].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadził w 1817 roku Georges Cuvier[5]. Wielu autorów wymieniało jako jego gatunek typowy N. hombergii[3][1], jednak Cuvier nie zawarł go w swoim opisie rodzaju[5], w związku z czym nie może mieć on tego statusu. Według autorów World Polychaeta Database za gatunek typowy należy uznawać Nereis ciliata[3]. W obrębie rodzaju Nephtys wyróżniano dawniej podrodzaj Aglaophamus, jednak później wyniesiono go do rangi odrębnego rodzaju[3][1]. Zasadność takiego kroku potwierdziły wyniki morfologiczno-molekularnej analizy filogenetycznej autorstwa Ascensão Ravary i innych z 2010 roku. Według nich rodzaje tworzą w obrębie Nephytidae odrębne klady, a pozycję siostrzaną względem rodzaju Nephtys zajmuje Micronephthys[6].

Do rodzaju tego należy 66 opisanych gatunków[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1997.
  2. ↑ a b c d e f Kylie Dixon-Bridges, William Gladstone, Pat Hutchings. One new species of Micronephthys Friedrich, 1939 and one new species of Nephtys Cuvier, 1817 (Polychaeta: Phyllodocida: Nephtyidae) from eastern Australia with notes on Aglaophamus australiensis (Fauchald, 1965) and a key to all Australian species. „Zootaxa”. 3872 (5), s. 513-540, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3872.5.5. 
  3. ↑ a b c d e G. Read, K. Fauchald: Nephtys Cuvier, 1817. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2021-10-18].
  4. ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
  5. ↑ a b Georges L. Cuvier: Le règne animal distribué d'après son organisation: pour servir de base a l'histoire naturelle des animaux et d'introduction a l'anatomie comparée. VOLUME 4. Les Zoophytes, les Tables, et les Planches. Paris: Deterville, 1817, s. 173.
  6. ↑ A. Ravara, H. Wiklund, M. Cunha, F. Pleijel. Phylogenetic relationships within Nephtyidae (Polychaeta, Annelida). „Zoologica Scripta”. 39, s. 394–405, 2010. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2010.00424.x.